Köycü Oktay Adlı Çocuk Romanının Pedagoji, Değerler ve Türkçe Eğitimi Açısından İncelenmesi

Türkçenin eğitimi ve öğretiminde çocuk edebiyatı ürünlerinin önemli bir yeri vardır. Özellikle çocuk romanları, zengin anlatım olanakları ve konu çeşitliliği açısından okurların ilgi ve beklentilerini karşılamada öne çıkan edebî türler arasında yer alır. Çocuk romanı yazarının, hedef kitlesi olan çocuğu iyi tanıması, pedagojik duyarlığa sahip olması ve okuruna türlü konuda bilgi sunarak değerler aşılaması çocuk eğitimine büyük katkı sağlar. Bu nedenle çocuk edebiyatı yazarlarından çocuk gelişiminde üstlendikleri sorumluluğa uygun ve pedagojik duyarlığa sahip ürünler ortaya koymaları beklenir. Bu noktada Türk çocuk romancılığında Köy Enstitülü yazarlar arasında yer alan ve kısa yaşamında idealist eğitimci kimliğiyle tanınan Selahattin Şimşek öne çıkar. Selahattin Şimşek’in 1961’de Varlık Yayınlarınca yayımlanan Köycü Oktay adlı çocuk romanı gerek Türkçe eğitimi gerek pedagoji gerekse de değerler açısından dikkat çeken bir eserdir. Türkçeyi özenli kullanarak eğitimci kimliği ve pedagojik duyarlığıyla çocuklara seslenen yazar, tek çocuk romanı olan Köycü Oktay’da Anadolu’nun gelişip kalkınması konusunu işler. Şimşek’e göre toplumsal kalkınma ve ilerlemede köy ve köylü kilit rol oynamaktadır ve genç cumhuriyetin ilerlemesi ancak akıl, bilim ve teknikle donanmış öncü kişilerin köye/köylüye ulaşmasıyla sağlanabilir. Romanda Anadolu aydınlanmasının köy merkezli olacağı, yurttaşların köye ve köylüye değer verdiği sürece mutluluk ve refah içerisinde yaşayacakları tezi ileri sürülür. Toplumcu gerçekçi sanat anlayışını benimseyen Selahattin Şimşek Köycü Oktay’da idealize ettiği çocuk karakteri Oktay’dan hareketle çocuklara bilginin değerini, çalışmanın önemini, köy ve köylü sevgisini aşılamaya çalışır. Romanda eğitimin değeri, idealizm ve çalışmanın önemi, halk sağlığı, çocuk gelişimi, ziraat vb. gibi birçok konuda önemli bilgiler bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Çocuk romanı, pedagoji, değer, Selahattin Şimşek, Köycü Oktay.

An Analysis of the Children’s Novel Named Köycü Oktay in Terms of Pedagogy, Values, and Turkish Education

Children’s literature holds a crucial place in the education and teaching of Turkish. Amongst various literary genres, children’s novels are notably interesting due to their rich narrative possibilities and diverse subjects. Authors writing children’s novels, who possess a deep understanding of their target audience, display pedagogical sensitivity and instill values by offering information on various topics, thus making a prominent contribution to the education of children. For this reason, authors of children’s literature are expected to produce books with pedagogical sensitivity while being responsible for child development. At this point, Selahattin Şimşek, one of the Village Institute writers in Turkish children’s fiction who was known for his idealist educator identity during his short life, stands out. Selahattin Şimşek’s children’s book Köycü Oktay, which was published by Varlık Publications in 1961, is an exceptional piece of work in terms of Turkish education, pedagogy, and values. The author uses Turkish language meticulously and addresses children with his identity as an educator, emphasizing pedagogical sensitivity. In his only children’s novel Köycü Oktay, Şimşek deals with the development of Anatolia and highlights the importance of villages and peasants in social development and progress. The advancement of the youthful republic can be secured by pioneers possessing reason, science, and technique who reach the village and peasantry. The novel presents the hypothesis that Anatolian enlightenment is centered on villages, and citizens will experience happiness and prosperity as long as they appreciate the village and the peasants. Selahattin Şimşek, who employs a socialist realist approach to art, seeks to instill in children the importance of knowledge, diligent work, and affection for both the village and its inhabitants via the idealized child protagonist, Oktay, in Köycü Oktay. The novel contains vital informations on the value of education, idealism, hard work, public health, child development, agriculture, and other related subjects.

Keywords:

Children’s novel, pedagogy, value, Selahattin Şimşek, Köycü Oktay.,

PDF

___

Akçam, A. (2010). Anadolu Rönesansı’nda Köy Enstitüleri. Kuruluşunun 70. Yılında Bir Toplumsal Değişim Projesi Olarak Köy Enstitüleri Sempozyumu, 286-311.
Akdağ, E. (2022). Toplumcu Gerçekçi Yazarların Çocuk Romanlarında Eğitim (1940-1980). Ankara: Nobel Bilimsel.
Alaylıoğlu, R. ve Oğuzkan, F. (1976). Ansiklopedik Eğitim Sözlüğü. İstanbul: İnkılâp ve Aka.
Bayrak, M. (1978). Köy Enstitülü Yazarlar-Ozanlar. Ankara: Töb-Der.
Dilidüzgün, S. (1996). Çağdaş Çocuk Yazını: Yazın Eğitimine Atılan İlk Adım. İstanbul: Yapı Kredi.
Güleryüz, H. (2004). Türkçe İlkokuma Yazma Öğretimi Kuram ve Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
Işık, İ. (2007). Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi 8. Ankara: Elvan.
Karaalioğlu, S. K. (1982). Resimli Türk Edebiyatçılar Sözlüğü. İstanbul: İnkılâp ve Aka.
Karpat, K. (1962). Türk Edebiyatında Sosyal Konular. İstanbul: Varlık.
Kaygana, M., Yapıcı, Ş. ve Aytan, T. (2013). Türkçe Ders Kitaplarında Değer Eğitimi. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(7), 657-669.
Köy Enstitüleri (2012). 35, Ankara: Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı.
Kurdakul, Ş. (1973). Şairler ve Yazarlar Sözlüğü. Ankara: Bilgi.
Lenin, V. İ. (1968). Sanat ve Edebiyat (Ş. Hulûsi, Çev.). İstanbul: Payel.
Merriam-Webster. https://www.merriam-webster.com/dictionary/pedagogy [Erişim tarihi: 16.08.2023]. Nas, R. (2004). Örneklerle Çocuk Edebiyatı. Bursa: Ezgi.
Necatigil, B. (2004). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. İstanbul: Varlık.
Okay, O. (2011). Edebiyat ve Edebî Eser Üzerine. İstanbul: Dergâh.
Önen, M. A. (1966). Eğitim Ansiklopedisi. Ankara: Ansiklopedi.
Örgen, E. (2017). Romanın Krizi. İstanbul: İz.
Şimşek, O. (2009). Kitap Konusunda Oynanan Oyunlar… Açık Gazete, 19 Şubat. https://acikgazete.com/kitap-konusunda-oynanan-oyunlar/, [Erişim tarihi: 16.08.2023].
Şimşek, S. (1961). Köycü Oktay. İstanbul: Varlık.
Şimşek, S. (1965). Köycü Oktay. İstanbul: Varlık.
Şimşek, S. (1990). Hakkâri Dedikleri. İstanbul: Martı.
Şirin, M. R. (2007). Çocuk Edebiyatına Eleştirel Bir Bakış. Ankara: Kök.
TBMM (1922). Millet Meclisi Tutanak Dergisi, 18(2).
Türk Dil Kurumu [TDK]. (2011). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu.
Tüzer, İ. ve Hüküm, M. (2019). Edebiyat Sosyolojisi: Edebiyata Sosyolojiden Bakmak. Ankara: Akçağ.
Uzunkaya, F. (2020). Selahattin Şimşek. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/selahattin-simsek, [Erişim tarihi: 16.08.2023].
Ünal, M. (2020). Zap Suyu’nda Kaybolan Öğretmen. https://eskimiyen.com/zap-suyunda-kaybolan-ogretmen/, [Erişim tarihi: 16.08.2023].
Wolcott, H. F. (1994). Transforming Qualitative Data: Description, Analysis, and Interpretation. Thousand Oaks, CA: Sage.
Yalçın, A. ve Aytaş, G. (2016). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Akçağ.
Yalçın, M. (Ed.). (2001). Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi II. İstanbul: Yapı Kredi.
Yıldırım, A. (2011). Eleştirel Pedagoji. Ankara: Anı.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.
Zengin, A. Y. & Zengin, N. (2009). Eğitim Fakülteleri İçin Çocuk Edebiyatı. İstanbul: Truva