Edimbilimin Dil Öğretimine Katkıları

Edimbilim, dil topluluklarına özgü işlevsel dil kullanımındaki sözel ve sözel olmayan işaretleri açıklığa kavuşturur. Dilin oluşum ve kullanım biçimlerinin ayırt edilebilmesi ve hangi durumda hangi stratejilerle söylemin bağlama uygun biçimde yapılandırılacağı konusunda edimbilim farkındalığı, bireyin iletişim yetisini olumlu yönde etkiler. Bireyin edimbilim dil kullanımlarında biçim ve anlam değişimlerinin etkisini gözlemleyebilmesi için edimbilim dil yapılarının farkında olması gerekir. Bireyin konuya ilişkin farkındalık kazanabilmesi ve edimbilim dil yapılarını sosyal ve kültürel normlar, değer ve yargı vb. etkenlere göre biçimlendirebilmesi için dil öğretim sürecinde edimbilimden yararlanılmalıdır. Edimbilim bağlamın içerdiği çeşitli anlam özelliklerini kullanım biçimlerine göre tanımladığı için etkileşimsel dil öğretimine katkıda bulunur. Böylece bağlama uygun dil kullanımlarının hem dolaylı ifade biçimlerinde hem de gerçek kullanımlarda nasıl biçimlendirildiğine ilişkin dinleyici ve konuşmacıda farkındalık geliştirir. Öte yandan dillerarası iletişimde kültürün dil üzerindeki etkisi göz önünde bulundurulduğunda dil öğretim sürecinde edimbilimden yararlanılması ve ilgili dil topluluğuna özgü kullanım kalıpları, söylem biçimleri ve bağlamların temel özelliklerine yer verilmesi öğrencinin daha doğru ve etkili iletişim kurmasını sağlar. Belirli bir amaç için oluşturulan söylemde yer alan örtük dil ve kültürel yapıların dil topluluğuna özgü göstergelerle nasıl kodlandığı ve dinleyici üzerindeki etkisinin pragmatik öğretilerle gerçekleştirilmesi mümkündür. Bu araştırmada edimbilimin dil öğretim sürecine katkıları gösterilmeye çalışılmıştır. Bununla birlikte edimbilimin dil öğretimi sırasında nasıl kullanılabileceğine ilişkin sözeylem stratejileri ve görev örneklerine yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Dil öğretimi, edimbilim, edimbilimin katkısı, söz eylem stratejileri.

Contribution of Pragmatics to Language Teaching

Pragmatics clarifies verbal and nonverbal signs in functional language use specific to language communities. The pragmatic awareness of distinguishing the formation and usage forms of the language, and in which situations and with which strategies the discourse will be structured in accordance with the context, positively affects the communication ability of the individual. An individual must be aware of pragmatic language structures in order to observe the effects of form and meaning changes in pragmatic language usage. The individual can gain awareness on the subject and use pragmatic language structures in relation to social and cultural norms, values and judgments, etc. pragmatics should be used in the language teaching process in order to shape the language according to the factors. Pragmatics contributes to interactive language teaching as it defines various semantic features of the context according to their usage patterns. Thus, it raises awareness in the listener and speaker about how context-appropriate language uses are shaped both in indirect forms of expression and in actual uses. On the other hand, considering the effect of culture on language in interlingual communication, making use of pragmatics in the language teaching process and including the usage patterns, speech situations and the basic features of the contexts specific to the related language community allows the student to communicate more accurately and effectively. How the implicit language and cultural structures contained in the discourse created for a specific purpose are coded with the signs that are specific to the language community and its effect on the listener can be realized with pragmatic teachings. In this research, the attempt has been taken to present the contributions of pragmatics to the language teaching process. In addition, speech act strategies and task examples related to how pragmatics can be used during language teaching are included.

Keywords:

Language teaching, pragmatics, contribution of pragmatics, speech act strategies.,

PDF

___

Allan, K. & Jaszczolt, K.M. (2012). The Cambridge Handbook of Pragmatics. UK: Cambridge University Press.
Altan, S. (2015). Yabancı Dil Olarak Türkçe Konuşucularının Rica Yapılarında Kullandığı Nezaket Stratejileri. International Journal of Language Academy, 3(4), 270-294.
Balcı, H.A. (2017). Edimbilim ve Gramer İlişkisi. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 5(4), 556-566.
Balcı, H.A. (2017). Karşılaştırmalı ve Kültürlerarası Edimbilim. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(52), 20-27.
Balcı, H. A. (2019). Etkileşim Dilbilimi ve Toplumdilbilim. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(68), 45-55.
Bardovi-Harlig, K. (1996). Pragmatics and Language Teaching: Bringing Pragmatics and Pedagogy Together. In: Bouton, Lawrence F. (Eds.), Pragmatics and Language Learning, Monograph Series Vol. 7, (pp. 21-39). Urbana: Illinois.
Bardovi-Harlig, K. & Mahan-Taylor, R. (2003). Teaching Pragmatics. Washington, DC: Office of English Programs, U.S. Department of State.
Celce-Murcia, M., Domyei, Z. & Thurrell, S. (1995). Communicative Competence: A Pedagogically Motivated Model with Content Specifications. Issues in Applied Linguistics, 6(2), 5-35.
Celce-Murcia, M. (2008). Rethinking the role of Communicative Competence in Language Teaching. E. Alcón Soler and M.P. Safont Jordà (Eds.), Intercultural language Use and Language Learning, (pp. 41–57). Springer, Dordrecht.
Cohen, A. D. (2005). Strategies for Learning and Performing L2 Speech Acts. Intercultural Pragmatics, 2(3), 275-301.
Cohen, A. D. (2010). Strategies for Learning and Performing Speech Acts. In N. Ishihara & A. D. Cohen (Eds.), Teaching and Learning Pragmatics: Where Language and Culture Meet (pp. 227-243). Harlow, Essex, England: Longman / Pearson Education.
Cohen, A. D. & Wang, I. K. H. (2018). Fluctuation in the functions of Language Learner Strategies. System, 74, 169-182.
Cohen, A. D. (2019). Strategy Instruction for Learning and Performing Target Language Pragmatics. In A. U. Chamot & V. Harris (Eds.), Learning Strategy Instruction in the Language Classroom: Issues and Implementation (pp. 140-152). Bristol, England: Multilingual Matters.
Çelebi, V. (2014). Gündelik Dil Felsefesi ve Austin’in Söz Edimleri Kuramı. International Journal of Philosophy, 4(1), 74-89.
Çetin, B. (2017). İletişimsel Edinç ve Yabancı Dil Olarak Türkçede Dilbilgisi Öğretimi. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12(6), 179-196.
Derakhshan, A., Malmir, A. & Greenier, V. (2021). Interlanguage Pragmatic Learning Strategies (IPLS) as Predictors of L2 Speech Act Knowledge: A Case of Iranian EFL Learners. The Journal of Asia TEFL,18(1), 235-243.
Doğan, G. (1991). "Dilbilim-Göstergebilim İlişkileri" ve Edimbilim. Dilbilim Araştırmaları, 80-87.
Doğan, G. (1990). Bir Edimbilim Kuramı Olarak Bağıntı. Dilbilim Araştırmaları, 64-73.
Gökmen, M.E. (2005). Yabancı Dil Öğretiminde Kültürlerarası İletişimsel Edinç. Dil Dergisi, 128, 69-78.
Günday, R. (2013). Çok Dillilik ve Çok Kültürlülük Bağlamında Yabancı Dil Öğretimine Toplumdilbilimsel Yaklaşım. Turkishstudies, 8(10), 313-330.
Güven, A. (2012). Toplumsal Dilbilimin Kapsam Alanı. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13, 55-62.
Ishihara, N. & Cohen, A.D. (2010). Teaching and Learning Pragmatics. Great Britain: Pearson Education Limited. Jung, J. (2002). Issues in Acquisitional Pragmatics. Columbia University Libraries, 2(3), 2-34.
Kansu Yetkiner, N. (2008). İncelik Kuramı ve Yüz Olgusu Bağlamında Çeviri Çalışmalarında İşlevsel-Edimbilimsel Eleştiri Yöntemi Uygulaması. Dilbilim Araştırmaları, 32-49.
Kansu Yetkiner, N. (2009). Çeviribilim Edimbilim İlişkisi Üzerine. İzmir: İzmir Ekonomi Üniversitesi Yayınları. Kasper, G., & Rose, K. (2002). Pragmatic Development in a Second Language. Boston, MA: Blackwell.
Kasper, G. & Blum-Kulka, S. (1993). Interlanguage Pragmatics. New York: Oxford Unıversıty Press.
Kecskes, I. & Horn, L.R. (2007). Explorations in pragmatics. New York: Mouton de Gruyter.
Kelly, S. D. (2001). Broadening the Units of Analysis in Communication: Speech and Nonverbal Behaviors in Pragmatic Comprehension. Journal of Child Language, 28(2), 325-349.
Kıran, A.E. (2014). Dilbilim, Anlambilim ve Edimbilim. Turkish Studies, 9(6), 719-729.
Kocaman, A. (1996). Edimbilim Üzerine. Dilbilim Araştırmaları, 12- 37.
Köktürk, Ş. ve Öztürk, E. (2011). Çeviribilim ve Edimbilim: Çeviribilim ve Edimbilim İlişkisini Çeviri Stratejisi Açısından İnceleme. Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Dergisi, 13(2), 89-97.
Küçükbezirci, Y. (2013). Kişilerarası İletişimde Edimbilimin Önemi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29, 138-143.
Kyzy, J. A. (2019). Kültürlerarası Yeterlilik Edinimi: Türkçe Öğrenen Öğrencilerin İltifat Yanıtları Örneğinde. International Journal of Social and Economic Sciences, 1(1), 11-14.
Levinson, S. (1983). Pragmatics. New York: Cambridge University Press.
Li, S. (2013). Amount of Practice in Pragmatic Development of Request-Making in L2 Chinese. In N. Taguchi & J. M. Sykes (Eds.), Technology in Interlanguage Pragmatics Research and Teaching (pp. 43-70). Amsterdam/Philadelphia, PA: John Benjamins.
Logie, N. N. (2004). Yabancı Dil Öğretiminde Kültürel Becerinin Oluşturulmasının Önemi ve Budunbilimsel Boyut. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 1, 173-180.
Malmir, A., & Derakhshan, A. (2020). The Socio-Pragmatic, Lexico-Grammatical and Cognitive Strategies in L2 Pragmatic Comprehension: The Case of Iranian Male vs. Female EFL Learners. Iranian Journal of Language Teaching Research, 8(1), 1-23.
Matsumura, S. (2003). Modelling the relationship among Interlanguage Pragmatic Development, L2 Proficiency and Exposure to L2. Applied Linguistics, 24(4), 465-491.
Onursal Ayırır, İ. (2020). Türkiye Türkçesinde Kalıp Sözler: Nezaket Kuramı Açısından Edimbilimsel Bir Değerlendirme. Milli folklore, 16(126), 86-98.
Ökten, C.E. ve Kavanoz, S. (2014). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimini Hedefleyen Ders Kitaplarında Kültür Aktarımı. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(3), 845-862.
Önalan, O. ve Akpınar, K. (2018). Edimbilim ve Dil Öğretimi. H. Yılmaz, E. Yücel ve S. Durak Üğüten (Ed.), Yabancı Dil Öğretimine Genel Bir Bakış II İçinde (ss. 59-68). Ankara: Çizgi Kitabevi.
Pearson, L. (2006). Patterns of Development in Spanish L2 Pragmatic Acquisition: An Analysis of Novice Learners’ Production of Directives. Modern Language Journal, 90, 473–495.
Perez, C.J. (2017). Pragmatic Comprehension of English Refusals by Spanish-English Bilinguals. LSU Doctoral Dissertation. Louisiana State University, ABD.
Perkins, M. R. (2013). Pragmatics as Interaction. In Martin J Ball, Nicole Muller, Ryan L Nelson (Eds.), Handbook of Qualitative Research in Communication Disorder (pp. 131-147). New York and London: Psychology Press
Peterson, E. & Coltrane, B. (2003). Culture in Second Language Teaching. Cal Digest. Washington, DC: Center for Applied Linguistics.
Polat, Y. (2002). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Konuşma Öğretimi ve Edim Sözler. Anadili Dil Kültürü ve Eğitim Dergisi, 26, 62-75.
Rose, K.R. & Kasper, G. (2001). Pragmatics in Language Teaching. UK: Cambridge University Press.
Savignon, S. J. & Sysoyev, P.V. (2002). Sociocultural strategies for a Dialogue of Cultures. The Modern Language Journal, 86(4), 508-524.
Shardacova, M. (2016). American Learners’ Comprehension of Russian Textual Humor. The Modern Language Journal, 100(2), 466-483.
Taguchi, N. (2011). Teaching Pragmatics: Trends and Issues. Annual Review of Applied Linguistics, 31, 289-310.
Taguchi, N. (2013). Comprehension of Conversational Implicature in L2 Chinese. Pragmatics & Cognition, 21(1), 139-157.
Taguchi, N. (2013b). Teaching Pragmatics. In Carol A. Chapelle (Eds.), The Encyclopedia of Applied Linguistics, (pp.1-7). Oxford: Wiley-Blackwell Publishing.
Taguchi, N. (2017). Interlanguage Pragmatics. In A. Barron, P. Grundy, & G. Yueguo (Eds.), The Routledge Handbook of Pragmatics (pp. 153–167). Oxford/New York: Routledge.
Taguchi, N. & Roever, C. (2017). Second Language Pragmatics. New York: Oxford Unıversıty Press.
Taguchi, N. & Kim, Y. (2018). Task-Based Approaches to Teaching and Assessing Pragmatics. Amsterdam: John Benjamins Publishing Company.
Tajeddin, Z. & Dabbagh, A. (2015). Interlanguage Pragmatic Test Tasks: Does A Low-Stakes Test Have Washback to L2 Teachers and Learners? The Journal of Asia TEFL, 12(4), 129-158.
Tajeddin, Z. & Malmir, A. (2015). The Construct of Interlanguage Pragmatic Learning Strategies: Investigating Preferences of High vs. Low Pragmatic Performers. The Journal of Teaching Language Skills, 77(4), 153-180.
Takimoto, M. (2009). The Effects of Input-Based Tasks on The Development of Learners’ Pragmatic Proficiency. Applied Linguistics, 30, 1-25.
Tatsuki, D. & Houck, N. (2010). Speech Acts and Beyond: New Directions in Pragmatics. Alexandria, VA: TESOL. Trosborg, A. (2010). Pragmatics Across Languages and Cultures. Germany: De Gruyter Mouton.
Uslu, Z. (2005). Edimbilim ve Yabancı Dil Öğretimine Etkileri. Dil Dergisi, 127, 34-43.
Yapar Gönenç, A. (2012). Göstergebilimden Edimbilime. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 26, 37-49.
Yazıcı, N. ve Gündoğdu, G. (2021). Yurt Dışında Yaşayan İki Dilli Türk Çocuklarının Türkçe Eğitimlerinde Kullanılan Ders Kitaplarında Reddetme Stratejilerinin Görünümü. International Journal of Language Academy, 9(4), 207-221.
Yoshimi, D. & Wang, H. (2007). Selected Papers from Pragmatics in CJK Classrooms: The State of the Art. Manoa: University of Hawaii at Manoa, National Foreign Language Resource Center.
Youn, S. J. & Bi, N. Z. (2019). Investigating Test-Takers’ Strategy Use in Task-Based L2 Pragmatic Speaking Assessment. Intercultural Pragmatics, 16(2), 185-218.
Zeff, B.B. (2016). The Pragmatics of Greetings: Teaching Speech Acts in the EFL Classroom. English Teaching Forum, 54(1), 2-11.
Óvari, V. (2006). Macar Dilinde Edimbilim Araştırmaları ve Yabancı Dil Olarak Macarca Öğretiminde Önemi. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 46(2), 87-103.
Wierzbicka, A. (2003). Cross-Cultural Pragmatics the Semantics of Human Interaction. New York: Mouton De Gruyter.