Giriş: Fragmente QRS rutin EKG kayıtlarında saptanan bir depolarizasyon bozukluğudur. Miyokart fi brozisi sonrası gelişen ileti kusuruna bağlı geliştiği bilinmektedir. Sol ventrikül hipertrofi sinde miyositler hipertrofi olurken interstisyumda abartılı bir kollajen birikimi olur, bu da miyokardiyal fi brozise neden olur. Bu çalışmada hipertansif hastaların rutin EKG kayıtlarında saptanan fragmente QRS'nin sol ventrikül geometrisi ile olan ilişkisini araştırmayı planladık. Hastalar ve Yöntem: Çalışmamıza hastanemize ayaktan başvuran esansiyel hipertansiyon hastaları dahil edildi. Çalışmaya dahil edilen tüm hastalardan 12 derivasyonlu istirahat EKG'si çekildi. Transtorasik ekokardiyografi yle sol ventrikül kitle indeksi ve göreceli duvar kalınlığı kullanılarak sol ventrikül geometrisi belirlendi. Bulgular: Çalışmamıza EKG kaydında fragmente QRS saptanan 67 hasta ile fragmente QRS saptanmayan 63 hasta alındı. Fragmente QRS saptanan grup olmayanla kıyaslandığında sol atriyum çapının daha geniş olduğu, sol ventrikül kitlesi ve sol ventrikül kitle indeksinin daha fazla olduğu saptandı. Fragmente QRS saptanan grupta konsantrik ve eksantrik hipertrofi daha fazla görülürken, saptanmayan grupta normal geometri ve konsantrik remodelling daha fazla idi. Sonuç: Fragmente QRS'ye sahip hipertansif hastalarda sol ventrikül hipertrofi si olmayanlara göre daha sık izlenir. Bu durum sol ventrikül hipertrofi sindeki artmış miyokardiyal fi brozis ile ilişkili olabilir. Fragmente QRS varlığı hipertansif hastalarda risk sınıfl amasında kullanılabilir.

Introduction: Fragmented QRS is a depolarization abnormality detected with routin ECG recording. It is related with conduction defect which occurs after myocardial fi brosis. In the left ventricular hypertrophy, an excessive amount of collagen accumulates in the interstitium when the myocytes became hypertrophied, resulting in myocardial fi brosis. In this study, we aimed to investigate the relationship of fragmented QRS which was detected on ECG recordings of the hypertensive patients with the left ventricular geometry.Patients and Methods: Essential hypertension patients referred to our hospital on outpatient bases were included in the study. 12-lead resting ECG was taken in all the patients. Left ventricular geometry defi ned using left ventricular mass index and relative wall thickness with transthorasic echocardiography. Results: Sixy seven patients with fragmented QRS and 63 patients without fragmented QRS included the study. We found that patients in the group with fragmented QRS detected have a wider mean left atrium diameter, greater left ventricular mass and left ventricular mass index compared with the group without fragmented QRS. Concentric and eccentric hypertrophy were more common in fragmented QRS group, while normal geometry and concentric remodelling have greater rates in the normal group. Conclusion: Left ventricular hypertrophy is observed more frequently in the patients with fragmented QRS than without fragmented QRS. This may be associated with the increased myocardial fi brosis in the left ventricular hypertrophy. Existence of fragmented QRS can be used for risk stratifi cation in the hypertensive patients