ANİ’DEKİ SELÇUKLU YAPILARININ GRAVÜR RESİMLERİ

Arpaçay’ın kenarında ve Kars İl’ine Bağlı Ani Ören Yeri, geçmişinde yüksek medeniyetlerin izlerini bin yıllardır barındırarak günümüze kadar taşımış ve kompozit yapılı bir açık hava müzesidir. Ani her ne kadar daha sonra gelen uygarlıklar tarafından yeniden biçimlendirilse de eskiye ait yapıları ve değerlerini bozmadan devam ettirebilmiş nadir bir yerdir. Tüm bu farklılıkları ve değerleri bugünkü ören yerinde bile görebiliyoruz.            Ani Şehri, Selçuklu Hükümdarı Sultan Alparslan’ın Anadolu’ya giriş yaptıktan (1064) sonraki süreçte üzerinde Türk Mimarisine ait yapıların oluşması ile yepyeni ve modern bir görünüme kavuşmuştur. Özellikle İpekyolu’nun güzergahı üzerinde bulunması hasebi ile Ani Şehri sadece yapısal alanda değil, kültürel ve sosyolojik açıdan da kompozit şehirlerden biri olmuştur.             Atatürk Üniversitesi desteği ile Ani Ören yerindeki yapıların 2000’den sonraki görünümleri Ani Gravürleri Projesi kapsamında akademisyenler ve öğrencilerden oluşan bir araştırma ekibi tarafından yerinde incelenmiş, etütler ve çizimler yapılarak kayda geçirilmiştir. Elde edilen veriler atölye ortamında gravür kalıplarına işlenerek baskı yolu ile kağıtlara aktarılmış ve yaklaşık 300 civarında gravür resim elde edilmiştir.             Gelinen noktada Türk – Selçuklu izlerinin sanatsal bir dil olan gravür resim yolu ile resmedilmesi ve tekrardan topluma sunulması sayesinde kaybolan veya eskiyen etkilerin tekrardan güncellenerek canlandırılması sağlanmaktadır. Ortaya çıkarılan gravür resimlerin sergileme, katalog ve bildirilerle takdimi ile de kültür, turizm ve sanat alanlarına katkılar yapılmaktadır. 
Anahtar Kelimeler:

Ani Kalıntıları, Gravür, Sanat

___

  • Akçaöz, V. ve Öztürkkan Y. (2013). Eski ve Yeni Fotoğraflarla Kars. Kars: Kars Kültür ve Sanat Derneği.Belli, O. (2014). Ani, Selçukluların 1064 Yılında Anadolu’yu Fetihlerinin 950. Yılı Anısına, İstanbul: Belli Eğitim Kültür Tarih ve Arkeoloji Araştırma Merkezi Yayını, No:4.Çaycı, A. (2017). İslam Mimarisinde Anlam ve Sembol. Konya: Palet Yayınları.Gombrich, E. H. (1989). Sanatın Öyküsü. İstanbul: Remzi Kitabevi, (Çev. Bedrettin Cömert).Gölönü, G. (1979). Kazı Resim. İstanbul: Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Yayını, No: 68.Gündoğdu, H. (2009). Kuzeydoğu Anadolu’da Dini ve Sivil Mimari, Kuzeydoğu Anadolu’da Mimari, İstanbul: Milli Reasürans T.A.Ş. Küçüköner, M. (2016). Doğu ve Batı Kültürlerinin Etkisi Altında Ani Gravürlerine Bakış, İpek Yolu Ülkelerinin Kültür Diyaloğu, Uluslararası Sempozyum Bildiri Kitabı, 300-310.Küçüköner, M. ve Özen, U. (2015). Ani Gravürleri. 2. Ağrı Dağı Sempozyumu Bildiri Kitapçığı, (Henüz Yayınlanmamış)Özkan, H. (2016). Saltuklu Mimarisi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları, No: 1154.Özsezgin, K. ve Aslıer, M. (1989) Başlangıcından Bugüne Çağdaş Türk Resim Sanatı Tarihi, Cilt: 4, İstanbul: Tiglat Yayınları.