Türkiye Buğday Sektörünün Eşanlı Model Yöntemiyle Tahmini

Buğday, ülkelerin temel ihtiyaçlarından biri olan ve insanların gıdaihtiyacını gideren önemli bir tarım ürünüdür. Türkiye ve dünyaekonomisinde önemli bir paya sahip olmasından dolayı buğday arz vetalep oluşumu ile dış ticaret dinamiklerinin bilinmesi önem arzetmektedir. Bu çalışmanın amacı buğday ürünün arz, talep, dış ticaretve fiyat boyutunun 1961 ile 2013 yılları arasında eşanlı bir sistemiçerisinde modellenmesidir. Bu amaçla eşanlı model tahminyöntemlerinden Genelleştirilmiş Momentler yöntemi ile modeltahmini gerçekleştirilmiştir. Buğday; üretimini etkileyen değişkenlerbir önceki yıl buğday üretim miktarı, buğday ve mısır üretici fiyatı ileTMO alım miktarı, tüketimini etkileyen değişkenler buğday fiyatı vekişi başı gelir, ithalatını etkileyen değişkenler üretimin tüketimikarşılama oranı ve stoklar, ihracatını etkileyen değişkenler isebuğday üretimi, stok ve dolar kuru, fiyatı etkileyen değişkenler isestok, gübre fiyatı ve ihracat olarak bulunmuştur.

Estimation Model With Simultaneous Process of Turkey’s Wheat Industry

Wheat is an important agricultural product supplying the needs of food and nutrition of people concequentelly, basic needs of countries. Knowing dynamics of foreign trade and also formation of supply and demand of wheat is important since it has an important share in the world as well as Turkish economy. The aim of this study was to model the dimension of supply, demand, foreign trade and price of wheat by using a simultaneous system between 1961 and 2013. For this purpose, Generalized Moments Method as simultaneous estimation method has been estimated. In this study, the variables affecting the wheat production were the amount of wheat production in prior year, the producer price of wheat and corn, and the amount of product bought by TMO. Whereas, the variables affecting consumption were wheat prices and income per capita. The variables affecting export were decided to be wheat production, stock and exchange rate of dollar. The variables affecting import were found as rate of production meeting consumption and stocks, and lastly variables affecting price were presented as amount of stocks, fertilizer price and export.

PDF

___

Adanacıoğlu H, Engindeniz S 2011. Tarımsal Üretimde Etkili Olan Faktörlerin Analitik Yaklaşımla İncelenmesi: Buğday Örneği, TKB Türk tarım Dergisi, 200: 20-28
Akay AŞ 2005. Türkiye Ekonomisinde Buğday ve Buğday Türevlerinin Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Aykanat S 2009. Buğday Tarımında Farklı Toprak İşleme Yöntemlerinin Teknik ve Ekonomik Yönden Karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
Dawson GH 2016. AB Buğday İhracatı Pazararının Fiyatlandırma Analizi Journal of Agricultural Economics, Volume 68, İssue 1 February 2017, Pages 301-315
Demir O 2012. Avrupa Birliği Tam Üyeliğinin Türkiye Buğday Sektörüne Bölgesel Etkilerinin Analizi. Atatürk Ünv. Fen Bilimleri Ens. Doktora Tezi. Erzurum.
Dıckey DA, Fuller WA 1979. “Distribution of The Estimators For Autoregressive Time Series With A Unitroot”, Journal of The American Statistical Association, 74, 427–431
FAO 2017. Food and Agriculture Organisation Web Page http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC (Erişim 12.06.2017).
Hansen LP 1982. Large Sample Properties of Generalized Method of Moments Estimators. Econometrica 50: 1029–1054.
Nerlove M 1956. Estimates of the Elasticities of Supply of Selected Agricultural Commodities, Journal of Farm Economics, 38: 496-509.
Oğuz C, Arısoy H 2005. Tarımsal Araştırma Enstitüleri Tarafından Yeni Geliştirilen Buğday Çeşitlerinin Tarım İşletmelerinde Kullanım Düzeyi Ve Geleneksel Çeşitler İle Karşılaştırmalı Ekonomik Analizi -Konya İli Örneği, TEAE, Ankara
Özcan H, Bayramoğlu HO, Aydın A 2009. Buğday Tarımı. http://www.ktae.org/gunceluyg/bugday.htm (Erişim tarihi: 15..05. 2017).
Perron P, 1989. The Great Crash, the Oil Price Shock, and the Unit Root Hypothesis, Econometrica, 57(6): 1361-1401.
Perron P 1997. Further Evidence on Breaking Trend Functions in Macroeconomic Variables, Journal of Econometrics, 80(2): 355-385.
Qureshi M, Awan I, Arshad U, Rasli Z, Zaman AM, Khan F 2016. Dynamic Linkages Among Energy Consumption, Airpollution, Green House Gas Emission Sand Agricultural Production In Pakistan: Sustainable Agriculture Key to Policy Success. Natural Hazards, 84(1): 367-381.
Sepetoğlu H 2006. Tarla Bitkileri 1 (Tarla Tarımı, Tahıllar, Yemeklik Tane Baklagiller), Ege Üniversitesi, İzmir.
Zıvot E, Andrews D 1992. Further Evidence On The Great Crash, The Oil Price Shock, and The Unit Root Hypothesis. Journal of Business &Economic Statistics, 10(3): 251-270.