Televizyon Format Uyarlamalarında Kimliğin Mührü: Hayalin İçin Söyle
Sınırları olmayan televizyon olgusu, sıklıkla, ulusal televizyonun kültürel kimliğe “yabancılaşması” tehdidi ile birlikte düşünülmüştür. Söz konusu “yabancılaşma” endişesi format uyarlamalarına yönelik incelemelere de nüfuz eden bir endişedir. Bu makale, televizyon programlarına her zaman kültürel bir semiyosferin hâkim olduğu düşüncesinden yola çıkarak, yabancılaşma endişesine bütünüyle karşı istikamette yol alan “kültürel aşırılıklar” meselesine odaklanmaktadır. Yazıda, kültürel kimliğin belirgin niteliklerinin, yabancı formatlardan uyarlanan televizyon programlarını bütünüyle ele geçirebileceği tartışılmaktadır. Kimliğin dışavurumundaki aşırılık hâli popülist ve dışlayıcı bir milliyetçi söylemi kışkırttığı için dikkate alınması gereken bir eğilimdir. Bu tür bir aşırılaşma eğilimi, “sıradan” insanları ve sıradan meseleleri merkezine yerleştiren reality TV programlarında yaygın biçimde görülen bir eğilimdir. Makalede, Star TV'de yayınlanan Hayalin İçin Söyle adlı reality-yetenek yarışmasının bir sezonu incelenerek, yukarıda söz edilen konular tartışılmaktadır.
Anahtar Kelimeler:
uluslararası format ticareti, format uyarlamaları, sıradan televizyon, sıradanmilliyetçilik, kültürel kimlik
The Seal of Identity in Television Format Adaptations: Singing for a Dream
Television without borders as a fact has often been reflected on with a fear of estrangement of national televisions to cultural identity. This fear also penetrates scholarly works focusing on format adaptations. Beginning with the premise that television contents are always dominated by a cultural semiosphere the paper first focuses on “cultural excessivenesses” that run just the opposite direction from “cultural estrangement”. The paper argues that salient characteristics of cultural identity couldfully conquer the adaptations of foreign formats. Because of the fact that the excessiveness in expression of identity provokes a populist and exclusive nationalist discourse, it must be seriously taken into account. Such an exclusive excessiveness is a widely seen tendency of reality TV programs which place the ordinary people and the quotidian into the center. This paper discusses the issue by analyzing a full season of Singing for a Dream, reality-talent competition broadcast on Star TV.
Keywords:
international format trade, format adaptations, ordinary television, banal nationalism, cultural identity,
___
- Aksoy, Asu ve Kevin Robins (2000). “Thinking Across Spaces: Transnational Television from Turkey.” European Journal of Cultural Studies Vol 3(3): 343-365.
- Altınay, Ayşe Gül ve Tanıl Bora (2002). “Ordu, Militarizm ve Milliyetçilik.” Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce: Milliyetçilik. Cilt 4. Tanıl Bora (der.) içinde. İstanbul: İletişim. 140-154.
- Anderson, Benedict (1993). Hayali Cemaatler: Milliyetçiliğin Kökenleri ve Yayılması. Çev., İskender Savaşır. İstanbul: Metis.
- Arsu, Şebnem (2007). “Parliament in Turkey Votes to Allow Iraq Incursion.” New York Times. http://www.nytimes.com/2007/10/17/world/europe/17iht18turkey.4.7929431.html. Erişim tarihi:18 Mart 2008.
- Aslama, Minna ve Mervi Pantti (2007). “Television Flagging Finnishness: Reproducing National Identity in Reality.” Television & New Media Vol. 8(1): 49-67.
- Belge, Murat (2006). Linç Kültürünün Tarihsel Kökeni: Milliyetçilik. İstanbul: Agora Kitaplığı.
- Billig, Michael (1995). Banal Nationalism. London: Sage.
- Bonner, Frances (2003). Ordinary Television. London: Sage.
- Bora, Tanıl (2006). Medeniyet Kaybı. İstanbul: Birikim.
- Corner, John (2007). “Television Studies and The Idea of Criticism.” Screen 48(3): 363-369.
- Coutas, Penelope (2006). “Fame, Fortune, Fantasi: Indonesian Idol and The New Celebrity.” Asian Journal of Communication Vol 16(4): 371-392.
- Dhoest, Alexander (2007). “Identifying with the Nation: Viewer Memories of Flemish TV Fiction.” European Journal of Cultural Studies Vol 10(1): 55-73.
- Fiske, John (1999). Popüler Kültürü Anlamak. Çev., Süleyman İrvan. Ankara: Ark. Gürbilek, Nurdan (1992). Vitrin'de Yaşamak: 1980'lerin Kültürel İklimi. İstanbul: Metis. Gürbilek, Nurdan (2001). Kötü Çocuk Türk. İstanbul: Metis.
- Hall, Stuart (1992). “Cultural Studies and Its Theoretical Legacies.” Cultural Studies. Lawrence Grossberg, Cary Nelson, Paula Treichler (der.) içinde. New York & London: Routledge. 277-294.
- Hartley, John (2007). Television Truths: Forms of Knowledge in Popular Culture. Wiley: Blackwell.
- Kılıçbay, Barış B. (2005). Türkiye'de Gerçeklik Televizyonu ve Yeni Televizyon Kültürü. Ankara: AÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü: Yayımlanmamış Doktora Tezi.
- Kozanoğlu, Can (1994). Cilalı İmaj Devri. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Kraidy, Marwan M. (2008). “Reality TV and Multiple Arab Modernities: A Theoretical Exploration.” Middle East Journal of Culture and Communication 2008(1): 49-59.
- Law, A. (2001) “Near and Far: Banal National Identity and the Press in Scotland.” Media, Culture and Society 23(3): 299-317.
- Lotman, Juri (1990). Universe of the Mind: A Semiotic Theory of Culture. İngilizceye Çev., Ann Shukman (2001). London: I. B. Tauris.
- Milikowski, Marisca (2000). “Exploring a Model of De-Ethnicization: The Case of Turkish Television in the Netherlands.” European Journal of Communication Vol 15(4): 443- 468.
- Moran, Albert (1998). Copy Cat TV: Globalisation, Program Formats and Cultural Identity. University of Lutton Press: UK.
- Öncü, Ayşe (2000). “The Banal and the Subversive: Politics of language on Turkish Television.” European Journal of Cultural Studies Vol 3(3): 296-318.
- Önder, Harun ve Fikret Şenses (2005). “Türkiye'de Yoksulluk ve Yoksulluk Düşüncesi.”. İktisat, Siyaset, Devlet Üzerine Yazılar (Prof. Dr. Kemali Saybaşılı'ya Armağan). Burak Ülman ve İsmet Akça (der.) içinde. İstanbul: Bağlam. 199-221.
- Özkırımlı, Umut (2002). “Türkiye'de Gayriresmi ve Popüler Milliyetçilik.” Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce: Milliyetçilik. Cilt 4. Tanıl Bora (der.) içinde. İstanbul: İletişim. 706-717.
- Richardson, Kay ve Ulrike Meinhof (1999). Worlds in Common? Television Discourse in a Changing Europe. London and New York: Routledge.
- Skovmand, M. (1992). “Barbarous TV International: Syndicated Wheels of Fortune.” Media Cultures: Reappraising Transnational Media. Skovmand and Schroeder (der.) içinde. London: Routledge. 84-103.
- Sparks, Colin ve John Tulloch (2000). Tabloid Tales: Global Debates over Media Standards. Lanham, MD: Rowman & Littlefield.
- Tunç, Aslı (2002). “A Genre a la Turque: Redefining Game Shows and the Turkish Version of Wheel of Fortune.” Journal of American and Comperative Cultures 25(3/4). 246-248.
- Yeğen, Mesut (2002). “Türk Milliyetçiliği ve Kürt Sorunu.” Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce: Milliyetçilik. Cilt 4. Tanıl Bora (der.) içinde. İstanbul: İletişim. 880-892.
- Volcic, Zala ve Mark Andrejevic (2009). “That is Me: Nationalism and Identity on Balkan Reality TV.” Canadian Journal of Communication Vol. 34: 7-24
- ISSN: 1301-7241
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 1998
- Yayıncı: İmge Kitabevi Yayınları