bir bakış için bkz. Koch, in: Heun u.a. Hrsg. , EvStL, 2006, s. 2486 Bkz. Mayntz u.a., Vollzugsprobleme der Umweltpolitik, 1978; SRU, Umweltgutachten 1978, N. 1521 vd. Rehbinder/Burgbacher/Knieper, Bürgerklage im UmweltR, 1972, s. 24. Her ne kadar Çevre Sorunları Bilim Kurulu Sachverständigenrat für Umweltfragen-SRU, ç.n. etkileyici bir devamlılık ve sıklıkla toplu davalardan yana görüş beyan etmişse de yoğun nitelikteki tartışmalarda bu durum kendini Almanya‟da politik olarak kabul ettirememiştir.4 Bununla birlikte bu tartışma ortamı bazı zamanlar o denli gerginleşmiştir ki Çevre Sorunları Bilim Kurulu kendinin “açık bir biçimde parlamenter demokrasi ve güçler ayrılığı ilkeleri çerçevesinde” hareket ettiğini temin etmek zorunda kalmıştır.5 Çalışmamızın bundan sonraki kısmında öncelikle toplu dava yoluna ilişkin tartışma farklı açılardan ele alınacaktır II . Ardından doğa koruma hukuku alanındaki toplu davalardan Almanya‟da elde edilen tecrübelere değinilecektir III . Avrupa Birliği üyesi devletler ve uluslararası düzeydeki gelişme ve deneyimler de, mukayeseli hukuk açısından ciddi bir öneme sahiptir IV . Son olarak güncel hukuki durum, uluslararası hukuk, Avrupa Birliği Hukuku ve Alman ulusal hukuku açısından analiz edilecektir V . Çevre politikasına ilişkin bir değerlendirme ve tanı ile çalışmamız sona erecektir VI . II. Toplu Davalara İlişkin Tartışmalar 1. Toplu Dava Yanlısı Görüş Toplu davaların hayata geçirilmesini savunanlar tarafından uzun zamandır tekrarlanarak ileri sürülen üç önemli argüman vardır. Bunlar; icranın desteklenmesi, yargısal korunmanın çevresel kullanımlar ve çevre koruması ile eşdeğerliliği ve toplu davalar yoluyla kabûlün desteklenmesidir. a Bir taraftan çevreye zarar veren faaliyetlere ilişkin düzenlemelerin zorunlululuğu, ancak diğer taraftan mevcut hukuki düzenlemelerin icrasındaki açıkların azaltılmasının gerekliliği, “devletin görevi olarak çevrenin korunmasına”6 ilişkin tartışmada çok hızlı bir şekilde anlaşılmıştır.7İcraya ilişkin araştırmalarda, idari teşkilatın bakış açısı, idarenin yetersiz personel ve donanıma sahip olması ve icraya elverişlilik düzeyi düşük olan hukuki düzenlemeler gibi birçok durum icra açıklarının nedeni ola