Aristoteles'te Hoşlanma ve Katharsis Kavramını Ruhbilimsel-Varlıkbilimsel Olarak Yeniden Okuma
Bu çalışmada, bugüne değin ahlaki bir arınma ya da akli bir aydınlanma olarak anlaşılmış olan Aristoteles'teki katharsis kavramına faklı bir yorum getirilmektedir. Bu yaklaşımların tümü katharsis''in temelde estetik bir yaşantı olmadığı noktasında birleşir. Keza Aristoteles'in hoşlanma kavramı da estetik bir beğeni olarak değil, öğrenmeye dayalı estetik dışı bir etkinlik olarak yorumlanmıştır. Burada tüm bu iddialara karşı çıkılmakta, hem katharsis'm hem de "hoşlanma"nm estetik içerikli olduğu savunulmaktadır. Aristoteles'te hoşlanma'nm bilgikuramsal etkinlikten farklı olduğu bağlamı içinde gösterilerek, katharsis kavramının estetiksel olduğu, söz konusu yaşantının insan ben'inde meydana getirdiği değişiklik ve etik-estetik değer a-rasmdaki temellendirici ilişkiyle açıklanmaktadır.
Psychologycal-Ontologycal Revisiting of the Concepts of Pleasure and Catharsis in Aristotle
Ethical value and ethical effect fulfill a function of establishment for the aesthetic experience, because aesthetic value or aesthetic experience sometimes arise through a proper and true sensing of ethical value. For example, genuine dramatic extension in drama could not be sensed without ethical value sense. In this context, ethical value is a precondition for the appearance of the aesthetic value. But when the aesthetic values appear, the ethical values would not appear on it again. They would not be a part of aesthetic values. What appears is only aesthetic value.As for catharsis in Aristotle, it is the existential meaning of the art. Neither is it ethical, therapeutic experience nor intellectual clarification. Catharsis is a genuine aesthetic experience that is based by the ethical emotion. That the basis of the experience is ethical sense does not make it an ethical experience; but unlikely it transforms this experience to a higher and more elevated aesthetic experience. Aristotle means by this experience, which elevates the self of human to a higher stratum, the existential meaning of the art for human.
___
- Aristoteles, Metafizik, çev. Ahmet Arslan, İstanbul: Sosyal Yayınlar, 1996.
- Aristoteles, Poetika, çev. İsmail Tunalı, İstanbul: Remzi Kitabevi, 2005.
- Aristoteles, Politika, çev. N. Berkes, Ankara: MEB Yayınları, 1944.
- Charlton G. Laird, "Aristotle's Katharsis in an Impersonal world", College English, Vol.3,No.3. (Dec.,1941), s. 2I5-225.
- D. A. Barker, "Katharsis: An Inquiry", International Journal of Ethics, Vol.42, No.4. (Jul.,1932), s. 419-443.
- Eva Schaper, "Aristotle's catharsis and Aesthetic Pleasure", The Philosophical Quarterly,Vol.18, No.71.(1968), s. 131-143.
- H.D.F. Kitto, "Catharsis", The Classical Tradion, ed. By L. Wallach (Ithaca, N.Y., 1966), s.133-147.
- Ismail Tunali, Grek Estetiki, Istanbul: Istanbul Ün. Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1963.
- Leon Golden, "The Purgation Theory of Catharsis", The Journal of Aesthetics and Art Criticism, Vol.31, No.4. (summer, 1973), s. 473-479.
- Loen Golden, "Mimesis and Katharsis", Classical Philology, Vol.64, No.3 (Jul., 1969), s. 145-153.
- Moritz Geiger, Zugang Zur Aesthetik, Leibzig: Der Neue Geist Verlag, 1928.
- Nicolai Hartmann, Aesthetik, Berlin: Walter de Gruyter & Co., Verlag, 1966.
- Noreen W. Kruse, "The Process of Aristotelian Catharsis: A Reidebafication", Theatra)'Journal,Vol.31, No.2. (May, 1979), s.l62-171.
- S.O. Haupt, Wirkt die Tragödie aufdas Gem üt öder den Verstand oder die Moralitaet der Zuschauer?'(Berlin, 1915).
- Teddy Brunius, "Inspiration and Katharsis", The Classical Journal, Vol.63, No.l (Oct., 1967),s. 34-36.
- ISSN: 1303-3387
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2002
- Yayıncı: Dergah Yayınları A.Ş.