Alanya yakınlarında Toros Orojeni içerisinde belirlenmiş makaslama zonunun yapısal özellikleri ve tektonik önemi, GB Türkiye

Yeşilöz Makaslama Zonu (YMZ), Alanya bölgesinde yer alan Alanya Nap Kompleksi’nin,Mahmutlar alt napı içerisinde belirlenmiş büyük bir makaslama zonudur. Nap, yerleşimi sırasındaeksenel metamorfi k folyasyon ile ilksel transpoze kıvrımlar ve düşey açık kıvrımlar tarzındadeformasyon yapılarının gelişimine neden olmuştur. KB doğrultulu bu zon, 2 km genişliğe ve 10km’nin üzerinde haritalanabilir uzunluğa sahiptir. Makaslama zonu, napa ait metamorfi k kayaçlardan,düşey folyasyona sahip milonitleşmiş fi llitler içerisinde yer alan merceksi mermer ve kuvarsitblokları ile temsil edilmektedir. Bu kırılgan kayaç kütleleri, nap içerindeki yapılara benzer şekildekesilmiş ve parçalanmış düşey kıvrımlar ve naptaki metamorfi k folyasyonun kalıntılarını içerenfi llitik makaslama lensleri sergilemektedir. Makaslama zonu içerisindeki kinematik belirteçler, sağyanal doğrultu atımlı bir deformasyona işaret etmektedirler. Mahmutlar napının tektonik yerleşimi,altındaki napın üst kesimlerinde hafi f dereceli bir metamorfi zmaya neden olurken, derinlere kadaruzanan makaslama zonunun gelişimiyle de etkilemiştir. Nap, makaslama zonunun oluşumu sırasındave sonrasında daha fazla translasyonal harekete uğramamıştır. Bu durum büyük olasılıkla, sünümlüdoğrultu atımlı hareketin, Alanya Nap Kompleksi içerisinde sonra etkin olan daha genç naplarınyerleşimi ile gelişen kalıntı kısalmanın karşılanması ile ilgili olmalıdır.

Structural properties and tectonic signifi cance of a shear zone discovered within the Tauride orogen near Alanya, SW Turkey

A major shear zone, referred to as the Yeşilöz Shear Zone, was discovered in the lower Mahmutlar Nappe of the Alanya Nappe Complex in Alanya region. The nappe shows early transposed folds with axial metamorphic foliation and upright open folds formed during emplacement. The NW-trending shear zone is around 2 km wide and mappable over a length segment of 10 km. The shear zone consists of the metamorphic rocks of the host nappe, but with the phyllite mylonitized by vertical shear foliation and the quartzite and marble dispersed as lenticular bodies. These brittle rock bodies show broken upright folds similar as in the nappe, and also the phyllite shear lenses bear relics of the nappe metamorphic foliation. Analysis of kinematic indices in the shear zone points to a dextral transcurrent deformation. The emplacement of Mahmutlar Nappe caused mild metamorphism of the upper part of underlying nappe and also affected it with the development of the shear zone that extended downwards. The nappe underwent no further translational movement during and after the shear zone formation, which suggests that the ductile transcurrent deformation probably accommodated a residual shortening induced by the emplacement of the next, younger nappe of the Alanya Nappe Complex.

PDF

___

Allmendinger, R. W., Cardozo, N., Fisher, D. 2012. Structural Geology Algorithms: Vectors and Tensors in Structural Geology. Cambridge University Press, Cambridge, 302 s.
Bedi, Y., Öztürk, E.M. 2001. Alanya-Köprülü (Antalya) dolayının jeolojisi (Alanya-O 28-c1, d1, d2 ve d3 paftaları). Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Rapor no: 10488, Ankara (yayımlanmamış).
Blumenthal, M. 1947. Geologie des Taurusketten im Hinterland von Seydişehir und Beyşehir. Mineral Research and Exploration Institute (MTA) of Turkey Publication, Series D2.
Blumenthal, M. 1951. Recherches geologiques dans le Taurus occidental dans l’arrie`re-pays d’Alanya. Mineral Research and Exploration Institute (MTA) of Turkey Publication, Series D5, Ankara.
Bozkaya, Ö., Yalçın, H. 2004. New mineralogic data and implications for the tectonometamorphic evolution of the Alanya Nappes, Central Tauride Belt, Turkey, Int. Geol. Rev., 46:4, 347-365
Brunn, J.H., Dumont, J.F., Graciansky, P.C., Gutnic, M., Juteau, T., Marcoux, J., Monod, O., Poisson , A. 1971. Outline of the geology of the Western Taurides. In: Campbell A.S. editor, Geology and History of Turkey, s. 225–252. Petroleum Exploration Society of Libya: Tripoli.
Choukroune, P., Gapais, D., Merle, O. 1987. Shear criteria and structural symmetry. J. of Struct. Geol., 9,525–530.
Çetinkaplan, M., Candan, O., Koralay, O.E., Okay, A.,Oberhänsli, R., Chen, F. 2010. Alanya Masifi nin Petrolojisi, Jeokronolojisi ve TektonoMetamorfi k Evrimi. Tübitak Proje Raporu, Proje no: 107Y107, 215 sf.
Fossen, H. 2010. Structural Geology. Cambridge University press, Cambridge, 463 s.
Lefevre R. 1967. Un nouvel e´le´ment de la ge´ologie du Taurus Lycien: les nappes d’Antalya (Turquie). Comptes Rendus de l’Acade´mie desSciences de Paris 165: 1365–1368.
Leren, B. L. S., Janbu, N. E., Nemec, W., Kırman, E., Ilgar, A. 2007. Late Cretaceous to Early Eocene sedimentation in the Sinop–Boyabat Basin, northcentral Turkey: a deep-water turbiditic system evolving into littoral carbonate platform. IAS Spec. Publ., 38, 401–456.
Marcoux, J., Ricou, L. E., Burg, J. P., Brun, J. P. 1989. Shear-sense criteria in the Antalya and Alanya thrustsystem (southwestern Turkey): Evidence for a southward emplacement: Tectonophysics, 161, 81–91.
Marrett, R. A., Allmendinger, R. W. 1990. Kinematic analysis of fault-slip data. J. of Struct. Geol., 12, 973–986.
Nemec, W., Alçiçek, M.C., Özaksoy, V. 2018. Sedimentation in a foreland basin within synorogenic orocline: Palaeogene of the Isparta Bend, Taurides, SW Turkey. Basin Res., 30, 650–670.
Okay, A. I. 1989. An exotic eclogite/blueschist slice in a Barrovian-style metamorphic terrain, Alanya Nappes, Southern Turkey: Journal of Petrology, v. 30, p. 107–132.
Okay, A.I. 2008. Geology of Turkey: A synopsis. Anschnitt, 21, 19-42.
Okay, A.I., Özgül, N. 1982. Blueschist and eclogites from the Alanya massif, Turkey. Conference Abstracts, Geological evolution of the Eastern Mediterranean, Edinborough, s.82.
Okay, A.I, Özgül, N. 1984. HP/LT metamorphism and structure of the Alanya Massif, southern Turkey: an allochthonous composite tectonic sheet. In: Robertson, A.H.F., Dixon, T.E., editors, The Geological Evolution of the Eastern Mediterranean. Geol. Soc. London Spec. Publ., 14, 429–439.
Okay, A.I., Tüysüz, O.1999. Tethyan sutures of northern Turkey. In: Durand, B., L. Jolivet, L., Horváth, F., Séranne, M., editors, The Mediterranean Basins: Tertiary Extension within the Alpine Orogen. Geol. Soc. London Spec. Publ., 156, 475–515.
Özgül, N. 1976. Torosların bazı temel jeolojik özellikleri. Türkiye Jeol. Kur. Bült., 19, 65–78.
Özgül, N. 1984. Stratigraphy and tectonic evolution of the Central Taurides. In: Tekeli, O., Göncüoğlu, M.C., editors, Geology of the Taurus Belt. Proc. International Symposium, Ankara, p. 77–90.
Öztürk, E.M., Akdeniz, N., Bedi, Y., Sönmez, İ., Usta, D., Kuru, K., Erbay, G. 1995. Alanya napının stratigrafi sine farkli bir yaklaşım. Türkiye Jeol. Kur. Bült., 10, 2–10.
Robertson, A. H. F., Poisson, A., Akıncı, Ö. 2003. Developments in research concerning Mesozoic– Tertiary Tethys and neotectonics in the Isparta Angle, SW Turkey. Geol. J., 38, 195–234.
Robertson, A.H.F., Parlak, O., Ustaömar, T. 2012. Overview of the Palaeozoic–Neogene evolution of Neotethys in the Eastern Mediterranean region (southern Turkey, Cyprus, Syria). Petrol. Geosci., 18, 381–404.
Simpson, C., Schmid, S.M. 1983. An evaluation of criteria to deduce the sense of movement in sheared rocks. Geol. Soc. Am. Bull., 94, 1281–1288.
Şengör, A.M.C., Yılmaz, Y. 1981. Tethyan evolution of Turkey: a plate tectonic approach. Tectonophysics, 75, 181–241.
Şenel, M., Bedi, Y., Çörekçioğlu, E. 2016a. 1:100 000 Ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları Serisi, Alanya-O28 paftası. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü no: 232, Ankara.
Şenel, M., Bedi, Y., Usta, M. 2016b. 1:100 000 Ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları Serisi, Alanya-P28 paftası. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü no: 223, Ankara.
Usta, D., Öztürk, E.M. 2000. Gülendağı-Gündoğmuş dolayının (Alanya O27-a3, b4, O28-a4 paftalarının) jeolojisi. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Rapor no: 10487, Ankara (yayımlanmamış).
Woodcock, N.H., Robertson, A.H.F. 1977. Imbricate thrust belt tectonics and sedimentation as a guide to emplacement of part of the Antalya Complex, S.W. Turkey. In: Izdar, E., Nakoman, E., editors, Proceedings of the 6th Colloquium on Geology of the Aegean Region. Contributions Series 2, Dokuz Eylül University, Bornova, İzmir.