PARÇALANMALAR VE GEOMETRİ ÜZERİNE: BİR METAFOR OLARAK ULUSLARARASI HUKUK DÜZENİ VE ÖNEMİ

Bu makale, hukuk akademisyenleri ve uzmanlarının, bir konsept olarak ve daha özelde, mekana ait bir metafor olarak ‘parçalanmayı’ sorgulama konusunda başarısız olduklarını iddia ederek, uluslararası hukuktaki parçalanma anlatısını açıklamaktadır. Buradaki mücadele şudur ki; merkezi parçalanma, modern uluslararası hukuk analizlerinde yer alsa da, bu kavram konsept olarak iddia edilmiş, tarihsel olarak kabul edilmiş ancak felsefik olarak yeterince incelenmemiştir. ‘Parçalanma’ metaforu, tarihsel olarak, bütün sosyal alanların geometrik bir nesneye ve bağlantılı olarak da planimetrik bir haritaya indirgenebilir olduğu kartografik bir rasyonelliğe – ve böylece ‘realiteye’- bağlanmıştır. Bu makalenin amacı, uluslararası avukatlar arasında, ‘parçalanma’ probleminin epistemoloji ve kavramsal tarihte daha derin kökleri olduğuna dair bir takdir oluşturmaktır. Bu, sosyal alan ile planimetrik indirgeme birlikteliğinin tarihsel olarak nasıl inşa edildiği ve politik olarak kullanıldığı ve bu modelin nasıl doğuştan kesin ve geometrik bir ‘uluslararası hukuk düzeninin’ yasal pratik ve algılarının temsilini haber verdiğini gösteren bir açıklama gerektirir. Bu, dünyadaki alanların ‘parçalanmış’ karakterizasyonuna önkoşul olarak işleyen arka plan varsayımlarını açığa çıkarma ve deşme ihtiyacını da ifade eder. ‘Deşme’ metaforunu akılda tutarak, Michel Foucault’un ‘bilginin arkeolojisi’ kavramından ve özellikle, onun, başlangıçta bir araştırma için ilgisiz görünen ‘çığır açan fikirler belirsiz bilginin katmanlarına dayanır’ iddiasından yararlanmaktayım. Parçalanma anlatısı hususunda Belirsiz ama anahtar katmanların, geometrik bir nesne olarak alanın Kartezyen örneğinde ve modern devletlerin yetki alanı iddiası coğrafik zorunluluğunda yer aldığını iddia etmekteyim. Bu iddiayı desteklemek için, 16.yy’dan itibaren önemli gelişmelerin, geometrik ve planimetrik realitenin üretimi ve yansımasına yol açtığını tartışarak, parçalanma metaforunu araştırmaya çalışmaktayım.