Eritrosit Sedimentasyon Hızı ve Klinik Kullanımı
Akut faz yanıtının ölçümü, hastalıkların tanı ve takibinde bize yardımcı olmaktadır. Bu ölçümler içinde de Eritrosit Sedimentasyon Hızı (ESH) yaygın olarak kullanılan bir tetkikdir. ESH’yi eritrositlerdeki rulo oluşumu ya da küme oluşumu belirler ve bu oluşumları etkileyen başlıca faktörler fibrinojen, α2, β ve γ globundir. Ayrıca; eritrositlerle plazma arasındaki oran, plazma vizkozitesi, sedimantasyon tüpü ile ilgili durumlar, kullanılan antikoagulan ve oda ısısı da ESH’yi etkiler. ESH; gebelik, menstrüasyon ve yaşlılık gibi fizyolojik durumlarda yükselebileceği gibi, patolojik birçok durumda da yükselebilir. ESH tıpkı nabız ve vücut ısısı gibi genel bilgi verir; ciddi hastalıkların çoğunda yükselir, ancak normalde kalabilir. Bu derlemede ESH’nin tanımı, ölçüm metodları, etkileyen faktörleri ve klinikte kullanımı hakkında pratik başvuru kaynağı sunmak amaçlanmıştır
Anahtar Kelimeler:
Eritrosit Sedimantasyon Hızı, Klinik Kullanım
___
- Saadeh C. The erythrocyte sedimentation rate: old and new clinical applications. South Med J 1998;91(3):220-5.
- Sox HC Jr, Liang MH. The erythrocyte sedimentation rate: guidelines for rational use. Ann Intern Med 1986; 104(4):515-23.
- Sarı O, Sağlam K, Tanoğlu A, Korucu AR, Bulucu F, Erikçi S. Eritrosit sedimentasyon hızının 100 mm/saat'i geçtiği hastalıkların geriye dönük incelenmesi. Gülhane Tıp Dergisi 2007;49(3):163-7.
- Lluberas-Acosta G, Schumacher HR Jr. Markedly elevated erythrocyte sedimentation rates: consideration of clinical implications in a hospital population. Br J Clin Pract 1996;50(3):138-42.
- Brigden M. The erythrocyte sedimentation rate: still a helpful test when used judiciously. Postgrad Med 1998;103(5):257-274.
- Hameed MA, Wagas S. Physiological basis and clinical utility of erythrocyte sedimentation rate. Pak J Med Sci 2006; 22(2):214-8.
- Brigden ML. Clinical Utility of the Erythrocyte Sedimentation. Am Fam Physician. 1999;60(5):1443-50.
- Bottiger LE, Svedberg CA. Normal erythrocyte sedimentation rate and age. Br Med J 1967;2(5544):85-7.
- Wise CM, Agudelo CA, Chmelewski WL, McKnight KM. Temporal arteritis with low erythrocyte sedimentation rate: a review of five cases. Arthritis Rheum 1991;34(12):1571-4.
- Goodman BW Jr. Temporal arteritis. Am J Med 1979; 67(5):839-52.
- Weinstein A, Del Giudice J. The erythrocyte sedimentation rate: time honored and tradition bound [Editorial]. J Rheumatol 1994; 21(7):1177-8.
- Stuart J, Whicher JT. Tests for detecting and monitoring the acute phase response. Arch Dis Child 1988;63(2):115-7.
- Miettinen AK, Heinonen PK, Laippala P, Paavonen J. Test performance of erythrocyte sedimentation rate and C-reactive protein in assessing the severity of acute pelvic inflammatory disease. Am J Obstet Gynecol 1993;169(5):1143-9.
- Thoren B, Wigren A. Erythrocyte sedimentation rate in infection of total hip replacements. Orthopedics 1991; 14(4):495-7.
- Ljungberg B, Grankvist K, Rasmuson T. Serum acute phase reactants and prognosis in renal cell carcinoma. Cancer 1995; 6(8):1435-9.
- Smith EM, Samadian S. Use of the erythrocyte sedimentation rate in the elderly. Br J Hosp Med 1994; 51(8):394-7.
- Fincher RM, Page MI. Clinical significance of extreme elevation of the erythrocyte sedimentation rate. Arch Intern Med 1986;146(8):1581-3.
- ISSN: 1309-3878
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 2009
- Yayıncı: Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği AD adına Yrd.Doç.Dr.Cemil Işık Sönmez