Yazar ve Ressam George Wharton Edwards’ın (1859-1950) Gözünden İki Başkent: İstanbul ve Ankara

Amerikalı ressam, illüstratör ve yazar George W. Edwards Amerikan Empresyonizmi içinde pitoresk manzaraları ile kendine önemli bir yer edinmiş, büyük bölümünü seyahat notlarının oluşturduğu çok sayıda kitaba imza atmıştır. Paris’te akademik ressam Jacques-Eugène Feyen’in atölyesinde resim eğitimi alan Edwards, 1884’te Amerika’ya dönerek Greenwich’e yerleşmiştir. Seyahat yazarlığı konusunda dikkati çeken Edwards, aralarında Belçika, İtalya, Fransa, İngiltere ve Türkiye’nin de bulunduğu birçok ülkeye sıklıkla seyahatler gerçekleştirmiştir. Edwards, kendi yazdığı kitapları bir ressam olarak kendisi resimlemiş, yaşamı boyunca çeşitli ülkelerden birçok ödül ve nişana layık görülmüştür. Edwards’ın hem yazıp hem resimlediği gezi kitaplarından biri de Constantinople. Istambul’dur (1930). Kitap, sanatçının 1928 yılı sonbaharında Türkiye’ye gerçekleştirdiği gezi kapsamında eski başkent İstanbul ile yeni başkent Ankara’ya dair izlenimlerini içermektedir. Kitapta yer alan renkli resimler ile siyah-beyaz çizimlerin tamamı Edwards’a ait olup yerinde yapılmıştır. Kitabın başında yer alan Mustafa Kemal Atatürk portresi ile metin içinde yer alan İstanbul betimlemeleri özellikle dikkate değerdir. George W. Edwards’ın söz konusu kitabı, ülke tarihi bakımından önemli bir döneme, Cumhuriyet’in ilk yıllarına bir yabancının bakışını ortaya koymaktadır. Bu çalışmada amaç, Amerikalı bir entelektüelin, yeni Türkiye’de gördüğü yenilikleri, eski dönemden gelen tarihsel güzelliklerle kaynaştırdığı, resimleyerek anlattığı, nadir, ancak az bilinen eserini incelemek, dönemi çerçevesinde değerlendirmektir.

Anahtar Kelimeler:

George Wharton Edwards, İstanbul, Ankara, resim, Amerika

Two Capitals through the Eyes of the Author and Painter George Wharton Edwards (1859-1950): Istanbul and Ankara

American painter, illustrator and author George W. Edwards gained an important place for himself with his picturesque views in American Impressionism and wrote many books, a large part of which is composed of the books in which he wrote his travel impressions. Having received painting education in the workshop of academic painter Jacques-Eugène Feyen in Paris, Edwards returned to America in 1884 and settled in Greenwich. Attracting the attention in regard to travel writing, Edwards frequently traveled to many countries, including Belgium, Italy, France, England and Turkey. Edwards himself illustrated the books he wrote, and was deemed worthy of many awards and badges from various countries throughout his life. One of the travel books that Edwards wrote and illustrated is Constantinople. Istambul (1930). The book conveys the impressions of the artist for the former capital Istanbul and new capital Ankara within the scope of his travel to Turkey in the autumn of 1928. All the colored illustrations and black and white drawings in the book belong to Edwards, and were made on-site. Mustafa Kemal Atatürk portrait at the start of the book and Istanbul illustrations within the text are remarkable. The mentioned book by George W. Edwards reveals the glance of a foreigner to the early years of the Republic, an important period in the country's history. In short, the aim of this study is to analyze the rare but little-known work of an American intellectual in which he combines the innovations he saw in new Turkey with the old historical beauties from old periods, tells by illustrating them, and to evaluate the same within its period.

Keywords:

George Wharton Edwards, Istanbul, Ankara, painting, America,

PDF

___

Akgündüz, Ahmet vd. (2005). Üç Devirde Bir Mabed; Ayasofya. İstanbul: Osmanlı Araştırmaları Vakfı.
Cantay, Tanju (1989). 16.-17. Yüzyıllarda Süleymaniye Camii ve Bağlı Yapıları. İstanbul: Eren Yayıncılık.
Daşcı, Semra (2005). “A Female Orientalist in the Near East: Emelene Abbey Dunn”. Kadın/Woman 2000 Kadın Araştırmaları Dergisi, 6: 83-97.
Daşçı, Semra (2006). “ Doğu’nun Kâşifi Alexandre-Gabriel Decamps”. Sanat Dergisi-Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, 9: 142-156.
Daşçı, Semra (2012). Dersaadet’te Bir Türk Dostu; Francis Hopkinson Smith. İstanbul. Bağlam.
Daşçı, Semra (2022). İzmir’de Oryantalist Ressamlar. İzmir: İzmir Büyükşehir Belediyesi İzelman.
Edwards, George Wharton (1930). Constantinople-Istamboul. Philadelphia: Penn Publishing Company.
Eyice, Semavi (1991). “Ayasofya”. TDV İslam Ansiklopedisi, C.IV. İstanbul: TDV Yayınları, 206-210.
Flood, Finbarr B. (2001). The Great Mosque of Damascus: Studies on the Making of an Umayyad Visual Culture. Leiden: Brill.
Haskan, Mehmet Mermi (2001). Yüzyıllar Boyunca Üsküdar, I. İstanbul: Üsküdar Belediyesi.
Laçiner, Sedat (2008). Ermeni Sorunu, Diaspora ve Türk Dış Politikası. Ankara: USAK Yayınları.
Maximilian, Late Emperor of Mexico (1868). On the Wing. Çev. A. M. Lushington. London: Saunders, Otley & Co.
Reed, Walt (1958). The Illustrator in America, 1860-2000. New York: Society of Illustrators.
Siyavuşgil, Sabri Esat (1958). “Restorasyon Böyle Olur”. Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu Belleteni, 193: 5-6.
Şimşir, Bilal (1977). “Türk-Amerikan İlişkilerinin Yeniden Kurulması ve Ahmet Muhtar Bey’in Vaşington Büyükelçiliği (1920-1927)”. Belleten, XLI: 277-356.
Yüngül, Eser Naci (1958). Tophane Çeşmesi. İstanbul: İstanbul Belediyesi Sular İdaresi Müdürlüğü Yayınları.