Düşünce Dergisinde Yayımlanan Şiirler Üzerine Bir İnceleme

Bu çalışmada, ilk bölümü Birinci Dünya Savaşı sonlarında, ikinci bölümü Kurtuluş Savaşı yıllarında olmak üzere sayıları kesintili olarak iki ayrı zamanda yayımlanmış olan Düşünce dergisinde yer verilen şiirler, içerik itibariyle ülke ve millet olarak yaşanan fevkalade tarihsel süreci ne ölçüde yansıttığı yönünden ele alınmıştır. Bu süreci yansıtmayan şiirlerin yalnız konuları belirlenmiş; ancak sürece ilişkin değini, iz ve imalar taşıyan şiirlerin bu bölümleri ayrıntılandırılmıştır. Şiirlerin değerlendirmesine geçilmeden önce şiir ve toplumsallık üzerinde durulmuştur. İsmail Hikmet [Ertaylan] tarafından çıkarılan dergide düşünce ve edebiyat başta olmak üzere çeşitli felsefi ve toplumsal konulara dair yazılar yayımlanmıştır. Derginin ilk sayısından itibaren şiire de yer ayrılmış ve ilerleyen sayılarda, yayımlanan şiirlerin sayısı artmıştır. Tevfik Fikret için hazırlanan ve bu yazının konuya bakış açısı dışında kaldığı düşünülerek çalışmaya dâhil edilmeyen özel sayı haricinde, ilk sayısından son sayısına kadarki toplam 10 sayılık bu süreli yayın içinde, 53 şiire yer verilmiştir. Derginin yayımlandığı zaman aralığı, ülke ve millet için olağanüstü koşulların yaşandığı bir sürece denk gelmesine rağmen, dergideki şiirlerin içeriğine bu sürecin oldukça sınırlı ölçüde yansıdığı, bu şiirlerde daha çok bireysel his ve düşüncelerin yer bulduğu görülmüştür. 

A Review on the Poems Published in the Journal of Thought

In this study, the first part of the poems published in the journal of The Thought, the first part of which was published at the end of the First World War and the second part in the years of the War of Independence, were discussed in terms of how they reflect the extraordinary historical process experienced as a country and a nation in terms of content. Only the subjects of the poems that do not reflect this process have been determined; however, these parts of the poems that have references, traces and allusions to the process are detailed. Before the evaluation of the poems, poetry and sociality were emphasized. In the journal published by İsmail Hikmet [Ertaylan], articles on various philosophical and social issues, especially thought and literature, were published. From the first issue of the journal, a place was reserved for poetry, and the number of published poems increased in the following issues. Except for the special issue, which was prepared for Tevfik Fikret and was not included in the study, considering that this article is out of the perspective of the subject, 53 poems were included in this 10-issue periodical from the first issue to the last issue. Although the period in which the magazine was published coincided with a period in which extraordinary conditions were experienced for the country and the nation, it was observed that this process was reflected in the content of the poems in the magazine to a very limited extent, and more individual feelings and thoughts took place in these poems.

___

  • Enginün, İ. (2006). Yeni Türk Edebiyatı Tanzimat’tan Cumhuriyet’e. İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Eroğlu, H. (1990). Türk İnkılâp Tarihi. Ankara: Savaş Yayınları.
  • Kundera, M. (2021). Roman Sanatı (çev. Aysel Bora). İstanbul: Can Sanat Yayınları.
  • Okay, O. (2019). Poetika Dersleri. İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Öner, H. (2016). Cumhuriyet Dönemi Türk Şiir Poetikalarının Toplumsallık Boyutu. Uluslararası Edebiyat ve Toplum Sempozyumu 28-30 Nisan 2016 Bildiriler Kitabı 1. Cilt. Bartın: Bartın Üniversitesi Yayınları.
  • Özarslan, E. (2013). Unutulmuşluğun Karanlığında Bir Şair: Ârif Dündâr Ataker. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 53(2), 377-409.
  • Özgül, M.K. (2013). Babil’le Ebabil. İstanbul: Kitabevi.
  • Özlük, N. (2011). Düşünce Mecmuası ve Sistematik İndeksi. Türkiyat Mecmuası, 21, 329-344.
  • Türkiye Kültür Portalı (2009). Türkiye Cumhuriyeti Kronoloji. https://www.kulturportali.gov.tr/portal/kronoloji4 [Erişim Tarihi: 05.03.2022].