Anjel Lertxundi’nin Un Final Para Nora Romanı Üzerine Bir Değerlendirme

Bu makalede öncelikle genel hatlarıyla Bask edebiyatından bahsedilmiş ve Bask yazar Anjel Lertxundi’nin bu edebiyat içindeki önemine değinilmiştir. Daha sonra yazarın Un final para Nora adıyla İspanyolcaya kazandırılan eseri üzerine bir değerlendirme yazısı kaleme alınmıştır. Eserde ölümsüzlükle lanetlenmiş ve bir kaleska içinde yüzyıllar boyunca durmaksızın dolaşmaya mahkûm edilmiş bir baba ile kızının hikâyesi anlatılır. Bu bağlamda iki yüz yılı aşkın bir süredir dünyayı dolaşmakta olan baba-kız Barcelona, Salem, Boston, Bayonne ve Zarautz gibi şehirlerde değişik zamanlarda bulunarak çeşitli olaylara ve durumlara tanıklık ederler. Böylece onların gözünden insan, yaşamın anlamı ve tarihte yaşanmış bazı çarpıcı olaylar birbirinden farklı bakış açılarıyla değerlendirilir. Bu süreçte baba ile kızının doğrudan ya da dolaylı olarak efsanevi ve tarihî birtakım kişilerle yolları kesişir. John Hathorne, Nathaniel Hawthorne, Doktor Pedro González de Velasco, Mathilde ve Willem Van Eys çifti ile Profesör Arrue kurguda yer verilmiş gerçek kişilerden bazılarıdır. Gezgin Yahudi, Ahasverus, Lakedem ve Uçan Hollandalı gibi efsanevî kişiler de yine aynı kurgu içine yerleştirilmiştir. Birbirinden uzak zamanlarda ve mekânlarda tüm bu isimlerin bir şekilde farklı karşılaşmalarla bir araya gelmesine vesile olan, bir zaman yolcusu gibi durmadan yol alan baba-kızın hikâyesi eserde bir yazar anlatıcı tarafından yazılmaktadır. Eserin yalnızca ilk bölümünde kendisine yer veren yazar anlatıcı, Doktor Velasco’nun mumyalama üzerine yazdığı bir kitabı inceledikten sonra rüyasında kaleska ile yolculuk eden bir baba ile kızını görür ve bu rüyayı arkadaşının önerisiyle sonsuza dek dünyayı dolaşmaya mahkûm edilmiş kişilerin efsaneleriyle özdeşleştirir. Eserde yer alan tüm bu ögeler metinlerarasılık bağlamında da zengin ve çok katmanlı bir hikâye oluşmasını sağlamıştır. Bu makalede söz konusu ögeler anlatının akışında incelenmiş ve bu ögelerin birbirleriyle olan bağlantıları üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Anjel Lertxundi, Un final para Nora, Bask edebiyatı, fantastik roman, Gezgin Yahudi

A Review on the Novel Un Final Para Nora of Anjel Lertxundi

In this article, it is firstly mentioned Basque literature in general terms and the importance of Basque writer Anjel Lertxundi in this field. Then his novel Un final para Nora (Azkenaz beste) is reviewed. The novel tells the story of a father and his daughter who have been cursed with immortality and condemned to wander in a calash for centuries. In this context, the father and daughter, who have been travelling the world for more than two hundred years, witnessed various events and situations at different times in different cities. These cities respectively are Barcelona, Salem, Boston, Bayonne, and Zarautz. In this process, the paths of father and daughter, directly or indirectly, crossed with some legendary and historical figures such as Nathaniel Hawthorne, Doctor Pedro González de Velasco, Ahasverus or Lakedem. The story which leads all these figures to come together in different combinations in distant times and places, is written by a writer narrator in the novel. All of these elements in the novel have provided a rich and multi-layered story in the context of intertextuality. In this article, these elements are studied in the flow of the narrative and the connections of these elements with each other are emphasized.

Keywords:

Anjel Lertxundi, Un Final Para Nora, Basque literature, fantastic fiction, The Wandering Jew,

PDF

___

Austin, W. (1999). Peter Rugg, Kayıp Adam. Kısa Amerikan Hikâyeleri içinde (s.7-44). (A. Ş. Okyayuz Yener, Çev.). Ankara: Doruk. google scholar

Cafiero, G. (2012). James Joyce-Roma y Otras Historias. (W. Maldonado, Çev.). ABD: Palibrio. google scholar

Canetti, E. (2015, Mart). İnsanın Taşrası. (A. Cemal, Çev.). İstanbul: Sel. google scholar

Coloma, L. (1902). El Salon Azul (Una historia maravillosa). Nuevas Lecturas içinde (s. 121-163). Bilbao: Companı'a de Jesus. google scholar

Etxeberria, H. (2002). Cinco escritores vascos. Irun: Alberdania. google scholar

Frazer, G. J. (2015). İnsan, Tanrı & Ölümsüzlük. (O. Aydın, İ. Demirel, Çev.). İstanbul: Altın Bilek. google scholar

Geçtan, E. (2019). İnsan Olmak. İstanbul: Metis. google scholar

Jose Olaciregui, M. (2000). Un Siglo de Novela en Euskera. P. Urquizu Sarasua (Ed.), Historia de la Literatura Vasca içinde (s. 504-589). Madrid: UNED. google scholar

Lertxundi, A. (1993). Tresak eta Kordelak. Zarautz: Zarauzco Udala. google scholar

__________. (1999). Un Final Para Nora. (J. Gimenez Bech, Çev.). Madrid: Alfaguara. google scholar

Ovidius. (2019). Dönüşümler (Metamorfozlar). (Y. Güleryüz, Çev.). Ankara: Töz. google scholar

Urquizu Sarasua, P. (Ed.). (2000). Historia de la Literatura Vasca. Madrid: UNED. google scholar

Villasante, L. (1979). Historia de la Literatura Vasca. Burgos: Aranzazu. google scholar

Elektronik Kaynaklar google scholar

(2020, 31 Aralık). Cuando el Palacio de Narros convirtio Zarautz en meca del turismo. La Vanguardia. Erişim adresi: https://www.lavanguardia.com/participacion/las-fotos-de-los-lectores/20201231/6153309/palacio-narros-convirtio-zarautz-meca-turismo.html. google scholar

(2020, 31 Aralık). La leyenda: La habitacion encantada. La Vanguardia. Erişim adresi: https://www.lavanguardia. com/participacion/las-fotos-de-los-lectores/20201231/6153309/palacio-narros-convirtio-zarautz-meca-turismo.html. google scholar

G.M.Z. Diccionario de los nombres. Erişim adresi: https://www.fundacionlengua.com/extra/descargas/des_18/ CURIOSIDADES/Diccionario-de-los-Nombres.pdf. google scholar

Jose D^az de Tuesta, M. (1999, 25 Mart). Anjel Lertxundi recrea en la novela ‘Un final para Nora’ el mito del judfo errante en version femenina. El Paı's. Erişim adresi: https://elpais.com/diario/1999/03/25/cultura/922316407_850215.html. google scholar

Salem Witch Museum. John Hathorne Home, Site of. Erişim adresi: https://salemwitchmuseum.com/locations/ john-hathorne-home-site-of/. google scholar

Schaffer, A. (1920, Şubat). The Ahasver-Volksbuch of 1602. Modern Philology, 17, 10, 597-604. The University of Chicago Press. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/432928. google scholar