Savaş Nedeniyle Türkiye’ye Göç Ederek İnsani Yardım Kuruluşunda Çalışan Suriyeli Mültecilerde Travma Sonrası Stres Bozukluğu ve İlişkili Etmenler

Amaç: Çözümlenememiş ve tekrarlayan çatışmaların neden olduğu şiddet nedeniyle dünya genelinde göç eden mülteci sayısının büyük oranda artış göstermesinden savaşlar sorumludur. Suriye’de 2011 Mart ayında başlayan savaş tarihin en büyük mülteci krizlerinden biri olarak 5,6 milyon insanın ülkesini terk etmesine neden olmuştur. Bu çalışmayla ülkesinde yaşanan savaş nedeniyle can güvenliği tehlikede olduğu için kaçarak Türkiye’ye göç eden, insani yardım kuruluşunda kendileri gibi göç ederek gelen Suriyelilere yardım sağlamak amacıyla çalışan Suriyelilerin yaşadığı travmatik olayların incelenmesi ve bununla ilişkili olabilecek travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ve depresyon düzeylerini araştırmak amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırmanın örneklemi savaş sonrası Türkiye’ye gelerek insani yardım kuruluşlarında çalışan 18 yaş üstü Suriyeliler oluşturmaktadır. Araştırmaya 49 gönüllü katılmış olup, veri toplama araçları olarak, Sosyodemografik Bilgi Formu, Harvard Travma Envanteri (HTE) ve Beck Depresyon Envanteri (BDE II) Arapça olarak kullanılmıştır. Veriler SPSS 21,0 programıyla istatistiksel olarak değerlendirilerek analiz edilmiştir.Bulgular: Çalışmamızda katılımcıların %8,6’sı TSSB tanı kriterini karşılarken, %69,3’ü ise hafif, orta ve ağır düzeyde depresif belirti göstermektedir. Travmatik olay ve işkence olayı sayısı arttıkça TSSB skorlarının arttığı, çocuk sayısının TSSB puanıyla ters yönde ilişkisi olduğu bulunmuştur. Bekar olanlarda depresyon belirtilerinin daha fazla görüldüğü, çocuk sayısının artmasıyla depresyon belirtilerinin azaldığı bulunmuştur.Sonuç: İnsani yardım kuruluşlarında çalışan mültecilerin travmatik olaylara maruz kalmaları nedeniyle sosyal destek ağlarının güçlendirilmesinin ruh sağlığını koruyucu etkisi olacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Savaş, zorunlu göç, mülteci, travma sonrası stres bozukluğu, depresyon

Post-Traumatic Stress Disorder and Related Factors in Post-War Syrian Refugees Who Migrated To Turkey And Worked in Humanitarian and Organizations

Objective: Wars are responsible for the immense increase in the number of refugees migrating worldwide due to violence caused by unresolved conflicts and repeating armed clashes. The war that started in Syria in March of 2011 has caused 5.6 million people to leave their country and therefore is one of the largest refugee crises of history. The aim of this study was to analyze the traumatic events that humanitarian aid workers had personally experienced and to determine Post-traumatic Stress Disorder (PTSD) and depression levels among Syrians who have migrated to Turkey due to war-caused threats and work in a humanitarian aid organization to help other Syrians who have migrated under the same conditions.Methods: The sample of this research was Syrian workers of a humanitarian aid organization who were older than 18 and have migrated to Turkey due to war conditions. To collect data for this research, a Sociodemographic Information Form, Harvard Trauma Questionnaire (HTQ) and Beck Depression Inventory (BDI II) in Arabic were used. The data was statistically evaluated and analyzed using the SPSS 21.0 program. Results: 8.6% of the sample in the study meet the criteria for PTSD diagnosis while 69.3% show mild, medium or serious depressive symptoms. It was found that PTSD scores increase in direct relation to the increase in the number of torture and traumatic experiences while there is an inverse relationship between PTSD scores and number of children. It was found that depression symptoms are prevalent in single individuals and when the number of children in the family increase, depression symptoms decrease.Conclusion: Strengthening social support network of trauma-exposed refugees working in humanitarian aid organizations will have a protective effect on their mental health.

Keywords:

War, forced emigration, refugee, post-traumatic stress disorder, depression,

PDF

___

Toole M, Waldman MD. Refugees and displaced persons. JAMA. 1993; 270:600-611.
International Organization for Migration (IOM). World Migration Report. 2018.
Çağlayan Ç. Şiddet ve savaş. Turkiye Klinikleri J Psychiatry-Special Topics. 2011; 4(2).
http://www.unhcr.org/about-us/background/4ec262df9/1951-convention-relating-status-refugees-its-1967-protocol.html
Ekşi N. Yabancılar ve uluslararası koruma hukuku. Beta Yayıncılık, İstanbul, 2016.
Çiçekli B. Yabancılar ve mülteciler hukuku. Seçkin Yayıncılık. Ankara, 2014.
Asar A. Göç Yönetimi. Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2016.
Tunç AŞ. Mülteci Davranışı Ve Toplumsal Etkileri: Türkiye’deki Suriyelilere İlişkin Bir Değerlendirme. TESAM Akademi Dergisi. 2015; 2(2):29-63.
http://www.unhcr.org/tr/wpcontent/uploads/sites/14/2017/11/UNHCRTurkeyResettlementUpdate-September2017-2.pdf
IOM, Glossary on migration, International Migration Law Series No. 25, 2011. https://www.iom.int/key-migration-terms
Aker T, Ayata B, Özeren M, ve diğ. Zorunlu iç göç: Ruhsal ve toplumsal sonuçları. Anadolu Psikiyatri Derg. 2002; 3:97-103.
Aker T. Temel Sağlık Hizmetlerinde Ruhsal Travmaya Yaklaşım. Grafik Tasarım ve Baskı, Ankara, 2012.
Özgen F, Aydın H. Travma sonrası stres bozukluğu. Klinik Psikiyatri. 1999; 1:34-4.
Bride BE. Prevalence of secondary traumatic stress among social workers. Soc Work. 2007; 52(1):63-70.
Ager A, Pasha E, Yu G, et al. Stress, mental health, and burnout in national humanitarian aid workers in Gulu, Northern Uganda. J Trauma Stress. 2012; 25(6):713-720.
Lopes Cardozo B, Gotway Crawford C, Eriksson C, et al. Psychological distress, depression, anxiety, and burnout among international humanitarian aid workers: A longitudinal study. PLoS ONE. 2012; 7(9):e44948.
Breslau N, Davis GC, Andreski P, et al. Sex differences in posttraumatic stress disorder. Arch Gen Psychiatry. 1997; 54(11):1044-1048.
Breslau N, Kessler RC, Chilcoat HD, et al. Trauma and posttraumatic stress disorder in the community: The 1996 Detroit area survey of trauma. Arch Gen Psychiatry. 1998; 55(7):626-632.
Sır A, Bayram Y, Özkan M. Zoraki İç göçün ruh sağlığına etkileri üzerine bir ön çalışma. Klinik Psikiyatri. 1998; 2:83-88.
Hauff E, Vaglum P. Chronic posttraumatic stress disorder in vietnamese refugees a prospective community study of prevalance, course, psychopathology and stressors. J Nerv Ment Dis. 1994; 182(2):85-90.
Weishaar H. Consequences of international migration: A qualitative study on stress among Polish migrant workers in Scotland. Public Health. 2008; 122(11):1250-1256.
Acartürk C. Göçün ruh sağlığına etkisi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2016; 4(25):137-150.