Cumhuriyetin 100. Yılında Türk Dış Politikasında Kültürel Diplomasi

20. yüzyılda küresel alanda yaşanan gelişmeler sistem içerisinde bulunan imparatorlukların dağılmasıyla yeni bir boyuta taşınmıştır. Özellikle 18. yüzyılda yaşanan gelişmelerle birlikte ulus devletler ortaya çıkmaya başlamıştır. 20. Yüzyılın ilk çeyreğinde ortaya çıkan bu devletlerden bir tanesi de Türkiye Cumhuriyeti olmuştur. Cumhuriyetin ilan edildiği 1923 yılından günümüze bir asrı geride bırakan Türkiye, bu yüz yıllık zaman dilimi içerisinde pek çok iç ve dış politik gelişmeye şahitlik etmiştir. Yeni kurulan Cumhuriyetin kendi içerisinde yaşadığı gelişmelere ek olarak küresel sistemde yaşanan gelişmeler Türkiye’nin dış politiğini derinden etkilemiştir. Bilindiği üzere dış politikanın kullanımında pek çok araç mevcuttur ve bu araçlardan bir tanesi de diplomasidir. Diplomasi kendi içerisinde zorlayıcı diplomasi, ekonomi diplomasisi ve kültürel diplomasi olmak üzere pek çok çeşide sahiptir. Türkiye kurulduğu günden bugüne geçen yüz yıllık zaman diliminde diplomasiyi etkin bir şekilde kullanmaya çalışmıştır. Bu çalışma kapsamında yumuşak güç olarak da nitelendirebileceğimiz kültürel diplomasi, Türkiye açısından tarihsel arka planıyla birlikte irdelenmiştir. Bu inceleme yapılırken, özellikle, Soğuk Savaş sonrasında Türkiye’nin etkin dış politika konseptiyle hareket ederek tesis ettiği ve kültürel diplomasinin yürütücüsü olan kurumlar olarak nitelendirilen Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı, Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı, Yunus Emre Enstitüsü ve Yurtdışı Türkler ve Akraba Toplulukları Başkanlığı ayrıntılı olarak irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Türk Dış Politikası, Kültürel Diplomasi, Yumuşak Güç

Cultural Diplomacy in Turkish Foreign Policy in the 100th Anniversary of the Republic

In the 20th century, developments in the global arena took on a new dimension with the dissolution of the empires within the system. Especially with the developments in the 18th century, nation states started to emerge. In the first quarter of the 20th century, one of these states was the Republic of Turkey. Since the proclamation of the Republic in 1923, Turkey has witnessed many domestic and foreign policy developments in this one hundred year period. In addition to the internal developments of the newly established Republic, developments in the global system have had a profound impact on Turkey's foreign policy. It is well known that there are many tools in the conduct of foreign policy and one of these tools is diplomacy. There are many types of diplomacy, including coercive diplomacy, trade diplomacy, economic diplomacy and cultural diplomacy. Turkey has tried to use diplomacy effectively in the hundred years since its foundation. This study analyses cultural diplomacy, which can also be characterised as soft power, along with its historical background in relation to Turkey. While conducting this examination, the Turkish Cooperation and Coordination Agency, the International Organisation of Turkish Culture, the Yunus Emre Institute and the Presidency for Turks Abroad and Related Communities have been examined in detail.

Keywords:

Turkish Foreign Policy, Cultural Diplomacy, Soft Power,

PDF

___

Acar, C. (1991). Soğuk Savaş Süpergüçlerin Hakimiyet Kavgası. Ankara: Ötüken Yayınları.
Arı, T. (2008). Uluslararası İlişkiler ve Dış Politika (7 b.). Bursa: MKM Yayıncılık.
Arı, T. (2013). Uluslararası İlişkilere Giriş (4 b.). Bursa: MKM Yayıncılık.
Ekşi, M. (2015). Kültürel Diplomasi ve Yunus Emre Enstitüsü. (Ed. M. Şahin ve B. S. Çevik). Türk Dış Politikası ve Kamu Diplomasisi (s. 345-365). Ankara: Nobel Yayınları.
Erol, H. (2018). Bir Kültürel Diplomasi Örneği: Türk İşbirliği ve Koordinasyonu Ajansı'nın Kafkasya'daki Faaliyetleri. The Journal of Academic Social Science, 6(75), s. 300-309.
Fazla, H. (2022). 195'den 2022'ye NATO ve Türkiye. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Giddens, N. (2000). Sosyoloji. (Ed. H. Özel ve C. Güzel), (Çev: H. Özel). Ankara: Ayraç Yayınevi.
Joseph S. Nye, J. (2020). Yumuşak Güç (3 b.). (Çev: R. İnan-Aydın) Ankara: BB101 Yayınları.
Kalın, İ. (2011). Soft Power and Public Diplomacy in Turkey. Perceptions: Journal of International Affairs, s. 5-23.
Kardaş, T., & Erdağ, R. (2012). Bir Dış Politika Aracı Olarak TİKA. Akademik İncelemeler Dergisi, 7(1), s. 167-194.
Korkmaz, S. (2022). Bir Yumuşak Güç Unsuru Olarak YTB: Türkiye Mezunu Üst Düzey Bürokratlar. Tetkik, s. 319-335. Doi:10.55709/tetkikdergisi.2022.2.60
Macionis, J. J. (2013). Sosyoloji (13 b.). (Ed. T. P. Tacoğlu), (Çev: V. Akan) Ankara.
mevzuat.gov.tr. (2007). Yunus Emre Vakfı Kanunu. www.mevzuat.gov.tr: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5653.pdf
mfa.gov.tr. (2022). Yurtdışı Tanıtım ve Kültür İşleri, Kültürel Diplomasi Faaliyetlerimiz. www.mfa.gov.tr: https://www.mfa.gov.tr/kulturel-diplomasi-faaliyetlerimiz.tr.mfa
Özdal, B. (2020). Diplomasi. B. Özdal, & K. Karaca içinde, Diplomasi Tarihi I (Cilt 1, s. 25-95). Bursa: Dora Yayıncılık.
Özer, G. (2022). Kültürel Diplomasi ve Türkiye. www.star.com.tr: https://www.star.com.tr/acik-gorus/kulturel-diplomasi-ve-turkiye-haber-1712437/
Özkan, A. (2022). Dış Politika ve Güvenlik Ekseninde Erdoğan Türkiye'si ve Putin Rusya'sı. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Özkan, A. (2023). Parlamenter Diplomasi Ekseninde Bölgesel Bir Btünleşme Hamlesi: TÜRKPA. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 125-135. doi:10.46482/ebyuiibfdergi.1314246
Purtaş, F. (2005). Soğuk Savaş Sonrası NATO'nun Dönüşümü ve Genişlemesi Çerçevesinde Türk Amerikan Askerî İlişkileri. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 7-31.
Purtaş, F. (2013). Türk Dış Politikasının Yükselen Değeri: Kültürel Diplomasi. Gazi Akademik Bakış, 7(13), s. 1-14. Roskin, M. G., & Berry, N. O. (2015). Uluslararası İlişkiler Uİ'nin Yeni Dünyası (2 b.). (Çev: Ö. Şimşek) Ankara: Adres Yayınları.
Sönmezoğlu, F. (2017). Uluslararası İlişkiler Sözlüğü (5 b.). İstanbul: DER Yayınları.
Şimşek, M. Ş., Çelik, A., & Akgemci, T. (2014). Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış (8 b.). Konya: Eğitim Yayınevi.
tika.gov.tr. (2023). T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı. www.tika.gov.tr.
Turhan, Y. (2023). Turkey’s Public Diplomacy: The Role of Turkish Non-Governmental Organisations. Diplomacy & Statecraft, 34(2), 325-342. Doi: 10.1080/09592296.2023.2213078.
turksoy.org. (2023). Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı. www.turksoy.org.
Ünal, A. N. (2019). Yumuşak Gücün Tesis Edilmesinde Kültürel Diplomasinin Önemi ve Bir Uygulayıcı Olarak Yunus Emre Enstitüsü. Bilig – Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 91, 137-159.
Yağmurlu, A. (2019). Kültürel Diplomasi: Kuram ve Pratikteki Çerçevesi. Selçuk İletişim, s. 1182-1210.
yee.org.tr. (2020). Yunus Emre Enstitüsü Faaliyet Raporu. Faaliyet Raporu, Ankara. https://www.yee.org.tr/sites/default/files/yayin/faaliyet_raporu_2021_28.06_kucuk.pdf
yee.org.tr. (2023). Yunus Emre Enstitüsü. www.yee.org.tr: https://www.yee.org.tr/tr/kurumsal/vizyon-misyon Yılmaz, S. (2017). Uluslararası Güvenlik Teori, Pratik ve Gelecek. Ankara: Kaynak Yayınları.
ytb.gov.tr. (2021). 2021 Faaliyet Raporu. Faaliyet Raporu, Ankara. https://ytb.gov.tr/kurumsal/planlar-ve-raporlar
ytb.gov.tr. (2023). T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı. www.ytb.gov.tr: https://ytb.gov.tr/kurumsal/baskanlik
Yusuf, S. (2022). Kültürel Diplomasi Aracı Olarak YTB. (Ed. Z. Avşar, M. Şahin, M. M. Küçükyılmaz, S. Ökten ve M. P.), Türkiye'nin Yumuşak Güç Enstrümanı Olarak Kültürel Diplomasi ve İletişim (s. 357-369). Ankara: Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Yayınları.