ÂŞIK KURBÂNİ DESTANINDAKİ FİİL TEKRARLARIYLA, BAĞLAÇLARLA OLUŞAN İKİLEMELER
ÂŞIK KURBÂNİ DESTANINDAKİ FİİL TEKRARLARIYLA, BAĞLAÇLARLA OLUŞAN İKİLEMELER
Bir sözlü geleneğin parçası olan destan türleri bünyelerinde ikilemeleri çokça barındırmaktadırlar. Azerbaycan’da ve Anadolu’da biline “Kurbâni” isimli destanda da ikilemelerin bolca bulunduğu görülmektedir.
Çalışmamızda sadece Türkçede değil bütün dünya dillerinde görülen ve günlük konuşmada sıkça yer verilen ikilemeler terimi incelenmiş, Âşık Kurbâni Destanı’ndaki fillerle, bağlaçlarla yapılmış olan ikilemeler ele alınmıştır. İkilemeler ele alınırken Azerbaycan Türkçesi ve Türkiye Türkçesinin gramer çalışmalarındaki ikilemeler konusu karşılaştırılmaya çalışmıştır. Bu çalışmada iki lehçe arasındaki “ikilemeler” terimi konusundaki farklar ve benzerlikler araştırılmış, tespit edilmiştir. Ayrıca, aynı fiil tekrarlarıyla, farklı fiillerle yapılan ikilemeler tespit edilerek sınıflandırılmıştır. Aynı şekilde bağlaçlarla yapılmış olan ikilemeler de kendi aralarında tasnif edilmiştir. Özellikle bağlaçlarla yapılan ikilemelerde kullanılan Arapça ve Farsça ikilemeler de sınıflandırılmaya tabi tutulmuştur.
Lehçeler arası dil, metin karşılaştırması ve bunun gibi çalışmalar beraberinde yeni araştırma alanları geliştirmektedir.
Keywords:
Âşık Kurbâni, İkilemeler, Tekrarlar, Türkiye Türkçesi Azerbaycan Türkçesi,
___
- Adilov Musa, Zemfira Verdiyeva, Ağayeva Firəngiz (2020). İzahlı Dilçilik Terminləri Lüğeti, Bakı: Elm və Təhsil
- Adilov, Musa (2019). Sintatktik Təkrarlar, Bakı: Elm və Təhsil
- Ahundova, Sevinç (2001). Bir Azerî Destanı: Kurbâni (Giriş-Metin-Tercüme-Dizin), Marmara Ü., Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul: Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Axundov, Əhliman (1961). Azərbaycan Xalq Dastanları, Cilt 1., Bakı: Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı
- Axundov, Əhliman (1961). Azərbaycan Xalq Dastanları, Cilt 2., Bakı: Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı
- Azərbaycan Dilinin İzahlı Lüğəti (2006). Cilt. I. Bakı: Şərq-Qərb.
- Azərbaycan Dilinin İzahlı Lüğəti (2006). Cilt. II. Bakı: Şərq-Qərb.
- Azərbaycan Dilinin İzahlı Lüğəti (2006). Cilt. III. Bakı: Şərq-Qərb.
- Azərbaycan Dilinin İzahlı Lüğəti (2006). Cilt. IV. Bakı: Şərq-Qərb.
- Banguoğlu, Tahsin (1974). Türkçenin Grameri, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları
- Ergin, Muharrem (2009). Edebiyat ve Eğitim Fakültelerinin Türk Dili ve Edebiyatı Bölümleri İçin Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak Basım/Yayın/Tanıtım.
- Erol, Mehmet (2018). “Kurbâni İle Perüzat Hikayesinin Çorum Yazma Varyantı Üzerine Bir Değerlendirme”, Asia Minor Studies, Cilt 6, Sayı 12, 240–259.
- Hatiboğlu, Vecihe (1981). Türk Dilinde İkileme (Genişletilmiş İkinci Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Hatiboğlu, Vecihe (1982). Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü (4. Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Hüseynzadə, Muxtar (2007). Müasir Azərbaycan Dili (Morfologiya) (Üçüncü Hissə, Üçüncü Nəşr). Şərq Qərb
- İbayev, Nemət. (2020) “Aşıq Qurbanı̇ Poezı̇yasında Frazeologı̇zmlərı̇n Yerı̇” Cild 16, No 3, s. 10–14, Elmi Xəbərlər. Sumqayıt: Sumqayıt Dövlət Universiteti
- Karahan, Leylâ (2010). Türkçenin Söz Dizimi (15. Baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
- Kərimli Teymur, Kərimov Paşa (2020). Qurbani Dastanının İstanbul Çapı, Ədəbiyyat, s. 22–23.
- Korkmaz, Zeynep (2009). Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi) (3.Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Korkmaz, Zeynep (2010). Gramer Terimleri Sözlüğü (4. Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Köktürk, Şahin (1990). Kurbâni ve Peri Hikâyesi Üzerine Bir Araştırma, Samsun 19 Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Şen, Serkan (2002). Eski Uygur Türkçesinde İkilemeler. On Dokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Türkçe Sözlük (2011). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Барткулашвили Анна, Дирили Гурбани. (2014). Bakı
- İnternet web kaynakçası: https://atalar.ru/wp-content/uploads/2018/03/Sadovnik-sada-lyubvi-Ashug-Gurbâni-16-vek.pdf (ET: 30.08.2022)
- Başlangıç: 2021
- Yayıncı: Kutbilim Araştırma, Kültür ve Dayanışma Derneği
Sayıdaki Diğer Makaleler
AN ASSESSMENT OF THE DEMOGRAPHIC STRUCTURE OF KYRGYZSTAN
REPRESENTATION OF PRESCRIPTIONS OF COMMUNICATIVE BEHAVIOR IN THE KYRGYZ LANGUAGE
ÂŞIK KURBÂNİ DESTANINDAKİ FİİL TEKRARLARIYLA, BAĞLAÇLARLA OLUŞAN İKİLEMELER
THE NATIONAL GAME OF THE KYRGYZ " KӨK BӨRU " AND ITS GENESIS
SELF-REGULATION DEVELOPMENT AND THE INTERNET ADDICTION: AN EFFORT TO FIND THE CONNECTION
Ekaterina SEDOVA, Tatiana GORYACHEVA
AN ANALYSIS OF “STANCE DEVICES” IN SOCIAL SCIENCE RESEARCH ARTICLES BY NATIVE AND TURKISH WRITERS