A Feminist Perspective on Women’s Museums in Turkey: İzmir Case

Müzeler modern kurumlar olarak on dokuzuncu yüzyılda ortaya çıkmışlardır. Aydınlanma, evrensellik temelinde bilimsel kavramların ortaya çıkışı, baskın ideolojinin (emperyalizm, ulusların kuruluşu) muhafaza edilişi gibi tarihsel dönüşümler modern müzeciliğin bağlamını etkilemiştir. Dolayısıyla müzeler açıkça modernitenin içerme ve dışlama mekanizmalarına işaret etmektedirler. Tarihin çoğulculaşmayla değişen doğası kadınlar, çocuklar, işçiler, etnik ve dini gruplar, topluluklar ile sessiz kalmış diğer halklara yer açmıştır. Bu bakımdan kadın müzeleri kimliklerin akışkanlığı, alternatif tarih ve sıradanlığın temsilini yansıtmaktadırlar. Türkiye’de ilk kadın müzesi, sanal müze olarak İstanbul Kadın Müzesi adıyla 2012’de; belirli bir mekâna sahip olan ilk kadın müzesi ise 2014’te İzmir’de açılmıştır. Kadın müzeleri, kadınların mekânsal olarak müzede görünürlüğünü sağlama konusunda feminist harekete katkıda bulunmaktadır. Feminist eleştiriler klasik müzede erkek ve kadın temsillerin eşitlik temelinde gerçekleştirilmediğini, toplumsal cinsiyet sergilerinde kadınların rollerinin erkeğin rollerinin gerisinde kaldığına dikkat çekmektedirler. Toplumsal cinsiyet rolleri dışında da müzede hangi kadınların temsil edilip hangi kadınların dışarıda bırakıldığı da feminist tartışmalarda etkilidir. Kadın müzeleri aynı zamanda kolektif bellek bağlamında ele alınmasıyla tarihten de farklılaşmaktadır. Bu makale, İzmir’de kurulan Türkiye’nin ilk kadın müzesi bağlamında kadınların temsilinin fırsatlarını ve sınırlılıklarını tartışmaya çalışmaktadır.

A Feminist Perspective on Women’s Museums in Turkey: İzmir Case

Museums appeared as modern institutions in the nineteenth century. Historical transitionssuch as the Enlightenment, emergence of scientific conceptions based on principal ofuniversality and preservation of dominant ideology (such as imperialism, nation building)affected the context of modern museums. Hence, museums clearly indicate the inclusion andexclusion mechanisms of modernity. The changing nature of history through pluralizationopened new spaces for women, children, workers, ethnic and religious communities as wellas other silenced people. Thus, women’s museums reflect the flux of identity, alternativehistory and representation of mundaneness. Turkey’s first women’s museum, Women’sMuseum İstanbul, was established as a virtual museum in 2012. The first women’s museumto have an actual location, however, came in 2014 in İzmir. Women’s museums ensurevisibility of women contributing to the feminist movement. Feminist critiques indicate that menand women in the classical museum are not represented based on equality principle; on thecontrary, exhibitions of gender relations are hierarchical, and the roles of women aresecondary to those of men. Apart from gender roles, women’s museums are also importantfor representation of women, since the issue of women who are represented and womenwho are excluded, is also subject of feminist debate. Women’s museums, considered inrelation to collective memory and can be differentiated from historical experience. This paperthereby tries to evaluate opportunities and limitations of women’s representation in the casestudy of Turkey’s first women’s museum in İzmir.

___

  • Akkent, Meral (2018). “Dünyadaki Sosyal Değişimin Aynası: Kadın Müzeleri” [Women’s Museums as a Mirror of Social Change in the World]: http://www.antalyakadinmuzesi.org/dunyadaki-sosyal-degisimlerin-aynasi-kadinmuzeleri (Retrieved: 12.03.2018)
  • Artun, Ali (2017). Mümkün Olmayan Müze: Müzeler Ne Gösteriyor?. İstanbul: İletişim.
  • Bartlett, Alison and Margaret H. Henderson (2013). “The Australian women’s movement goes to the museum: The cultures of Australian feminist activism, 1970-1990 project.” Women’s Studies International Forum 37: 85-94.
  • Bartlett, Alison and Margaret H. Henderson (2016). “Feminism and the museum in Australia: an introduction.” Journal of Australian Studies 40 (2): 129-139.
  • Beckwith, Karen (2007). “Mapping Strategic Engagements: Women’s Movement and the State.” International Feminist Journal of Politics 9 (3): 312-338.
  • Bennett, Tony (2005) [1998]. “Museums and the people.” The Museum Time Machine Robert Lumley (edt.) London and New York: Routledge. 63-84.
  • Bergsdóttir, Arndís (2016) “Museums and Feminist Matters: Considerations of a Feminist Museology.” Nordic Journal of Feminist and Gender Research 24 (2): 126-139.
  • Berktay, Fatmagül (2015) [2003]. Tarihin Cinsiyeti. İstanbul: Metis.
  • Crane, Susan A (2006). “The Conundrum of Ephemerality: Time, Memory, and Museums.” A Companion to Museum Studies. Sharon Macdonald (edt.) Oxford: Blackwell. 98-109.
  • Çakır, Serpil (2013) [1993]. Osmanlı Kadın Hareketi. İstanbul: Metis.
  • Diner, Çağla and Şule Toktaş (2010). “Waves of Feminism in Turkey: Kemalist, Islamist and Kurdish women’s movements in an era of globalization.” Journal of Balkan and Near Eastern Studies 12 (1): 41-57.
  • Fyfe, Gordon (2006). “Sociology and the Social Aspects of Museums.” A Companion to Museum Studies. Sharon Macdonald (edt.) Oxford: Blackwell. 33-49 Hein, Hilde Stern (2007). “Redressing the Museum in Feminist Theory.” Museum Management and Curatorship 22 (1): 29-42.
  • iawm.international (2016). “October 2016: Women’s Museums Conference in Istanbul”. https://iawm.international/2016/10/31/video-documentation-of-the womens-museums-conference-in-istanbul-in-october-2016/ (Retrieved: 04.10.2017)
  • iawm.international (2017). “Our goals”. http://iawm.international/about-us-2/our-goals/ (Retrieved: 09.10.2017). istanbulkadinmuzesi.org. “Wellcome to the Website of the Womens’ Museum Istanbul” http://www.istanbulkadinmuzesi.org/en (Retrieved:12.09.2017).
  • Karadeniz, Ceren (2015). “Postmodern Müzede Kadın.” Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 6 (1): 132-147.
  • konak.bel.tr. (2017). “Hakkında”. http://www.konak.bel.tr/kultur-sanat/muzeler/izmirkadin- muzesi (Retrieved:08.10.2017).
  • Macdonald, Sharon (2010) [1998]. “Exhibitions of power and powers of exhibition: an introduction to the politics of display.” The Politics of Display: Museums, science, culture. Sharon Macdonald (der.) içinde. London and New York: Routledge. 1-21.
  • Marstine, Janet (2006) “Introduction”. New Museum Theory and Practice: An Introduction. Janet Mastine (edt.) Oxford: Blackwell. 1-36.
  • Nora, Pierre (2006). Hafıza Mekanları. Çev., Mehmet Emin Özcan. Ankara: Dost.
  • Özen, Hayriye (2007). “Located Locally, Disseminated Nationally:A Discursive Analysis of the Case of Bergama Movement in Turkey”, Unpublished Ph.D Thesis. Ankara: METU.
  • Porter, Gaby (2005). “Putting your house in order: representations of women and domestic life.” The Museum Time Machine. Robert Lumley (edt.) London and New York: Routledge. 101-125
  • Porter, Gaby (2012). “Seeing Through Solidity: A Feminist Perspective on Museums.” Museum Studies: An Anthology of Contexts. Bettina Messias Carbonell (edt.) Oxford: Blackwell. 64-72.
  • Ray, R and A. C. Korteweg (1999) “Women’s Movement in the Third World: Identity, Mobilization and Theory”. Annual Review of Sociology 25 (1): 47-71.
  • Tekeli, Şirin (2011) [1990]. “1980’ler Türkiyesi’nde Kadınlar.”1980’ler Türkiyesi’nde Kadın Bakış Açısından Kadınlar. Şirin Tekeli (edt.) İstanbul: İletişim. 15-46.
  • Thi Bich (2012). “Vietnam:Activities Targeting Marginalized Women’s Groups for Gender Equality and Development.” Curator: The Museum Journal 55 (3): 301- 312.
  • Urry, John and Jonas Larsen (2011) [1990]. The Tourist Gaze. Los Angeles, London: Sage.
Kültür ve İletişim-Cover
  • ISSN: 1301-7241
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 1998
  • Yayıncı: İmge Kitabevi Yayınları