Şenol SEZER, Nermin KARABACAK, Mehmet KÜÇÜK, İsa KORKMAZ

Okul Müdürlerinin Sınıf Öğretmenlerine Hizmetiçi Eğitim Sürecinde Kazandırılması Gereken Mesleki Değerler ve Mesleki Becerilere İlişkin Görüşleri

Bu çalışmanın amacı, sınıf öğretmenlerine hizmetiçi eğitim sürecinde kazandırılacak mesleki değerler ve becerilerin incelenmesidir. Araştırma, nitel durum çalışması modelinde tasarlanmıştır. Araştırma Kuzeydoğu Anadolu’da bir ilde görevli 10 okul yöneticisiyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, ölçüt örnekleme ile belirlenmiştir. Araştırmanın verileri, yarı yapılandırılmış görüşme formuyla toplanmıştır. Veriler içerik analizi ve betimsel analiz teknikleriyle analiz edilmiştir. Sınıf öğretmenlerine hizmetiçi eğitim yoluyla kazandırılması gereken 24 değer belirlenmiştir. Araştırmanın sonuçlarına dayalı olarak öğretmenlere hizmet öncesi ve hizmet içi eğitim yoluyla kişisel değerler kazandırılması gerektiği önerilebilir. Öğretmenlere hizmet içi eğitimler yoluyla iletişim becerisi, teknoloji kullanma becerisi, alan bilgisi, planlama becerisi, materyal tasarlama ve kullanma becerisi kazandırılmalıdır. Ayrıca hizmet içi eğitimlerle öğretmenlere işbirliği, meslek sevgisi, liderlik, rol model olma, kendini yenileme, fedakârlık ve dayanışma gibi profesyonel beceriler kazandırılabilir.

Anahtar Kelimeler:

sınıf öğretmeni, okul müdürü, meslekî değerler, meslekî beceriler, hizmetiçi eğitim

School Administrators Opinion on Professional Skills Required To Be Gained to Classroom Teachers In-Service Training Process

The purpose of this study is to examine the professional values and skills to be gained to classroom teachers in in-service training process. The research was designed in the qualitative case study model. The study group was 10 school administrators working in elementary schools in a Northeast Anatolia province of Turkey. The study group was determined by using criteria sampling method. The data were collected through a semi-structured interview form and analyzed by using content analysis and descriptive analysis techniques. 24 different values were determined should gain through in-service training to class teachers. Based on the results it can be suggested that the personal values should be given teachers through pre-service and in-service training. The professional skills should be gained teachers through in-service training including communication skills, technology using skills, pedagogical content knowledge, planning skills, material designing and using skills. In addition, the professional values such as cooperation, love of teaching profession, leadership, role-modeling, self-renewal, sacrifice and solidarity can be gained teachers through in-service training.

Keywords:

classroom teacher, principal, professional values, professional skills, in-service training,

PDF

___

Akyüz, Y. (2012). Türkiye’de öğretmenlerin toplumsal değişmedeki etkileri (1839-1950). (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Altınkurt, Y., & Yılmaz, K. (2011). Öğretmen adaylarının öğretmenlerin mesleki etik dışı davranışlar ile ilgili görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(22), 113-128.
Arslan, S., & Özpınar, İ. (2008). Öğretmen nitelikleri: İlköğretim programlarının beklentileri ve eğitim fakültelerinin kazandırdıkları. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(1), 38-63.
Ataünal, A. (2003). Niçin ve nasıl bir öğretmen. Ankara: Mili Eğitim Vakfı Yayınları.
Aydın, İ. (2013). Eğitim ve öğretimde etik. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Aytaç, K. (1997). Atatürk’ün eğitim görüşü. İçinde, Genelkurmay Başkanlığı. Atatürkçülük II. (ss. 103-113). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
Ayvacı, H. Ş., Bakırcı, H., & Yıldız, M. (2014). Fen bilimleri öğretmenlerinin hizmet içi eğitim uygulamalarına ilişkin görüşleri ve beklentileri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (2), 357-383.
Bayındır, N. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının alan ile ilgili kurslara/eğitimlere ilişkin beklenti durumlarının belirlenmesi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 2 (5), 395-404.
Bitan-Friedlander, N., Dreyfus, A., & Milgrom, Z. (2004). Types of ‘teachers in training’: The reactions of primary school science teachers when confronted with the task of implementing an innovation. Teaching and Teacher Education, 20(6), 607-619.
Boydak-Özan, M., Polat, H., & Şener, G. (2014). Sınıf öğretmenlerinin mesleki gelişim eğitimlerine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(4), 167-180.
Budak, Y., & Demirel, Ö. (2003). Öğretmenlerin hizmetiçi eğitim ihtiyacı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 9(1), 62-81.
Calderhead, J., & Shorrock, S. B. (1997). Understanding teacher education. London: Falmer Pres.
Creswell, J. W. (2015). Nitel araştırma yöntemleri. (Trans. Eds. M. Bütün & S. B. Demir) Ankara: Siyasal Kitabevi.
Çermik, H., Şahin, A., & Doğan, B. (2017). Sınıf öğretmen adaylarının meslek tercih algıları: Değişimin boylamsal çözümlemesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(3), 643-658. doi: 10.16986/HUJE.2016018402.
Çetingöz, D. (2015). Okul öncesi eğitimi öğretmen adaylarının değerler eğitimde öğretmenin rolüne ilişkin görüşleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 19 (3), 33-52.
Çubukçu, Z., Eker-Özenbaş, D., Çetintaş, N., Satı, D., & Yazlık-Şeker, Ü. (2012). Yönetici, öğretmen, öğrenci ve veli gözünde öğretmenin sahip olması gereken değerler. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2(1), 25-37.
Denzin, N. K., & Lincon, Y. S. (2005). The Sage Handbook of Qualitative Research (3rd Edition). Thousand Oaks, CA: Sage.
Downing, J. E., Ryndak, D. L., & Clark, D. (2000). Para-educators in inclusive classrooms: Their own perceptions. Remedial and Special Education, 21(3), 171-181. DOI: 10.1177/074193250002100308
EARGED (2008). Sınıf öğretmenlerinin hizmetiçi eğitim ihtiyacının belirlenmesi. Ankara: Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı.
Eisenschmidt, E., & Löfström, E. (2008). The significance of the European Commission’s policy paper ‘improving the quality of teacher education: Perspectives of Estonian teachers, teacher educators and policy-makers. In B. Hudson and P. Zgaga (Eds.). Teacher Education Policy in Europe: A voice of higher education institutions (pp. 63-84). University of Ljubljana.
Erden, M. (2005). Öğretmenlik mesleğine giriş (2. Baskı). İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
Ergün, M., & Özdaş, A. (1999). Okul gözlemi ve uygulama çalışmalarının öğretmen adayları üzerindeki etkisi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(3), 115-119. Eskicumalı, A. (2002). Eğitim, öğretim ve öğretmenlik mesleği. İçinde Y. Özden (Ed.). Öğretmenlik mesleğine giriş. (pp. 1-31). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Gökmenoğlu, T. (2013). İlköğretim öğretmenlerinin hizmetiçi eğitim gereksinimlerini belirlemeye yönelik bir ölçek geliştirme çalışması. Öğretmen Eğitimi ve Eğitimcileri Dergisi, 2(1), 31-52.
Gökmenoğlu, T., Beyazova, G., & Kılıçoğlu, A. (2015). Mesleki gelişim: Öğrenen olarak öğretmen eğitimcileri. İlköğretim Online, 14(2), 574-592. Retrieved from http://ilkogretim-online.org.tr
Gültekin, M., & Çubukçu, Z. (2008). İlköğretim öğretmenlerinin hizmetiçi eğitime ilişkin görüşleri. Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 185-201.
Gündüz, M., & Aktepe, V. (2017). Sınıf öğretmenlerinin değer öğretimine yönelik zihin haritaları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 427-446. doi: 10.14686/buefad.279688
Harris, A. (2005). Teacher leadership: More than just a feel-good factor? Leadership and Policy in Schools, 4(3), 201-219. DOI: 10.1080/15700760500244777
Işıktaş, S. (2015). Öğretmen adaylarının iyi öğretmen olma ile ilgili görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(4), 119-131.
Karabacak, N. (2016). Sınıf öğretmenlerinin mesleki değerleri üzerine nitel bir çalışma (Unpublished PhD Thesis). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya, Turkey.
Karabacak, N., Küçük, M., & Korkmaz, İ. (2015). Primary school teachers’ professional values from the perspective of teaching expert. Turkish Journal of Teacher Education, 4(2) 66-100.
Karasu, N., Aykut, Ç., & Yılmaz, B. (2014). Zihin engelliler öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 15(1), 41-53.
Kıranlı, S., & Yıldırım, Y. (2014). Okul yöneticileri ile öğretmenlerin hizmet içi eğitim etkinliklerine ilişkin görüşlerinin karşılaştırılması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(23), 219-251.
Klis, M., & Kossewska, J. (1996). Empathy in the structure of personality of special educators. ERIC Document Reproduction Service No. ED 405(323), 1-12.
Lehr, J. B. (2003). Using learner-centered education to prepare teachers for ethical leadership. Education. 124(1), 1-50.
Lieberman, A. (1992). Teacher leadership: What are we learning? In C. Livingston (Ed.). Teachers as leaders: Evolving roles. NEA School Restructuring Series. Washington DC: National Education Association. Retrieved from https://eric.ed.gov/?id=ED347631
Merriam, S. B. (2001). Qualitative research and case study applications in education. San Francisco: Jossey-Bass Publishers.
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.
Milli Eğitim Bakanlığı, [MEB]. (2008). Öğretmen yeterlikleri: Öğretmenlik mesleği genel ve özel alan yeterlikleri. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
Montecinos, C., & Nielsen, L. (1997). Gender and cohort differences in university students’ decisions to become elementary teacher education majors. Journal of Teacher Education, 49(1), 47-54.
National Education Association [NEA], (1975). Code of ethics. Retrieved from http://www.nea.org/home/30442.htm
National Council for Accreditation of Teacher Education [NCATE], (2006). Council fort the accredition of educator preparation. Retrieved from http://www.ncate.org Neuman, L. V. (2013). Toplumsal araştırma yöntemleri. Nitel ve nicel yaklaşımlar. (2 Cilt). (Trans. S. Özge). İstanbul: Yayınodası Yayıncılık.
Özcan, M. (2011). Bilgi çağında öğretmen eğitimi, nitelikleri ve gücü: Bir reform önerisi. Ankara: Türk Eğitim Derneği, Yayın No: 11687.
Özcan, A., & Polat, S. (2016). Öğretim elemanlarının öğrencilerde görmek istediği değerler. International Online Journal of Educational Sciences, 5 (1), 138-149.
Richardson, P. W., & Watt, H. M. G. (2006). Who chooses teaching and why? Profiling characteristics and motivations across three Australian universities. Asia-Pacific Journal of Teacher Education, 34(1), 27-56. DOI: 10.1080/13598660500480290
Parmaksız, R. Ş., & Kısakürek, M. A. (2013). Türkiye ve bazı AB ülkelerinde öğretmenlere yönelik hizmetiçi eğitim programlarının temel öğeler ve kalite kontrolü/güvencesi açısından karşılaştırılması. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 1 (1), 112-129.
Paşa, B. (2002). İlkokul sınıf öğretmenlerinin mesleki yeterliklerinin ve hizmet içi eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi (Unpublished masters’ thesis). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Pelit, E., & Güçer, E. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğiyle ilgili etik olmayan davranışlara ve öğretmenleri etik dışı davranışa yönelten faktörlere ilişkin algılamaları. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 95-119.
Pepeler, E., Murat, A., & Akmençe, E. (2016). İlkokullarda hizmet içi eğitim seminerlerinin öğretmenlere yararlılığı (Elazığ ili örneği). Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 168-186.
Selvitopu, A., Bora, V., & Taş, A. (2015). Ortaöğretim öğrencilerine kazandırılması gereken değerlere ilişkin velilerin okuldan beklentileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(3), 979-994.
Serin, M. K., & Korkmaz, İ. (2014). Sınıf öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ihtiyaçlarının analizi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 155-169.
Sezer, Ş. (2016). Okul yöneticilerinin ideal öğretmen niteliklerine ilişkin bilişsel kurguları: Repertory grid tekniğine dayalı fenomenolojik bir çözümleme. Eğitim ve Bilim, 41(186), 37-51.
Şahin, Ü. (2013). Sınıf öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi ve bir model önerisi. (Unpublished PhD Thesis). Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın, Türkiye.
Tunca, N. (2012). İlköğretim öğretmenleri için mesleki değerler ölçeğinin geliştirilmesi ve ilköğretim öğretmenlerinin mesleki değerlerinin belirlenmesi (Unpublished PhD Thesis). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Turhan, M. (2010). Kültür değişmeleri. İstanbul: Çamlıca Yayınları.
Turhan, M., Demirli, C., & Nazik, G. (2012). Sınıf öğretmenlerinin mesleğe adanmışlık düzeyine etki eden faktörler: Elazığ örneği. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(21), 179-192.
Uçar, A., Başar, M. A., & Hamarat, S. (2007). Çanakkale ilinde görev yapan sınıf öğretmenlerinin hizmetiçi eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesine yönelik istatistiksel bir yaklaşım. Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, 5 (5), 103-127.
Urbanski, A., & Nickolaou, M. B. (1997). Reflections on teachers as leaders. Educational Policy, 11(2), 243-254.
Uştu, H., Taş-Mentiş, A., & Sever, B. (2016). Öğretmenlerin mesleki gelişime yönelik algılarına ilişkin nitel bir araştırma. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırma Dergisi, 1, 15-23. Retrieved from www.ejoir.org
Uşun, S., & Cömert, D. (2003). Okul öncesi öğretmenlerinin hizmet içi eğitim gereksinimlerinin belirlenmesi. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2) 125-138.
Vidovic, V. V., & Velkovski, Z. (Eds.). (2013). Teaching professional for 21st century: Advancing teacher professionalism for inclusive, quality and relevant education-ATEPIE. Belgrade: Centre for Education Policy Svetozara Markovica.
Yeşiltaş-Doktaş, P., & Mentiş-Taş, A. (2016). Okul müdürlerinin değer ve değer kazanımına ilişkin görüşleri. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(2), 1125-1146. doi: http://dx.doi.org/10.17218/hititsosbil.280834
Yılmaz, K., & Altınkurt, Y. (2009). Öğretmen adaylarının mesleki etik dışı davranışlar ile ilgili görüşleri. İş Ahlakı Dergisi, 2(4), 71-88.
Yin, R. K. (2009). Case study research: Desing and methods (4th Edition). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.