Bitlis İli Anadolu Mandası Yetiştiricilerinin Manda Besleme ve Ürünlerinden Faydalanma ve Pazarlama Olanaklarına Yönelik Görüşleri
Bu çalışma Bitlis ili Güroymak ve Mutki ilçelerinde faaliyet gösterenyetiştiricilerin manda besleme, manda ürünlerinin üretimi vepazarlanması, sağlık koruma ve desteklemelere ilişkin görüşlerinibelirlemek için yapılmıştır. Araştırmanın materyalini Bitlis ilindemanda yetiştiriciliği yapan ve basit tesadüfi örnekleme yöntemiylebelirlenen toplam 136 manda yetiştiricisine uygulanan anketlerdenelde edilen veriler oluşturmuştur. Elde edilen veriler SAS paketprogramında analiz edilmiştir. Araştırmada Bitlis ilinde mandayetiştiriciliğinin temelde orta yaş grubu (40-50 yaş) veya daha büyükyaş (51 yaş ve üstü) grubundaki yetiştiriciler tarafındangerçekleştirildiği, yetiştiricilerin yetersiz arazi varlığına bağlı olarak(0-20da/işletme) kendi yemlerini üretemedikleri ve meraların yetersizkaldığı gözlenmiştir. Manda sütünden temelde yoğurt ve peynirüretimi için faydalanıldığı, manda ürünlerinin pazarlanmasıkonusunda bir planlarının olmadığı ve ürettikleri ürünlerde fiyatdüşüklüğü sorunu yaşadıkları, sağlık korumaya ilişkin zorunlu aşılarıyaptırmakla birlikte gelecekte manda hastalıklarına ilişkinaraştırmalara yer verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Ek olarakAnadolu mandasını korumaya dönük çalışmaların bu yetiştirmekolunun korunması ve geliştirilmesi noktasında önemli katkısunduğu belirlenmiştir.
Views’ of Breeders of Anatolian Buffalo on Buffalo Feeding, The Utilization of Products, and Marketing Possibilities in Bitlis Province of Turkey
This study was performed to determine the production practices and the general structural characteristics of Anatolian buffalo farmers in Güroymak and Mutki regions of Bitlis province. The research group of this study consisted of 136 of breeders reared Anatolian buffalo in these regions and was questioned from 85 item of question at total. Obtained data were analyzed in Statistical Analyzes System (SAS). In the research, it was detected that buffalo breeding in Bitlis city was mainly conducted by middle age (age of 40 and 50) or older breeders (51 years and older). It was observed that the breeders could not produce their own feed due to insufficient land availability (0-20 decares per farm) and the pastures were insufficient. Buffalo milk was mainly used for the production of yoghurt and cheese and farmers did not have a plan for the marketing of buffalo products because of low price problems. Mandatory vaccines for health protection in Anatolian buffaloes were performed regularly. In addition, it has been stated that in recent years, the efforts to protect the Anatolian buffaloes have contributed significantly to the protection and development of this animal production branch.
___
- Anonim 2012.USDA, United States Department of Agriculture, 2012. http://www.usda.gov/wps/portal/ usda/usdahome.
- Anonim 2018. Ziraat Mühendisleri Odası SütRaporu. https://www.tmmob.org.tr/icerik/zmo-2018. Atasever S, Erdem H 2008. Manda Yetiştiriciliği ve Türkiye’deki Geleceği. OMÜ Ziraat Fak. Derg 23(1):59-64.
- Bakır G, Han F 2014. Yalova İlindeki Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Yapısal Özelliklerini Etkileyen Faktörler: Yem ve Besleme Alışkanlıkları. Turk J. Agric. Res1: 55-62.
- Baytok MY 1999. Afyon Kaymağı ve Kaymaklı Şeker Üretimi.Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Bilim Derg1 :35-40.
- BSTID 1981. Report of and Ad Hoc Panel of the Advisory Committee on Technology Innovation. Board on Science and Technology for International Development, Commission on International Relations, pp: 237-238.
- FAO 2019.Food and Agriculture Organization, http://www.fao.org, Roma, İtalya.
- Görgülü M 2009.BüyükveKüçükbaşHayvanBesleme, Çukurova Üniversitesi Adana, 282s.
- Gültekin C 2014. Trakya Bölgesi’nde Büyükbaş Hayvancılık İşletmelerinin Üretim-Pazarlama Sorunları ve Çözüm Önerileri. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Edirne, 119s.
- Gür M, Altın M 2015. Trakya yöresinde farklı kullanım geçmişine sahip meraların florastik kompozisyonlarının bazı özellikleri. Anadolu Tarım Bilim. Derg 30: 60-67.
- Kabakcı S 2014.Iğdır Ekolojik Şartlarına Uygun Silajlık Mısır Çeşitlerinin Belirlenmesi. IÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Iğdır, 53s.
- Kara R, Demirel YN 2016. Afyon Kaymağı Üretiminde Kullanılan Süt Türünün Real-Time PCR ile Belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Vet.Bil. Derg 11(2): 185-190.
- Karadavut U, Çakmak C, Özdemir G, Sevinç N 2010. Bingöl İli Hayvancılık İşletmelerinin Teknik ve Ekonomik Yapıları Üzerine Bir Araştırma. 3. Bingöl Sempozyumu,17-19 Eylül, Bingöl.
- Kelgökmen İ, Ünal N 2015. Anadolu Mandalarında Bazı Morfometrik Özellikler. Lalahan Hay.Araşt.Enst. Derg 55 (2): 50-55
- Özdemir G, Özdemir A 2016.Bingöl İli Manda Yetiştiriciliğinin Sorun ve Çözüm Önerilerinin Yetiştirici Gözüyle Değerlendirilmesi. Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Derg 6(2): 157-164.
- Paleari MA, Camisasca S, Beretta G, Renon P, Tessuto I, Benedetti G, Bertolo G 1997. Comparison of the physico-chemical characteristics of buffalo and bovine meat. Fleischwirt Intern 6:11-13.
- Rey JF, Martinez CL Urrea A 2011.Comparative Study of the Physicochemical Characteristics of an Economic Buffalo (Bubalusbubalis) Meat Product and Aneconomic Beef (Bosindicus) Meat Product with incorporation of bovine Hemoglobin in Powder in Both Formulations. Procedia Food Science 1: 1589 – 1592
- Sarıözkan S 2011. Türkiye’de Manda Yetiştiriciliği’nin Önemi. Kafkas Univ Fak Derg 17 (1): 163-166.
- SAS 2017. SAS/STAT Software:Hangen and Enhanced. SAS InstInc, USA. Erişim Tarihi: (29.07.2017).
- Soysal Mİ 2006. Manda ve Ürünleri Üretimi: Ders Notları. Tekirdağ Üniversitesi,Tekirdağ.
- Soysal Mİ 2013. Anatolian Water Buffaloes Husbandry in Turkey. Buffalo Bulletin, 32 (Special Issue 1): 293-309.
- Şekerden Ö 2001. Büyükbaş Hayvan Yetiştirme (Manda Yetiştiriciliği Kitabı).TemizYürek Ofset Matbaacılık, Hatay, 296 s.
- Şekerden Ö, Bankurdan B, Özlü B 1999. Anadolu mandalarında süt kompozisyonunu etkileyen faktörler ve süt kompozisyonunun laktasyon dönemlerine göre değişimi. Tr. J. of Veterinary and Animal Sciences 23: 505-509.
- TÜİK 2019. Türkiye İstatistik Kurumu. www.tuik.gov.tr.
- Uslu NT 1970. Afyon Bölgesi Mandalarının Çeşitli Özellikleri ile Rasyonel ve Köy Şartlarında Süt Verimleri Üzerinde MukayeseliAraştırmalar. Afyon Yem Bitkileri Üretme ve Zootekni Denemeİstasyonu, DoktoraTezi, BirlikMatbaası, Bornova, 81 s.
- Uzun F, Alay F, İspirli K 2016. Bartın İli Meralarının Bazı Özellikleri.Turk J. Agric. Res 3: 174-183
- Yılmaz S 2013. Afyonkarahisar Yöresi MandaYetiştiriciliği; Küçükçobanlı Köyü Örneği. Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Zootekni Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi,Afyon, 144s.
- Yolcu H, Tan M 2008. Ülkemiz Yem Bitkileri Tarımına Genel Bir Bakış. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Derg 14 (3) : 303-312.
- Ziauddin K, Rao DN 1991. Buffalo a Potential Source of Meat Animal Livestock Adviser Vol. XVI. Issue XII. Hutchinson.