Yönetici Görüşlerine Göre Üniversitelerde Finansal Kaynak Kullanımının Saydamlık ve Hesapverebilirlik Açısından Değerlendirilmesi

Bu araştırmanın amacı, Türk yükseköğretim yönetim sistemindeki saydamlık ve hesapverebilirlik olgusunun incelenmesi ve hesapverebilirlikle ilgili uygulamalar hakkında üniversitelerde görev yapan yöneticilerin (rektör, rektör yardımcısı, dekan ve enstitü müdürü) görüşlerinin incelenmesidir. Araştırmada yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Arastırmanın veri kaynakları, son üç dönemde kamu üniversiteleri içinden Ortadoğu Teknik Üniversitesi tarafından akademik performans genel sıralamasında ilk onda yer alan ve 2015 yılı bütçe büyüklüğü bakımından ilk on üniversite içinde yer almış olan üç devlet üniversitesinde yöneticilik yapan/yapmış olan 13 katılımcı ile yükseköğretim konusunda çalışmaları bulunan geçmişte rektörlük, dekanlık, genel müdürlük gibi görevlerde bulunmuş 6 kişi olmak üzere toplamda 19 katılımcıdan oluşmaktadır. Araştırma sonuçları üniversite yöneticilerinin yeterince saydam ve hesapverebilir olmadıklarını göstermektedir. Araştırma sonucunda yükseköğretim kurumlarında finansal kaynak yönetimi ve harcanması sürecinin saydam ve hesapverebilir olması bakımından çalışmalar yapılması gerektiği ortaya konmuştur.

Evaluation of Financial Resource Using at Universities According to Administrative Views from Transparency and Accountability

The purpose of this research was to investigate the concepts of transparency and accountability on the administrative level of Turkish higher education system and to analyze the views of university administrators (rectors, vice-rectors, deans and institute director) on accountability related cases. Research in the form of semi-structured interviews were used. The data sources consisted of 13 participants employed as administrators at three different public universities standing among the top ten institutions in terms of their academic performance ranking list announced by Middle East Technical University along with their budget size and 6 former administrators who have conducted academic studies on higher education. The findings of the study suggested that university administrators cannot meet the criteria of transparency and accountability. It further proposed that reforms regarding the accountability and transparency of financial source management mechanisms are necessary.

___

  • Acar, M. (2013). Eğitimde hesapverebilirlik. İçinde S. Özdemir (Ed.), Eğitim yönetiminde kuram ve uygulama (ss. 381-410) Ankara: Pegem Akademi. Aktan, C. C. (2003). Özlenen üniversite/yaşanan üniversite. Ankara: Yeni Türkiye.
  • Arslan, A. (2014). Yeni kamu mali yönetimi. Ankara: Hermes.
  • Aslan, H. M. (2012). Türkiye'de yükseköğretimin finansmanında yol ayrımı: etkin, adil ve cesur adımlar. Uluslararası Yükseköğretim Kongresi: Yeni Yönelişler ve Sorunlar (UYK-2011: 27-29 Mayıs 2011, İstanbul).
  • Ateş, H. (2013). OECD ülkeleri ile Türkiye'nin yükseköğretim finansman sistemlerinin karşılaştırılması ve Türkiye için bir finansman modeli önerisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara. Aytaç, M., Aytaç, S., Fırat, Z., Bayram, N. ve Keser, A. (2001).
  • Akademisyenlerin çalışma yasamı ve kariyer sorunları. Bursa: Uludag Üniversitesi.
  • Aypay, A. (Ed.) (2015). Türkiye'de yükseköğretim alanı, kapsamı ve politikası.
  • Ankara: Pegem Akademi.
  • Başbakanlık. (2003). Kamu yönetiminde yeniden yapılanma, değişimin yönetimi için yönetimde değişim. Ankara: T.C. Başbakanlık.
  • Batırel, Ö.F., Durman, M., Ergüder, Ü., Eriş, A., Eşme, İ., Öztürk, R., Soysal, A., Şenatalar, B. ve Uğur, A. (2014). Yükseköğretimin yeniden yapılandırılması kapsamında dikkate alınması gereken temel ilkeler ve yaklaşımlar. (19 Haziran 2014 Basın Bildirisi). İstanbul.
  • Bozkurt, N. (2011). İşletmelerin kara deliği: Hile, çalışan hileleri, Ankara: Alfa.
  • Bülbül, M. ve Demirbolat, O. A. (2014). Hesapverebilirlik ile ilgili Türk milli eğitim sistemin'ne yönelik bir değerlendirme. Eğitim ve Bilim, 39(174), 39- 52.
  • Cendon, A. B. (2005). Accountability and public administration: concepts, dimensions, developments. Retrieved from tarihindehttp://unpan1.un.org/ intradoc/groups/public/documents/nispacee/unpan006506.pdf
  • Çekiç, O. (2015). Yükseköğretim kurumlarında bütçe ve sorumluluk. İçinde A.
  • Aypay (Ed.), Türkiye'de yükseköğretim alanı, kapsamı ve politikalar (ss. 224- 240) Ankara: Pegem Akademi.
  • Çevikbaş, R. (2012). Yeni kamu yönetimi anlayışı ve Türkiye uygulamaları. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 9-32.
  • Çiçekçisoy, Y. (2016). Yükseköğretimin finansmanı, ab uygulamaları ve Türkiye için alternatif finansman modeli önerisi (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.