Aspir (Carthamus tinctorius L.) Genotiplerinin Fiziksel ve Kimyasal Özelliklerinin Belirlenmesi

Bu çalışmada aspir (Carthamus tinctorius L.) genotiplerinintohumlarının bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri (uzunluk, kalınlık,genişlik, geometrik ortalama çap, küresellik, en-boy oranı, tohumyüzey alanı, 1000 tane ağırlığı, tohum kabuk kalınlığı, nem içeriği,yığılma açısı, statik sürtünme açısı, renk kroması, renk açısı, kabukoranı, yağ oranı ve yağ asitleri kompozisyonu) belirlenmiştir. Buözellikler, hasat, işleme, nakliye, tasnif, ayırma ve paketlemedekullanılan ekipman tasarımı için gereklidir. Çalışmada sekiz aspirhattının (BAY-ER 1, BAY-ER 2, BAY-ER 5, BAY-ER 6, BAY-ER 12,BAY-ER 15, BAY-ER 16 ve BAY-ER 17) ve beş aspir çeşidinin (Dinçer5-118, Remzibey 05, Balcı, Linas ve Olası) tohumları kullanılmıştır.Çalışmada aspir hat ve çeşitlerinin fiziksel özelliklerininbüyüklüklerinin benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir. Kimyasalözellikleri açısında çalışma değerlendirildiğinde, çeşitler ve hatlarınyağ içerikleri %25.78-%35.16 arasında değişim göstermiştir. Enyüksek yağ içeriği BAY-ER 15 (%35.16) hattında belirlenirken, bunuOlası (%34.90), Linas (%34.10) ve BAY-ER 5 (%33.07) genotipleritakip etmiştir. Olas çeşidi ile BAY-ER 12 ve BAY-ER 16 hatlarıyüksek oleik asitli genotipler olarak belirlenmiştir.

Determination of Yield and Quality Characteristics in Some Maize (Zea mays L.) Varieties

In this study, some physical and chemical properties (length, thickness, width, geometric mean diameter, sphericity, aspect ratio, seed surface area, seed weight, seed shell thickness, moisture content, angle of repose, static friction coefficient, color value, Hue angle, shell ratio, oil content and composition of fatty acids) of the seeds of safflower (Carthamus tinctorius L.) genotypes were determined. These properties are required for equipment design for mechanization operations such as harvesting, processing, transporting, sorting, sorting and packaging. Seeds of eight safflower lines (BAY-ER 1, BAYER 2, BAY-ER 5, BAY-ER 6, BAY-ER 12, BAY-ER 15, BAY-ER 16 and BAY-ER 17) and five varieties (Dinçer 5-118, Remzibey 05, Balcı, Linas and Olas) were used in the experiment. It has been found that the magnitude of physical properties of safflower lines and varieties were the similar. The oil content of varieties and lines varied between 25.78% and 35.16%. Olas (34.90%). The highest oil content was determined in BAY-ER 15 (35.16%) line followed by Linas (34.10%) and BAY-ER 5 (33.07%). Olas variety, and BAY-ER 12 and BAY-ER 16 lines was identified as high oleic acid genotypes.

PDF

___

Akbolat D, Ertekin C, Menges HO, Ekinci K, Erdal I 2008. Physical and Nutritional Properties of Jujube (Zizyphus jujuba Mill.) Growing in Turkey. Asian Journal of Chemistry, 20(1): 757-766.
Alibas I 2009. Microwave, Vacuum, and Air Drying Characteristics of Collard Leaves. Drying Technology, 27(11): 1266-1273.
Altuntas E, Ozgoz E, Taser ÖF 2005. Some physical properties of fenugreek (Trigonella foenumgraceum L.) seeds. Journal of Food Engineering, 71(1): 37-43.
Baydar H, Erbaş S 2007. Türkiye'de Yemeklik Yağ ve Biyodizel Üretimine Uygun Aspir Islahı. I. Ulusal Yağlı Tohumlu Bitkiler ve Biyodizel Sempozyumu. 28-31 Mayıs, 378-386, Samsun.
Baydar H, Turgut İ 1993. Aspirin (Carthamus tinctorius L.)'in Antalya Koşullarında Kışlık Olarak Yetiştirme Olanakları Üzerine Araştırmalar. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 5-6 (1-2): 75-92.
Celik A, Ercisli S, Turgut N 2007. Some Physical, Pomological and Nutritional Properties of Kiwifruit cv. Hayward. International Journal of Food Sciences and Nutrition, 58(6): 411-418.
Cenkowski S, Bielewicz J, Britton MG 1991. A Single Kernel Creep and Recoveri Test. Transactions of the ASAE, 34(6): 2484-2490.
Çalışır S, Marakoğlu T, Öztürk Ö, Öğüt H 2005. Some Physical Properties of Safflower Seed (Carthamus Tinctorius L.). Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 19(36): 87-92.
Çelikoğlu F 2004. Eskişehir Koşullarında Geliştirilen Aspir (Carthamus Tinctorius L.) Hatlarında Verim Kriterlerinin Belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 78 s.
Çoşge B, Gürbüz B, Kıralan M 2007. Oil Content and Fatty Acid Composition of Some Safflower (Carthamus Tinctorius L.) Varieties Sown in Spring and Winter. International Journal of Natural and Engineering Sciences, 1(3): 11-15.
Erbaş S 2007. Aspirde (Carthamus Tinctorius L.) Sentetik Erkek Kısırlığı Tekniği ile Elde Edilmiş Melez Popülasyonlarından Hat Geliştirme Olanakları. SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 93 s.
Erbaş S 2012. Melezleme Islahı ile Tohum Verimi, Yağ ve Oleik Asit İçeriği Yüksek Aspir (Carthamus Tinctorius L.) Hatlarının Geliştirilmesi. SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 132 s.
Erbaş S, Tonguç M, Şanlı A 2016. Variations in The Agronomic and Quality Characteristics of Domestic And Foreign Safflower (Carthamus Tinctorius L.) Genotypes. Turkish Journal of Field Crops, 21(1):110-119.
Francois LE, Bernstein L 1964. Salt Tolerance of Safflower. Agron. J., 56(1): 38-40.
Guzel E, Ulger P, Kayisoglu B. 1999. Urun Isleme ve Degerlendirme Teknigi. Cukurova Universitesi Ziraat Fakultesi Genel Yayın No:145, Adana.
Haciseferogullari H, Ozcan M, Demir F, Calisir S 2005. Some Nutritional and Technological Properties of Garlic. Journal of Food Engineering, 68(4): 463-469.
Husain A, Agrawal KK, Ojha TP, Bhole NG 1971. Viscoelastic Behavior of Rough Rice. Transactions of the ASAE, 14(2): 313-318.
Işık E 2003. Biyolojik Materyalin Teknik Özellikleri. U. Ü. Ziraat Fak. Ders Notları No: 95, Bursa,105s.
Johnson RC, Bergman JW, Flynn CR 1999. Oil and Meal Characteristics of Core and Non-core Safflower Accessions from the USDA Collection. Genet. Res. Crop Evol., 46(6): 611-618.
Kabaş O, Ozmerzi A, Akinci I 2006. Physical Properties of Cactus Pear (Opuntia ficus india L.) Grown Wild in Turkey. Journal of Food Engineering 73(2): 198-202.
Kaleemullah S, Gunasekar JJ 2002. MoistureDependet Physical Properties of Arecanut Trues. Biosystem Engineering, 82: 331-338.
Knowles 1989. Safflower. (Oil crops of the World McGraw-Hill, New York): Eds, Downey R, Röbbelen K, Ashri GA) 363–374.
Knowles PF 1969. Modification of Quantity and Quality of Safflower Oil Through Plant Breeding. Journal of the American Oil Chemists' Society, 46(3): 130-132.
Marquard R 1987. Qualitatsanalytik im dienste der ölpflanzenzüchtung. Fat Science Technology, 89: 95-99.
Mohsenin NN 1970. Physical Properties of Plant and Animal Materials: Structure, Physical Characteristics and Mechanical Properties. Gordon and Breach Science Publisher, New York, 742p.
Nagaraj G, Devi GN, Srinivas CVS 2001. Safflower Petals and Their Chemical Composition. Proc. V. International Safflower Conference, 23-27 July, USA.
Omobuwajo TO, Akande EA, Sanni L A 1999. Selected Physical, Mechanical And Aerodynamic Properties of African Breadfruit (Treculia Africana) Seeds. Journal of Food Engineering, 40(4): 241-244.
Oyelade OJ, Odugbenro PO, Abioye AO, Raji NL 2005 Some Physical Properties of African Star Apple Seeds. Journal of Food Engineering, 67(4): 435-440.
Sacilik, K., Ozturk, R., Keskin, R., 2003. Some Physical Properties of Hemp Seed. Biosystems Engineering, 86(2): 191-198.
Safavi S A, Pourdad S S, Safavi SM, Safavi A S 2011. Heritability and Genetic Gain of Some Morphological Traits in Safflower (Carthamus Tinctorius L.). American Journal of Scientific Research, 17: 14-18.
Suthar SH, Das SK 1996. Some Physical Properties of Karingda [Citrus Lanatus (Thumb) Mansf] Grains. Journal of Agricultural Engineering Research, 65(1): 15-22.
Tunalıgil BG 1993. Biyolojik Malzemelerin Teknik Özellikleri. AÜ Ziraat Fakültesi Yayınları No: 1305 Ankara, 136s.
Uysal N, Baydar H, Erbaş, S 2006. Isparta Populasyonundan Geliştirilen Aspir (Carthamus Tinctorius L.) Hatlarının Tarımsal ve Teknolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. SDÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 11(1): 52-63.
Weiss EA 2000. Oilseed Crops. Blackwell Sci. Ltd., Victoria, Australia, 364p.
Yılar M, Altuntaş E 2017. Tek Yıllık ve Çok Yıllık Adaçayı (Salvia Viridis L., Salvia Cryptantha Montbret Et Aucher) Tohumlarının Bazı Fiziksel Özelliklerinin Belirlenmesi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 30(2): 137-141.