Geometrik düşünme düzeyleri ile ilgili tezlerin betimsel içerik analizi

Geometrik düşünme, geometri öğretimi alanında önemli bir yere sahiptir. Geometrik düşünmenin düzeyleri Van Hiele teorisi ile belirlenmiş ve birçok araştırmaya konu olmuştur. Alanyazındaki çalışmaların nasıl bir çerçeve oluşturduğunun ve güncel eğilimlerin belirlenmesi amacıyla bu çalışmada, Türkiye’deki geometrik düşünme düzeyleri ile ilgili lisansüstü tezlerin betimsel içerik analizinin yapılması amaçlanmıştır. Bu amaçla Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, “geometrik düşünme düzeyleri”, “geometri anlama” ve “Van Hiele” anahtar kelimeleri kullanılarak taranmıştır. Bu bağlamda, 2005-2019 yılları arasında yayınlanan ve erişime açık olan 71 teze ulaşılmıştır. Tezler doküman inceleme tekniği ile incelenmiştir. Ardından verilerin içerik analizi yapılmıştır. Bulgular 11 kategori altında düzenlenerek frekans ve yüzdeler halinde tablolarda sunulmuştur. Çalışmanın bulgularından hareketle konuya ilişkin yüksek lisans tez sayısının doktora tezlerine kıyasla fazla olduğu ve tezlerin belirli üniversitelerle sınırlı olduğu görülmüştür. Tezler yaygın olarak ilköğretim ana bilim dalına bağlı programlarda yürütülmüştür. Çalışmalarda genellikle 100 kişiye kadar olan örneklem büyüklüğü tercih edilmiştir. Örneklem grubu genelde ilköğretim öğrencilerinden seçilmiştir. Spesifik bir geometri konusundan ziyade geometri bütün olarak çalışılmış ve öğrencilerin geometrik düşünme becerilerinin yanında başarı, tutum gibi bilişsel ve duyuşsal özellikler de incelenmiştir. Yüksek lisans tezlerinde nicel, doktora tezlerinde ise nitel desen daha fazla tercih edilmiştir. En çok tercih edilen ölçme aracı ise testlerdir. Veriler analiz edilirken çoğunlukla kestirimsel tekniklerin kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

geometrik düşünme düzeyleri, Van Hiele, betimsel içerik analizi

Descriptive content analysis of theses related to geometric thinking levels

Geometric thinking has an important place in the field of geometry teaching. The levels of geometric thinking are determined by the Van Hiele theory and have been the subject of many studies. In this study, it was aimed to analyze the descriptive content of the postgraduate theses related to the geometric thinking levels in Turkey in order to determine how the studies in the literature form a framework and current trends in the field. For this aim, the National Thesis Center of Higher Education Institution was scanned. The sample of the study consists of 71 theses that were published between the years 2005-2019. The theses were examined using the document review technique. Then, the content analysis of the data was made. Findings were organized and presented in tables in frequency and percentages. It was observed that more master theses were written and theses were limited to certain universities. The theses were widely carried out in programs affiliated to the department of primary education. In theses, the sample size of up to 100 people was generally preferred. The sample group was generally chosen from primary school students. Geometry was studied as a whole, and students' cognitive and affective features such as achievement and attitude were also examined along with their geometric thinking skills. Quantitative design was preferred more for master theses and qualitative design for doctoral dissertations. The most preferred measurement tool is tests. It was concluded that mostly predictive techniques were used while analyzing the data.

Keywords:

geometric thinking levels, Van Hiele, descriptive content analysis,

PDF

___

Albayrak, E., & Çiltaş, A. (2017). Türkiye’de matematik eğitimi alanında yayınlanan matematiksel model ve modelleme araştırmalarının betimsel içerik analizi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2017(9), 258-283.
Alex, J. K., & Mammen, K. J. (2018). Students’ understanding of geometry terminology through the lens of Van Hiele theory. Pythagoras, 39(1), a376. https://doi.org/10.4102/pythagoras.v39i1.376
Altun, H. (2018). Lise öğrencilerinin geometri ders başarılarının Van Hiele geometrik düşünme düzeylerine göre incelenmesi. Turkish Studies Educational Sciences, 13(11), 157-168.
Armah, R. B., Cofie, P. O., & Okpoti, C. A. (2018). Investigating the effect of Van Hiele phasebased instruction on pre-service teachers’ geometric thinking. International Journal of Research in Education and Science (IJRES), 4(1), 314-330.
Baki, A., Güven, B., Karataş, İ., Akkan, Y., & Çakıroğlu, Ü. (2011). Türkiye'deki matematik eğitimi araştırmalarındaki eğilimler: 1998 ile 2007 yılları arası. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 57-68.
Baştürk, S., & Taştepe, M. (2013). Evren ve örneklem. İçinde S. Baştürk (Ed.), Bilimsel araştırma yöntemleri (ss. 129-159). Vize Yayıncılık.
Burger W. F., & Shaughnessy, J.M. (1986). Characterizing the Van Hiele levels of development in geometry. Journal for Research in Mathematics Education, 17(19), 31-48.
Bulut, İ., Sünkür, M. Ö., Behçet, O., & İlhan, M. (2012). 8. sınıf öğrencilerinin geometrik düşünme düzeyleri ile zeka alanları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(41), 161-173.
Crowley, M. L. (1987). The Van Hiele model of the development of geometric thought. İçinde M. M. Lindquist & A. P. Shulte (Ed.), Learning and teaching geometry-K-12 (ss. 1–16). Reston, VA: National Council of Teachers of Mathematics.
Çalık, M. ve Sözbilir, M. (2014). Parameters of content analysis. Education and Science, 39(174), 33-38.
Çekiç, A., & Bakla, A. (2014). Nitel analiz ve yorumlama. İçinde Bütün, M. & Demir, Ş. B. (Ed.). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (ss. 431-540). Pegem Akademi.
Dindyal, J. (2007). The need for an inclusive framework for students’ thinking in school geometry. The Mathematics Enthusiast, 4(1), 73-83.
Eraslan-Yalçın, E. (2018). Cumhuriyetten günümüze ortaokul matematik öğretim programlarının geometrik düşünme alışkanlıkları bakımından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Mersin Üniversitesi.
Erdoğan, F. (2020). Prospective middle school mathematics teachers’ problem posing abilities in context of Van Hiele levels of geometric thinking. International Online Journal of Educational Sciences, 12(2), 132-152.
Erşen, Z. B. (2018). Onuncu sınıf öğrencilerinin geometrik düşünme alışkanlıklarını geliştirmeye yönelik öğretim ortamının tasarlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Uludağ Üniversitesi.
Ersoy, M., İlhan O. A., & Sevgi, S. (2019). Analysis of the relationship between quadrilaterals achievement levels and Van Hiele geometric thinking levels of the seventh grade students. Higher Education Studies, 9(3), 1-11.
Fidan, Y., & Türnüklü, E. (2010). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin geometrik düşünme düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 185-197.
Geçici, M. E., & Türnüklü, E. (2020). Türkiye’de problem kurma üzerine hazırlanan tezlerin tematik açıdan incelenmesi. International e-Journal of Educational Studies (IEJES), 4(7), 56-69. https://doi.org/10.31458/iejes.606783
Güven, B., & Özçelik, Ç. (2017). İlkokul matematik dersine yönelik gerçekleştirilen lisansüstü eğitim tez çalışmalarına ilişkin bir inceleme. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 13(4), 693-714.
Hacısalihoğlu, H. H., Mirasyedioğlu, Ş., & Akpınar, A. (2004). İlköğretim 6-8 matematik öğretimi: Matematikte işbirliğine dayalı yapılandırıcı öğrenme ve öğretme. Asil Yayın Dağıtım.
Haviger, J., & Vojkůvková, I., (2015). The Van Hiele levels at Czech secondary schools. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 171, 912 – 918.
Karakuş F., & Peker, M. (2015). The effects of dynamic geometry software and physical manipulatives on pre-service primary teachers’ Van Hiele levels and spatial abilities. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 6(3), 338-365.
Knight, K. C. (2006). An investigation into the change in the Van Hiele levels of understanding geometry of pre-service elementary and secondary mathematics teachers (Unpublished master theses). The University of Maine.
Kutluca, T., Hacıömeroğlu, G., & Gündüz, S. (2016). Türkiye'de bilgisayar destekli matematik öğretimini temel alan çalışmaların değerlendirilmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(6), 1253-1272.
Mayberry, J. (1983). The Van Hiele levels of geometric thought in undergraduate preservice teachers. Journal for Research in Mathematics Education, 14(1), 58-69.
MdYunus, A. S., Mohd Ayub, A. F., & Hock, T. T. (2019). Geometric thinking of Malaysian elementary school students. International Journal of Instruction, 12(1), 1095-1112.
MEB. (2018). Matematik dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, ve 8. sınıflar). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
Mutlu, Y., & Söylemez, İ. (2018). Matematiksel kavram yanılgıları konusunda yapılmış yüksek lisans ve doktora tezlerinin incelenmesi. Başkent University Journal of Education, 5(2), 187-197.
NCTM. (2000). Principles and standards for school mathematics. Reston, VA: Author
Olkun, S., Sinoplu, N. B., & Deryakulu, D. (2005). Geometric explorations with dynamic geometry applications based on Van Hiele levels. International Journal for Mathematics Teaching and Learning, 1-12.
Özkan, E., & Öner, D. (2019). Bilgisayar destekli iş birliğiyle öğrenme ortamında Van Hiele geometrik düşünme seviyelerinin gelişiminin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2) 473-490. https://doi.org/10.17860/mersinefd.522491
Sari, C. K., Machromah, I. U., & Purnomo, M. E. R. (2018, November). Applying Van Hiele's Theory to polyhedrons module. In Profunedu International Conference Proceeding 1, 21-30.
Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M., & Dündar, H. (2014). Eğitim ve bilim dergisinde yayınlanan araştırmaların eğilimleri: İçerik analizi. Eğitim ve Bilim, 39(173), 430-453.
Sözbilir, M., & Kutu, H. (2008). Development and current status of science education research in Turkey. Essays in Education, Special Issue, 1-22.
Suwito A., Yuwono, I., Parta, I.N., Irawati, S., & Oktavianingtyas, E. (2016). Solving geometric problems by using algebraic representation for junior high school level 3 in Van Hiele at geometric thinking level. International Education Studies, 9(10), 27-33. http://dx.doi.org/10.5539/ies.v9n10p27
Şimşek, N., & Yaşar, A. (2019). Geogebra ile ilgili lisansüstü tezlerin tematik ve yöntemsel eğilimleri: Bir içerik analizi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (TURCOMAT), 10(2), 290-313. https://doi.org/10.16949/turkbilmat.450566
Tabuk, M., Aydoğdu, A. A., Kalyoncu, A., Erten, D.I., Arslan, K., Kara, N., & Arslan, T. (2018). Türkiye’deki bilgisayar destekli matematik öğretimi araştırmaları: Yüksek lisans ve doktora tezlerinin içerik analizi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(25), 16-38. https://doi.org/10.29329/mjer.2018.153.2
Tatar, E., Kağızmanlı, T., & Akkaya, A. (2013). Türkiye’deki teknoloji destekli matematik eğitimi araştırmalarının içerik analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 33-45.
Tieng, P. G., & Eu, L. K. (2018). Effect of phase-based instruction using geometer’s sketchpad on geometric thinking regarding angles. Pertanika Journal of Social Sciences & Humanities, 26(1), 329-343.
Topuz, F., & Cantürk-Günhan, B. (2020). Content analysis of research on processes of constructing knowledge in mathematics education in Turkey. Bartın University Journal of Faculty of Education, 9(2), 279-300.
Tosun, T., & Özen-Ünal, D. (2019). Veri ve olasılık öğrenme alanlarında yapılmış çalışmaların içerik analizi. Ege Eğitim Dergisi, 20(1), 244-261. https://doi.org/10.12984/egeefd.489275
Turan, S. B., & Erdoğan, A. (2018). Matematik öz-yeterlik inançları ile ilgili Türkiye’de yapılan araştırmaların incelenmesi: Bir içerik analizi çalışması. Eğitim Bilimleri Çalışmaları, 76.
Ubuz, B. (1999). 10. ve 11. sınıf öğrencilerinin temel geometri konularındaki hataları ve kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(17), 95 -104.
Ulutaş, F., & Ubuz, B. (2008). Research and trends in mathematics education: 2000 to 2006. Elementary Education Online, 7(3).
Usiskin, Z. (1982). Van Hiele levels and achievement in secondary school geometry. University of Chicago. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED220288.pdf
Ültay, E., Akyurt, H., Ültay, N. (2021). Sosyal bilimlerde betimsel içerik analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 188- 201.
Vojkuvkova, I. (2012). The Van Hiele model of geometric thinking. WDS’12 Proceedings of Contributed Papers, 1, 72-75.
Yaşar, Ş., & Papatğa, E. (2015). İlkokul matematik derslerine yönelik yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 113-124.
Yıldız, Ş., & Yenilmez, K. (2019). Matematiksel modelleme ile ilgili lisansüstü tezlerin tematik içerik analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Armağan Özel Sayısı, 1-22. https://doi.org/10.17494/ogusbd.548180
Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) (t.y.). Yükseköğretim bilgi yönetim sistemi: 2019-2020 Yükseköğretim istatistikleri. Erişim adresi: https://istatistik.yok.gov.tr/