Esansiyel Hipertansiyonda Uyku Aktivitesinin Tanılanması Ve Hemşirelik Bakımı

Esansiyel hipertansiyonda ortaya çıkan belirtiler bireylerin günlük yaşam aktivitelerinde değişikliğe yol açmakta ve bu durum bireylerin yaşam kalitesini ve uyku aktivitesini olumsuz etkilemektedir. Esansiyel hipertansiyonu olan bireylerin bakımından sorumlu olan hemşirelerin, bu hastalarda oluşan uyku değişiklikleri ile uykuyu etkileyen faktörleri belirlemede ve uyku kalitesini geliştirmede önemli rolleri bulunmaktadır. Hemşireler, esansiyel hipertansiyonu olan bireylerin uykularını etkileyen faktörlerin belirleme ve bu faktörleri ortadan kaldırılmasına yönelik girişimleri planlamaları ve uygulamaları sonucunda hastalarda uykusuzluk ve bunun sonucunda gelişecek olan problemleri önleyeceklerdir. Bu süreçte hemşireler, hipertansiyon hastalarının uyku kalitesini arttıracak davranışlar kazanmasını sağlayabilirler.

Anahtar Kelimeler:

Hipertansiyon, uyku, uyku kalitesi, hemşirelik bakımı

Nursing Care And Definition Of Sleep Activity In Essential Hypertension

Symptoms of essential hypertension lead to changes in the daily activities of the individuals and this situation affects the quality of life and sleep activity of the individuals. Nurses responsible for the care of individuals with essential hypertension have important roles in determining factors affecting sleep, changes in sleep that occur in these patients and in improving sleep quality. As a consequence of determining factors affecting sleep of the patients with essential hypertension and involvement of these factors in nursing care, nurses will prevent insomnia and related problems. In this process, nurses can provide hypertension patients to gain behaviour that will increase sleep quality.

Keywords:

Hypertension, sleep, sleep quality, nursing care,

PDF

___

Öngen Z. Çözümü zor bir toplumsal sorun: Hipertansiyon. Klinik Gelişim Dergisi. 2005; 18 (2): 4-7.
World Health Organization. A Global Brief On Hypertension, Switzerland 2013: 16-20.
Türkiye Kalp Raporu 2000, Türkiye’de Kalp Sağlığı Ve Kardiyoloji Alanında Günümüzdeki Durum, Sorunlar Ve Çözüm Önerilerine İlişkin Rapor. Yenilik Basımevi, İstanbul, 2000.
Onat A, Hergenç G, Can G ve ark. Toplumumuzda kan basıncı ve hipertansiyon: TEKHARF, İstanbul 2009.
Altun B, Arıcı M, Nergizoğlu N. et al. Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension in Turkey (The PatenT Study) in 2003. J Hypertension. 2005; 23 (10): 1817–1823.
Abacı A, Kardiyovasküler risk faktörlerinin ülkemizdeki durumu. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi. 2011; 39 (4): 1-5.
Knutson KL, Van Cauter E, Rathouz PJ. Association between sleep and blood pressure in midlife: The cardia sleep study. Arch Intern Med. 2009; 169 (11): 1055 – 1061
Kario K, Schwartz JE, Pickering TG. Changes of nocturnal blood pressure dipping status in hypertensives by nighttime dosing of adrenergic blocker, doxazosin: results from the HALT study. Hypertension.2000; 35(3) : 787-794.
Legramante M. J, Galante A. Sleep and hypertension: a challenge for the autonomic regulation of the cardiovascular system. Circulation. 2005; 112: 786-788.
Yılmaz M.B, Yalta K, Turgut O.O, Yılmaz A. Sleep quality among relatively younger patients with initial diagnosis of hypertension: dippers versus non-dippers. Blood Pressure. 2007; 16 (2): 101–105.
Lusardi P, Zoppi A, Preti P et al. Effects of insufficient sleep in blood pressure in hypertensive patients: a 24 hour study. American Journal of Hypertension. 1999; 12 (1): 63-68.
Neal B,Macmahan J,Chapman N. Effects of ACE inhibitors, calcium antagonists, and other blood-pressure-lowering drugs: results of prospectively designed overviews of randomised trials. Lancet 2000; 356: 1955-1964
Gotlieb D. J, Redline S, Nieto J, Baldwin C, Newman A et. al. Association of usual sleep duration with hypertension: the sleep heart health study. Sleep; 29 (8): 1009-1014.
Erdine S. Arteryel hipertansiyon tedavisi. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Sempozyum Dizisi. 2008; 24: 67-73.
Kaplan NM. Klinik Hipertansiyon. Turgut Yayıncılık, İstanbul. 2003.
Enç N, Yiğit Z, Oğuz S et al. Türk Kardiyoloji Derneği: Kalp yetersizliği, akut koroner sendromlar, hipertansiyon. Akgün Matbaacılık, İstanbul, 2003.
Chobanian AV, Bakris GL, Black HR et al. National high blood pressure education program coordinating committee. The seventh report of the joint national committee on prevention, detection, evaluation, and treatment of highblood pressure. The JNC 7 Report. The Journal of the American Medical Association. 2003; 42: 1206 –1252.
Lenfant C, Aram V, Daniel W, Roccella E.J. The seventh report of the joint national committee on prevention, detection, evaluation, and treatment of high blood pressure (JNC -7 Report). Hypertension. 2003; 41: 1178.
ESH/ESC arteriyel hipertansiyon tedavisi 2013 kılavuzu. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi, 2014; 4: 1-72.
Akça F, Temel hemşirelik. Medikal Yayıncılık, İstanbul, 2007.
Erol Ö, Enç N. Yoğun bakım alan hastaların uyku sorunları ve hemşirelik girişimleri. Türkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2009; 1(1): 24-31
Soldatos C.R, Paparrigopoulos T.J. Sleep physiology and pathology. Internal Review of Psychiatry. 2005; 17 (4): 213-218.
Şevik Erdöl H. Uyku. Atabek Aştı T. Karadağ A. Hemşirelik esasları: hemşirelik bilim ve sanatı. Akademi yayıncılık, İstanbul, 2012.
Demir K, Kaya Z, Kayrak M ve ark. Orta yaş hipertansif bireylerde kan basıncı kontrolü ve uyku kalitesi arasındaki ilişkinin analizi. Selçuk Üniversitesi Tıp Dergisi 2011; 27(2): 83-87.
Gangwisch JE, Heymsfield SB, Boden-Albala B et all. Short sleep duration as a risk factor for hypertension: analyses of the first national health and nutrition examination survey. Hypertension. 2006; 47 (5); 833-839.
Ayas NT, White DP, Manson JE, Stampfer MJ, Speizer FE, Malhotra A, et al. A prospective study of sleep duration and coronary heart disease in women. Arch Intern Med. 2003; 163(2): 205-209.
Verdecchia P, Angeli F, Borgioni C, Gattobigio R, Reboldi G. Ambulatory blood pressure and cardiovascular outcome in relation to perceived sleep deprivation. Hypertension 2007; 49: 777-783
Lavie P, Herer P, Hoffstein V. Obstructive sleep apnea syndrome as a risk factor for hypertension: population study. BMJ. 2000; 320 (7233): 479-482.
Nieto FJ, Young TB, Lind BK et all. Association of sleep-disordered breathing, sleep apnea and hypertension in large community based study. JAMA. 2000 (14); 283:1829-1836.
Birol L, Hemşirelik süreci. Etki Matb. Yayıncılık, İzmir, 2011.
Crisp J, Taylor C, Douglas C, Reberio G. Potter and Perry’s, fundamental of nursing. Elsevier, USA, 2009.
Şendir M. Uyku ve dinlenme aktivitesi.Babadağ K., Atabek Aştı T. Hemşirelik esasları uygulama rehberi.İstanbul Tıp Kitabevi, İstanbul, 2012.
Erdemir F. Hemşirelik tanıları. Nobel Tıp Kitabevi. 2010.
Gökçe S, Mert H, Kalp yetmezliği olan hastaların uyku kalitesi ve ilişkili etmenlerin incelenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi.2015;12 (2): 113-120.
Lee K.S, Lennie T.A, Heo S, Song E.K, Moser D.K. Prognostic ımportance of sleep quality in patients with heart failure.Am J Crit Care. 2016; 25 (6):516-525.
Cho M, Min E, Hur M, Lee M. Effects of Aromatherapy on the anxiety, vital signs, and sleep quality of percutaneous coronary ıntervention patients in ıntensive care units. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine. 2013; 1-6.
Jacobs G.D, Paceschott E, Stickgold R, Otto M.V, Cognitive behavior therapy and pharmacotherapy in insomnia. Arch İntern Med. 2004; 164 (17): 1888-1896.
Edinger J.D, Wohlgemuth W.K, Krystal A. D, Rice J.R, Behavioral ınsomnia therapy for fibromyalgia patients. Arch Intern Med. 2005;165 (21): 2527-2535.
Gellis L. A, Lichstein K.L, Sleep hygiene practices of good and poor sleepers in the united states: an ınternet-based study. Behaviour Threapy. 2009;40 (1): 1-9.
Mccurry M.S, Logsdon R.G, Vitiello M.V, Teri L. Successful behavioral treatment for reported sleep problems in elderly caregivers of dementia patients: a controlled study. J Gerontol B Psychol Sci Soc Sci. 1998; 53(2): 122-129.
McCurry M.S, Gibbons L, Logsdon R.G, Vitiello M.V, Teri L, Nighttime ınsomnia treatment and education for alzheimer's disease: a randomized, controlled trial. Journal of the American Geriatrics Society. 2005; 53 (5): 793-798.