12057

TÜRK DİLİ DEVRİMİYLE BİRLİKTE TÜRKÇENİN KAZANIMLARI

ÖZETTarih içerisinde Türk milleti, ilk yazılı kaynağı olan Orhun Abideleri’nden başlayarak kendi dilinin ürünlerini vermeye başlamıştır. Türkçe, tarihsel gelişimi bakımından siyasi ve coğrafi kültürlerden etkilenerek gelişimini sürdürmüştür. Türk devletlerinin başka milletlerle olan ilişkisi neticesinde başta Çince olmak üzere, Hintce, Arapça, Farsça, Fransızca, İngilizce gibi birçok dilden etkilenmiştir. Bu dillerden doğal olarak birçok kelimeyi de sözcük haznesine katmıştır. Karahanlılar devletiyle başlayan ve Osmanlı Devleti’nin yıkılışına giden süreçte dilimizde Arapça ve Farsça’nın geniş hakimeyeti göze çarpar. Tanzimat ile beraber de Fransızcanın etkisi görülmeye başlar. Bunun sonucunda da halk ile aydınlar arasında bir kopukluk baş gösterir. Bunun önüne geçmek için ise ilk tecrübeler belirgin olarak Milli Edebiyat ile başlar. Cumhuriyetin ilânından sonra sosyal ve siyasî hayatta başlatılan ve hızla ilerleyen yenileşme süreci içerisinde gerçekleştirilen en önemli inkılaplardan biri şüphesiz Dil Devrimi’dir. Bu inkılap bizzat M. Kemal ATATÜRK’ün önderliğinde gerçekleştirilmiş ve onun tarafından takip edilmiştir. Dilimizde gerçekleştirilen bu yenileşme ve sadeleşme hareketi, tıpkı bunun gibi kutsal bir amaç doğrultusunda başlatılan harf inkılabı ve diğer ıstılahlarla birlikte uygulamaya konulmuş ve beklenilen düzeyde sonuçlar elde edilmiştir. Bu yenilik sayesinde Sinop’tan Hatay’a, Iğdır’dan Konya ve İstanbul’a, Anadolu’nun her köşesinde yaşayan Türk insanı, birtakım ağız farlılıkları dahilinde, birbirlerini eksiksiz ve açık bir şekilde anlama ve kendilerini ifade edebilme imkanına kavuşmuştur.Anahtar Kelimeler: Dil, Devrim, Türkçe, Millileşme, Sadeleşme

Anahtar Kelimeler:

-

In history Turkish Nation, the first written sources starting from the Orkhon Monument began to give the products of their own language. Turkish has continued its development influenced by political and geographical cultures in terms of historical development.As a result of the relationship with other nations especially Chinese ,Hindi, Arabic, Farsi, French; Turkish had influenced by many languages, including English. Naturally it has added many words to the vocabulary of these languages.Starting with Karahans, our language in the process leading to the collapse of the Ottoman Empire and the state began conspicuously wide hegemony comes in Arabic and Persian. French influence also began to appear with the Tanzimat. As a result of this deal shows a gap between intellectuals and the people. To avoid this, the first significant experiences are starts with the National Literature. One of the most important reforms carried out after the declaration of the Republic in social and political life and rapidly advancing reform process initiated undoubtedly Language Revolution. These reforms have been carried out under the leadership of Mustafa Kemal Atatürk and was followed personally by him. Our language, we realized that modernization and simplification movement, a holy purpose in accordance with the letter revolution started like this, and put into practice with other terminological and obtained results in the expected level. With this innovation from Sinop to Hatay, from Igdir to Konya and Istanbul, the Turkish people living in every corner of Anatolia, within some mouth differences, understanding each other completely and clearly and have the opportunity to express themselves

Keywords:

Language, Revolition, Turkish, Nationalization Simplification,

PDF

___

Aksan, Doğan (2007). Türkçenin Bağımsızlık Savaşımı-Son 75 Yılda Türkiye Türkçesi, Ankara: Bilgi Yay.
Arsal, Sadri Maksûdî (1930). Türk Dili İçin. İstanbul.
Atatürk, Gazi Mustafa Kemal (2015). Geometri. Ankara: TDK Yay.
Atatürk ve Türk Dili Çalışma Grubu (1997). Atatürk ve Türk Dili 2. Ankara: TDK Yay.
Aydın, Mehmet (2005). Bir ‘Reddimiras’ Olarak Türk Dili Devrimi, Liberal Düşünce, c.10, No:37, s.117-123.
Ayverdi, İlhan (2006). Misalli Büyük Türkçe Sözlük, Kubbealtı Neşriyâtı, İstanbul.
Bingöl, Yılmaz (2004). “Kimlik Tartışmaları Işığında Türk Dil Politikası”. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi. 59-1, s.27-58.
Demircan, Ömer (2000). İletişim ve Dil Devrimi, İstanbul.
Devellioğlu, Ferit (2006). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Ankara: TDK Yay.
Dilaçar, A. (1969). Türkiye’de Dil Özleşmesi, Ankara: TDK. Yay.
Doğaner, Yasemin (2005). “Elifba’dan Alfabeye: Yeni Türk Harfleri”, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi. c.2 Sy. 4 (Aralık 2005) s.27-44, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Ankara.
Ergin, Muharrem (2001). Üniversiteler İçin Türk Dili, İstanbul: Bayrak Yay.
Gökalp, Ziya (2009). Türkçülüğün Esasları, Ankara: Elips Kitap.
Gülensoy, Tuncer (2010). Türkçe El Kitabı, Ankara Akçağ Yay.
Gülsevin, Gürer-BOZ, Erdoğan (2006). Türkçenin Çağdaş Sorunları, Ankara: Gazi Ktb.
Güngör, Erol (1997). Türk Kültürü ve Milliyetçilik, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
Karamanlıoğlu, Ali Fehmi (2007). Türk Dili Nereden Geliyor Nereye Gidiyor, İstanbul: Beşir Ktb.
Korkmaz, Zeynep (1996). Atatürk’ün Düşünce Sisteminde Türk Dilinin Yeri, Uluslararası Türk Dili Kongresi 1988, Ankara: TDK Yay.
Korkmaz, Zeynep (1995). Türk Dili Üzerine Araştırmalar, c.1, Ankara: TDK Yay.
Korkmaz, Zeynep (1963). Türk Dilinin Tarihi Akışı İçerisinde Atatürk ve Dil Devrimi, Ankara: TDK Yay.
Küçük, Sabahattin (2011). Bâkî Dîvânı, Ankara: TDK Yay.
Levend, A. Sırrı (1972). Türk Dilinde Gelişme ve Sadeleşme Evreleri 3. Baskı, Ankara: TDK Yay.
Mermer, Ahmet (2006). Türkî-i Basît ve Aydınlı Visâlî’nin Şiirleri, Ankara: Akçağ Yay.
Öksüz, Yusuf Ziya (2004). Türkçenin Sadeleşme Tarihi-Genç Kalemler ve Yeni Lisan Hareketi, Ankara: TDK Yay.
Özyetgin, Melek (2006). Atatürk ve Güneş Dil Teorisi, Doğumunun 125. Yıldönümü Dolayısıyla Atatürk, Türk Dili ve Türk Kültürü Bilgi Şöleni Bildirileri, Türk Dili No:655.
Parlatır, İsmail (2001). Türk Dili, 1. Uluslararası Türkoloji Kongresi Bildirileri, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu. Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara.
Timurtaş, F. Kadri (1996). Diller ve Türkçemiz, Hazırlayan: Mustafa Özkan, İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.

Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature-Cover

Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2015
Yayıncı: Bahir SELÇUK

Arşiv