İsmail Şah HAREM, Ebru Karadağ SARI, Melek Koçak HAREM

Akkaraman Koyununda Dorsal Dil Papillalarının Işık ve Taramalı Elektron Mikroskopik Yapısı

Sunulan çalışma Türkiye’nin yerli koyun ırklarından olan Akkaraman koyununda dorsal dil papillalarının ışık ve taramalı elektron mikroskopik yapısını belirlemek ve diğer hayvan türleriyle karşılaştırmak amacıyla yapılmıştır. Çalışmada Şanlıurfa Et Kombinasından sağlanan 3-4 yaşlarında, altı adet Akkaraman koyununun dili materyal olarak kullanıldı. Dilin dorsal yüzünün apeks, korpus, radiks ve torus lingua bölgelerinden alınan parçalar ışık mikroskopik incelemeler için %10 Formol’de tespit edildi. Parafine gömülen dokulardan 6 μm kalınlığında kesitler alındı ve Mallory’nin üçlü boyama yöntemi ile boyandı. Taramalı elektron mikroskopik inceleme için alınan doku örnekleri FAA (Formol-Asetik asit-Alkol) solusyonunda tespit edildi. Dereceli alkollerden geçirildikten ve hexamethyl disilazin (HMDS) ile kurutulduktan sonra tutuculara yerleştirilen doku örnekleri taramalı elektron mikroskobunda incelendi. Akkaraman koyunda dilin dorsal yüzünde papilla filiformis, papilla lentikularis, papilla konise olmak üzere 3 tip mekanik papilla ve papilla fungiformis, papilla sirkumvallata olmak üzere 2 tip tat papillası bulundu. Filiform ve fungiform papillalar bulundukları bölgeye göre değişen morfolojiye sahipti. Lentiküler papillalar lingual torusun median hattı boyunca yer almıştı ve yuvarlak ya da konik şekilli olmak üzere 2 tipti. Dilin arka kısmında, lingual torusun kaudolateral kenarı boyunca dizilmiş 36 adet papilla sirkumvallata gözlendi. Bu papillalarda tat tomurcukları hendeğin sadece iç duvarında intraepiteliyal olarak yer almaktaydı. Akkaraman koyunu papillaların tipleri ve morfolojisi bakımından, keçi, öküz ve Mehraban kuzusu ile benzer özelliklere sahip iken lentiküler papilla içermesi yönüyle Berberi koyunundan farklıydı. Bu durum dil yüzeyindeki papillaların morfolojik yapısının diyet ve habitat yanında genetik farklılıklara da bağlı olabileceğini göstermektedir. ●●●

Anahtar Kelimeler:

Dorsal dil papillaları

Light and Scanning Electron Microscopic Stracture of Dorsal Lingual Papillae of the Akkaraman Sheep

Keywords:

-,

PDF

___

Zheng J, Kobayashi K (2006) Comparative morphological study on the lingual papillae and their connective tissue cores (CTC) in reeves muntjac deer (Muntiacus reevesi). Ann Anat, 188: 555-564.
Atoji Y, Yamamoto Y, Suzuki Y (1998) Morphology of the tongue of a male formosan serow (Capricornis crispus swinhoei). Anat Histol Embryol, 27: 17-19.
Funato H, Atoji Y, Suzuki Y, Sugimura M (1985) Morphological studies on the tongue of wild Japanese serows, Capricornis crispus. Res Bull Fac Agr Gifu Univ, 50: 205-219.
Chamorro CA, de Paz Cabello P, Sandoval J, Fernandez JG (1986) Comparative scanning electron- microscopic study of the lingual papillae in two species of domestic mammals (Equus caballus and Bos taurus) I. Gustatory papillae. Acta. Anat 125:83-87.
De Paz Cabello P, Chamorro CA, Sandoval J, Fernandez M (1988) Comparative scanning electron- microscopic study of the lingual papillae in two species of domestic mammals (Equus caballus and Bos taurus) II. Mechanical papillae. Acta Anat, 132: 120-123.
Steflik, DE, Singh, BB, Mckinne, RV, Boshell, JL (1983) Correlated TEM, SEM, and histological observations of filiform papillae of the cow tongue. Acta Anat, 117: 21-30.
Scala G, Pelagalli GV, Vittoria A, De Girolamo P (1993) Etude morpho-structurale des papilles linguales chez le buffle (Bubalus bubalis). Anat Histol Embryol, 22: 264-272.
Quayyum M, Fatani JA, Mohajir AM (1988) Scanning electron microscopic study of the lingual papillae of the one humped camel, Camelus dromedarius. J Anat, 160: 21-26.
Erdunchaolu EK, Takehana E, Yamamoto A, Kobayashi G, Ueda BH, Tangkawattana P (2001) Characteristics of dorsal lingual papillae of the bactrian camel (Camelus bactrianus). Anat Histol Embryol, 30(3): 147-151.
Öztürk A. http://www.tagem.gov.tr/YAYINLAR/pratikkoyunculuk/pratik_koyunculuk.htm Erişim: 19 Ekim 2009
Braet F, De Zanger R, Wisse E (1997) Drying cells for SEM, AFM and TEM by hexamethyldisilazane: a study on hepatic endothelial cells. J Microscopy, 186(1): 84-87
Kullaa-Mikkonen A, Sorvari TE (1985): A scanning electron microscopic study of the dorsal surface of the human tongue. Acta Anat, 123: 114-120.