Etkili Okul ve Okul Liderliğine İlişkin Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi
Bu araştırmanın amacı, okul liderliği davranış ve uygulamalarının, okulu etkili kılmadaki rolü ve önemini öğretmen görüşlerine göre betimlemektir. Araştırma durum deseninin kullanıldığı nitel bir çalışmadır. Veri toplama aracı olarak, öğretmenlerin etkili okul ve okul liderliğine ilişkin görüşlerinin alındığı yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2014-2015 eğitim öğretim yılında Erzincan ili merkez ilçe ve merkeze bağlı köy ve belderinki 33 ortaokulda görevli öğretmenlerden, maksimum çeşitlilik örnekleme yoluyla seçilen 21 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmada öğretmenlere etkili okul ve okul liderliğine yönelik dokuz adet açık uçlu soru yöneltilmiş ve toplanan veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilerek temalar ve kategoriler belirlenmiştir. Araştırma bulgularına göre öğretmenler, etkili okulu, eğitim sürecinin sosyal etkinliklerle zenginleştirildiği okul şeklinde tanımlamışlardır. Öğretmenler, okulu etkili kılmada en önemli unsurun okul müdürü olduğunu, mevcut durumda en zayıf bileşenin ise, okul çevresi ve aileler olduğunu ifade etmişlerdir. Öğretmenler, çalıştıkları kurumdaki okul müdürlerini, okulun lideri olarak benimsediklerini belirtmişler ve okul liderlerinden, kendilerini desteklemesini, öğretmenlerleriyle işbirliği yapmasını ve kişiler arası ilişkilerde empati yaparak davranmasını beklediklerini söylemişlerdir
Research of Teachers' Views on Effective School and School Leadership
In this research, it is aimed to describe the role of school leadership behaviour and practices' making the school effective according to teachers' views. This is a qualitative study in which the state patterns was used. In the research, semi-structured interview form which is based on teachers' views about effective school and school leadership was used for going datas. The study group is formed of 21 teachers who were selected via maximum diversity sampling method among the teachers working at 33 different secondary schools in Erzincan province, central district and in willages and towns connected the central district. In the research nine open ended questions about effective school and school leadership were asked and datas were analyzed, themes and catagories were identified by using context analaysis. As a result of the research teachers stated that an effective school is a school that includes social activities in it, and the most important subject of on effective school is "school principals". According to teachers, the less important subject is school environment and families parts. Teachers sees school principals as school leaders and their biggest expectations are his/her encouragements, his/her coorperation efforts and his/her empathizing ability in personel relations when needed
___
- Arslan, H., Satıcı, A. ve Kuru, M. (2006). Devlet ve özel ilköğretim okullarının etkililiğinin araştırılması. TED Eğitim ve Bilim Dergisi, 31(142), 15-25.
- Arslantaş, H. İ. ve Özkan, M. (2014). Öğretmen ve yönetici gözüyle etkili okulda yönetici özelliklerinin belirlenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 26(2), 181-193.
- Austin, G. R. (1979). Exemplary schools and search or effectiveness. Educational Leadership, 37(1), 10-14
- Ayık, A. ve Ada, Ş. (2009). İlköğretim okullarının etkili okul özellikleri açısından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 429-446.
- Bakay, E. ve Kalem, G. (2009). Ulusal araştırma raporu (Türkiye) Türk eğitim sistemi ve etkili okul göstergeleri. Education and Culture Lifelong Learning Programme, CMP.
- Numarası:142320-LLP-1-2008-1-TRCOMENIUS
- Balcı, A. (1992). Etkili okul: Türkiye'de ilköğretim okullarının etkililiği araştırması. Eğitim ve Bilim, (Temmuz), 12-24.
- Balcı, A. (2013). Etkili okul okul geliştirme, kuram uygulama ve araştırma. Ankara: Pegem A.
- Balyer, A. (2013). Okul müdürlerinin öğretimin kalitesi üzerindeki etkileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 19(2), 181-214.
- Baştepe, İ. (2002). Normal ve taşımalı eğitim yapan resmi ilköğretim okul yönetici, öğretmen ve sekizinci sınıf öğrencilerinin okul (örgütsel) etkililik algıları (Yayınlanmammış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
- Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi (2. Baskı). Ankara: Siyasal.
- Brookover, W. B., & Lezotte, L. W. (1979). Changes in school characteristics coincident with changes in student achievement: executive summary. Institute For Research on Teaching, Michigan State University.
- Creswell, J. W. (2013). Research design: qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. (Çeviri Ed. S.B. Demir) (4. Baskıdan Çeviri). Ankara: Eğiten.
- Çelik, V. (2005). Eğitim ve okul yöneticiliği el kitabı. İçinde Y. Özden (Ed.), Eğitimsel liderlik (ss. 188-213). Ankara: Pegem A.
- Çelikten, M. (1999). Etkili okullarda karar süreci. Milli Eğitim Dergisi, 11, 44-55.
- Dağlı, A. (1999). İlköğretim öğretmenlerinin algılarına göre ilköğretim müdürlerinin etkili müdürlük davranışları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23(23), 431-442.
- De Bevoise, W. (1984). Synthesis of research on the principal as instructional leader. Educational Leadership, 41(5), 14-20.
- Edmonds, R. (1979). Effective schools for the urban poor. Educational Leadership, 37(1), 15-24.
- Erdoğan, Ç. ve Demirkasımoğlu, N. (2010). Ailelerin eğitim sürecine katılımına ilişkin öğretmen ve yönetici görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 16(3), 399-431.
- Girmen, P. (2001). Ortaöğretim kurumlarının etkili okul özelliklerini karşılama düzeyleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
- Gökçe, E. (2002). İlköğretim öğrencilerinin görüşlerine göre öğretmenlerin etkililiği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35(1-2), 111- 119.
- Gökçe, F. ve Kahraman, P.B. (2010). Etkili okulun bileşenleri: Bursa ili örneği. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 173-206.
- Hallinger, P., & Murphy, J.(1986). The social context of effective schools. American Journal of Education, 94 (3), 328-355.
- Helvacı, M. A. ve Aydoğan, İ. (2011). Etkili okul ve etkili okul müdürüne ilişkin öğretmen görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 42-61
- Hesapçıoğlu, M. (1991). Etkin okul arayışları. Eğitimde nitelik geliştirme. Eğitimde Arayışlar I. Sempozyumu. Kültür Koleji Gn. Md. Eğitim Araştırma Geliştirme Merkezi. İstanbul.
- Hesapçıoğlu, M. (2010). 21. yüzyılda eğitim ve türk eğitim sistemi. İçinde O. Oğuz, A. Oktay ve H. Ayhan (Ed.), Postmodern/küresel toplumda eğitim, okul ve insan hakları (ss. 57-82). Ankara: Pegem A.
- Hoy, W. K., & Miskel, C. G. (2012). Educational administration theory, research and practice (Çev. Ed. Selahattin Turan). Ankara: Nobel.
- Jacobson, M. G., & Lombard, R. H. (1992). Effective school climate: roles for peers, practitioners, and principals. Rural Research Report, 3(4), 1-8.
- Karip, E. ve Köksal, K. (1996). Etkili eğitim sistemlerinin geliştirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 2(2), 245-257.
- Oral, Ş. (2005). İlköğretim okullarının etkili okul kavramı açısından değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.
- Özdemir, S. ve Sezgin, F. (2002). Etkili okullar ve öğretim liderliği. Manas Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), 266-282.
- Özden, Y. (2013). Eğitimde yeni değerler, eğitimde dönüşüm (9. Baskı). Ankara: Pegem A.
- Purkey, S. C., & Smith, M. S. (1983). Effective schools: a review. The Elementary School Journal, 83(4), 427-452.
- Raja, A. S., & Palanichamy, P. (2011). Leadership styles of school principals-an examination at maduraidistrict. Global Managemant Review, 5(4), 48-54.
- Rosenholtz, S. J. (1985). Effective schools: ınterpreting the evidence. American Journal of Education, 93(3), 352-388.
- Sammons, P., & Bakkum, L. (2011).Effective schools, equity and teacher effectiveness: a review to the literature. Profesorado. Revista de Currículum y Formación del Profesorado, 15 (3), 9-26.
- Sammons, P., Hillman, J., & Mortimore, P. (1995). Key characteristics of effective schools: A revie of school effectiveness research. London: Office for Standarts in Education and Institute of Education.
- Scheerens, J., & Creemers, B. P. (1989). Conceptualizing school effectiveness. International Journal of Educational Research, 13(7), 691-706.
- Şahin, S. (2011). Öğretimsel liderlik ve okul kültürü arasındaki ilişki (İzmir ili örneği). Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 11 (4), 1909-1928.
- Şişman, M. (2013). Eğitimde mükemmellik arayışı etkili okullar (4. Baskı). Ankara: Pegem A.
- Tanrıöğen, A. (1988). Okul müdürlerinin etkililiği ile öğretmen morali arasındaki ilişkiler (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
- Tobin, J. (2014). Management and leadership issues for school building leaders. International Journal of Educational Leadership Preparation, 9(1), 1-14.
- Uğurlu, C. T. (2009). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin etik liderlik ve örgütsel adalet davranışlarının etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya.
- Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
- Yılmaz, V. (2006). İlköğretim okullarının etkili okul özelliklerine sahip olma düzeyleri (Düzce ili örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
- Zigarelli, M. A. (1996). An imperical test of conclisions from effective schools. Journal of Educational Research, 90(2), 103-111.
- ISSN: 1300-4832
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 1995
- Yayıncı: Pegem Akademi Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Hizmetleri Tic. Ltd. Şti.
Sayıdaki Diğer Makaleler
Algılanan Müdür Yönetim Tarzı Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması
Eğitim Konulu Türk Filmlerinde Öğretmen İmajı: Öğretmen İmajına Tarihi Bakış
Okul Yöneticilerinin Seçimle Belirlenmesine İlişkin Yönetici Görüşleri: Fenomenolojik Bir Çözümleme
Öğretmenlerde Açığa Çıkarma Davranışı: Mevcut Durum ve Öneriler
Öğretim Liderliği Davranışları Ölçeği: Geçerlik, Güvenirlik ve Norm Çalışması
Etkili Okul ve Okul Liderliğine İlişkin Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi