Ergin HAMZAOĞLU, Murat KOÇ, Turhan ÇETİN

Türkiye’den Bazı Endemik ve Nadir Taksonlar İçin Korolojik Katkılar

Dar endemik ve nadir bitkiler bir ülke florası için en ilgi çekici türlerdir. Tespit edilen her yeni popülasyon bu türlerin taksonomisi, morfolojisi, korolojisi ve nihayet koruma biyolojisi için katkı sağlamaktadır. Burada Asteraceae familyasına ait Achillea formosa (Boiss.) Sch.Bip. subsp. amanica (Rech.f.) Ehrend. & Y.P.Guo, Cirsium sivasicum Yıldız, Arabacı & Dirmenci, Doronicum macrophyllum Fisch. ex Fisch. subsp. sparsipilosum (J.R.Edm.) Alv.Fern., Galatella linosyris (L.) Rchb.f. subsp. linosyris), Caryophyllaceae familyasına ait Dianthus macroflorus Hamzaoğlu, Gypsophila festucifolia Hub.-Mor., Ranunculaceae familyasına ait Delphinium cinereum Boiss., Ranunculus flammula L. var. ovalis (J.M.Bigelow) L.D.Benson, Boraginaceae familyasına ait Onosma nigricaulis Riedl, Brassicaceae familyasına ait Sisymbrium malatyanum Mutlu & Karakuş, Cistaceae familyasına ait Tuberaria guttata (L.) Fourr., Convolvulaceae familyasına ait Convolvulus oleifolius Desr. var. deserti Pamp., Caprifoliaceae familyasına ait Cephalaria aytachii Göktürk & Sümbül ve Fabaceae familyasına ait Astragalus polemoniacus Bunge olmak üzere toplam 14 dar endemik ve/veya nadir takson için Türkiye’den yeni yayılış bilgileri verilmiştir. Ayrıca bu taksonlardan bazıları için yeni IUCN tehdit kategorisi önerilmiş, morfolojik ve taksonomik katkılar yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Endemik, nadir takson, koroloji, yeni popülasyonlar, Türkiye

Corological Contributions for Some Endemic and Rare Taxa from Turkey

Narrow endemic and rare plants are the most interesting species of a country’s flora. Accordingly, each new population discovered makes important contributions to the taxonomy, morphology, corology, and conservation biology of these species. In this study, new population information of 14 narrow and/or rare taxa from Turkey belonging to Asteraceae (Achillea formosa (Boiss.) Sch.Bip. subsp. amanica (Rech.f.) Ehrend. & Y.P.Guo, Cirsium sivasicum Yıldız, Arabacı & Dirmenci, Doronicum macrophyllum Fisch. ex Fisch. subsp. sparsipilosum (J.R.Edm.) Alv.Fern., Galatella linosyris (L.) Rchb.f. subsp. linosyris), Caryophyllaceae (Dianthus macroflorus Hamzaoğlu, Gypsophila festucifolia Hub.-Mor.), Ranunculaceae (Delphinium cinereum Boiss., Ranunculus flammula L. var. ovalis (J.M.Bigelow) L.D.Benson), Boraginaceae (Onosma nigricaulis Riedl), Brassicaceae (Sisymbrium malatyanum Mutlu & Karakuş), Cistaceae (Tuberaria guttata (L.) Fourr.), Convolvulaceae (Convolvulus oleifolius Desr. var. deserti Pamp.), Caprifoliaceae (Cephalaria aytachii Göktürk & Sümbül) and Fabaceae (Astragalus polemoniacus Bunge) families have been provided. In addition, new IUCN threat categories are proposed and morphological and taxonomic contributions are made for some of these taxa.

Keywords:

Endemic, rare taxon, corology, new populations, Turkey,

PDF

___

Aykurt, C. & Sümbül, H. 2010. Varieties and chorology of Convolvulus oleifolius Desr. (Convolvulaceae) in Turkey. Biological Diversity and Conservation 3(2): 155-162.
Chamberlain, D.F. & Matthews, M.A. 1970. Astragalus L. In Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. 3. Ed. Davis, P.H. Edinburgh: Edinburgh University Press. 252-253 pp.
Davis, P.H. 1965a. Delphinium L. In Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. 1. Ed. Davis, P.H. Edinburgh: Edinburgh University Press. 119 p.
Davis, P.H. 1965b. Ranunculus L. In Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. 1. Ed. Davis, P.H. Edinburgh: Edinburgh University Press. 191-192 pp.
Edmondson, J.R. 1975. Doronicum L. In: Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. 5. Ed. Davis, P.H. Edinburgh: Edinburgh University Press. 144-145 pp.
Ekim, T., Koyuncu, M., Vural, M., Duman, H., Aytaç, Z. & Adıgüzel, N. 2000. Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı. TTKD ve Van 100. Yıl Üniversitesi Yayını, Ankara.
Göktürk, R.S. & Sümbül, H. 2003. Cephalaria aytachii (Dipsacaceae), a new species from central Anatolia, Turkey. Annales Botanici Fennici 40: 123-127.
Grierson, A.J.C. 1975a. Leucocyclus Boiss. In: Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. 5. Ed. Davis, P.H. Edinburgh: Edinburgh University Press. 224 p.
Grierson, A.J.C. 1975b. Crinitaria Cass. In: Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. 5. Ed. Davis, P.H. Edinburgh: Edinburgh University Press. 123 p.
Hamzaoğlu, E., Koç, M., Büyük, İ., Aksoy, A. & Soydam Aydın, S. 2015. Presence of Dianthus roseoluteus Velen. (Caryophyllaceae) in Turkey and a new species: Dianthus macroflorus Hamzaoğlu. Systematic Botany 40(1): 208-213. Hedge, I.C. 1965. Sisymbrium L. In Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. 1. Ed. Davis, P.H. Edinburgh: Edinburgh University Press. 481-485 pp.
Huber-Morath, A. 1967. Gypsophila L. In Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. 2. Ed. Davis, P.H. Edinburgh: Edinburgh University Press. 160 pp.
IUCN. 2001. IUCN Red List Categories and Criteria Version 3.1. Prepared by the IUCN Criteria Review Working Group. IUCN, Cambridge [http://www.iucnredlist.org, Erişim tarihi: 20.4.2018].
Karaer, F., Hamzaoğlu, E. & Tunç, U. 2015. Yetersiz verili endemik Niksar Geveninin (Astragalus polemoniacus) bugünkü durumu. 1. Ulusal Bitki Biyolojisi Kongresi, 2-4 Eylül 2015, Bolu.
Küçükbay, F.Z., Kuyumcu, E., Günal, S. & Arabacı, T. 2011. Composition and antimicrobial activity of the essential oil of Achillea formosa subsp. amanica. Chemistry of Natural Compounds 47(2): 300-302.
Mutlu, B. & Karakuş, Ş. 2015. A new species of Sisymbrium (Brassicaceae) from Turkey: morphological and molecular evidence. Turkish Journal of Botany 39: 325-333.
Parris, B.S. 1978. Convolvulus L. In Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. 6. Ed. Davis, P.H. Edinburgh: Edinburgh University Press. 208-209 pp.
Prati, D. & Peintinger, M. 2000. Biological flora of Central Europe: Ranunculus reptans L. Flora 195: 135-145.
Riedl, H. 1978. Onosma L. In Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. 6. Ed. Davis, P.H. Edinburgh: Edinburgh University Press. 348 p.
Tutin, T.G. & Akeroyd, J.R. 1993. Ranunculus L. In Flora Europaea. Vol. 1. Lycopodiaceae to Platanaceae (Ed. 1). Eds. Tutin, T.G. et al. Cambridge: Cambridge University Press. 269-286 pp.
Whittemore, A. 1997. Ranunculus L. In Flora of North America Committee (Eds.), Flora of North America North of Mexico, vol. 3. Magnoliophyta: Magnoliidae and Hamamelidae. New York: Oxford University Press. 88-135 pp. [http:// www.efloras.org, Erişim tarihi: 20.4.2018].
Yıldız, B., Arabacı, T., Dirmenci, T. & Çelenk, S. 2011. Cirsium sivasicum sp. nov. and C. peshmenianum sp. nov. (Asteraceae) and their allies from Turkey. Nordic Journal of Botany 29: 26-37.