ŞİNASİ ÖZDENOĞLU’NUN ŞİİRLERİNDE “ÖZGÜRLÜK”

ÖZET Türk edebiyatında 1940’larda ortaya çıkan Toplumcu şiir, uzun yıllar bu dönemde varlığını sürdürür. Halkın ve yurdun sesi olan 1940 kuşağı Toplumcu şairler, şiirlerinde yurttaşlık, bağımsızlık, adaletsizlik, siyasi baskılar gibi olgular üzerinde yoğunlaşırlar.  Bununla birlikte kısaca insanoğlunun bireysel ve toplumsal ihtiyaçlarının kısıtlanmadan karşılanması durumu olarak tanımlanabilecek özgürlük de toplumcu şairlerin duyarlı olduğu konuların başında gelir. Özgürlük olgusunu, şiirlerine başarılı bir şekilde eklemleyen şairlerden biri de Şinasi Özdenoğlu’dur. 1922’de Gümüşhane’de doğan şairin, yetiştiği aile ortamı ve öğrenim gördüğü okullardaki öğretmenlerinin, onun kişiliği ve şiirini oluşturmasındaki etkileri büyüktür. Çevresinde yer alanların idealistliği doğrultusunda dönemin sosyal ve siyasal havasını özümseyen Özdenoğlu’nun “Tek Sevgilim” dediği ve uğrunda ölünecek bir dava olarak benimsediği özgürlük, şiirinin fikrî boyutunu ortaya koyar. Bu çalışmada Şinasi Özdenoğlu’nun hayatı kısaca anlatılacaktır. Daha sonra şairin milletlerin özgürlük mücadelesini temele alan şiirleri verilen örnekler üzerinden değerlendirilecektir. 

___

  • Ay, B.(1977). Şinasi Özdenoğlu. Varlık, 839(Ağustos);11.
  • Özdenoğlu, Ş. (1973). Vatanım benim. Ankara: Eroğlu Yayınevi.
  • Özdenoğlu, Ş.(1974). Özgürlük için ölmek. Ankara: Eroğlu Yayınevi.
  • Özdenoğlu, Ş. (1981). Önce insan olmak. Ankara: Akın Yayınları.
  • Özdenoğlu, Ş. (1988). Suskunlar ülkesi. Ankara: Dost Yayınları.
  • Özdenoğlu, Ş. (1992). Özgürlük tek sevgilim. Ankara.
  • Özdenoğlu, Ş. (1968). Dayan Çekoslavakya, Varlık, 727(Ekim);7.
  • Özer, A. ve Uyguner, M. (2000). Şinasi Özdenoğlu yaşamı – sanatı - kişiliği. Ankara: T.C Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Yıldırım, S. ve Zeynel B. K. (2010). TBMM albümü 1920-2010, II. cilt 1950-1980, Ankara: Gökçe Ofset.
  • Türk, E.B. (2017). Şiirden yaşantıya: Şinasi Özdenoğlu’nun şiirlerinde otobiyografik izler. I. Uluslararası Gümüşhane Sempozyumu’nda sunulmuş (basılmamış) bildiri. Gümüşhane Üniversitesi, Gümüşhane.
  • Türk, H. (2014). Başkaldıran dizeler: Hasan Hüseyin Korkmazgil. Sivas: Asitan Yayınları.
  • Türk, H. (2017). Bir mavi yolcu: Sabahattin Eyuboğlu. Trabzon: Serander Yayınları.