Araştırmanın Fazileti ve Sünnet'teki Yöntemleri

Canların korunması, haklarının himaye edilmesi, bundan kaynaklanan hataların vahim sonuçlar ve büyük zararlar doğurması açısından, bireyi ve toplumu etkileyen en önemli konulardan biri, uygun kararı almak sayılır. Bu araştırma, sünnet-i Nebeviyye'nin büyük ihtimam gösterdiği, inceleme yöntemlerinin önemine vurgu yapmaktadır. Peygamber Efendimiz (s.a.v), kişinin pişman olmaması ve yakınmaması sebebiyle teenni ile hareket edip acele etmeyen herkesi övmüş, araştırmayı töhmet ve yalan söylentilerden korunma sebebi kılmıştır. Böylece araştırma, ayrılık ve husumete götüren suizandan uzaklaşmayı sağlamıştır. Peygamberimiz (s.a.v) araştırma için birçok yöntem kullanmıştır. En önemlilerinden bazıları; mahkemelik davaları kabul etme, davada hak iddia etme, davalı ikrar ettiğinde, onun ikrarı başka herhangi bir delile ihtiyaç bırakmama sayılabilir. Aynı şekilde tanıklık da en önemli ve en eski inceleme yöntemlerinden biridir. Gerçeğe ulaşmak için sorular yöneltmek ve gerektiğinde kişileri araştırmak, hakikatin ortaya çıkması ve durumun belirmesi için gözetim/kontrol yöntemini kullanmak; bu durum hakkında yeterlilik sahibi olanları tanımak suretiyle yeterli malumatı toplamak, doğru fikre varmak için görüş sahibi kişilerle istişare etmek ile en uygun ve en doğru kararı ilham etmesi için Yüce Allah’a istiharede bulunmak da bu yöntemler arasındadır.

Anahtar Kelimeler:

Araştırma, Nebevî sünnet, karar alma, diğer yöntemler

PDF

___

Ahmed, Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî. Müsned, Beyrût, Müessesetü’r-Risâle, 2001.
Beyhakî, Ahmed b. el-Hüseyn b. Alî. es-Sünenü’l-Kübrâ, , Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye,2003.
Ebû Dâvûd, Süleymân b. El-Eş‘as Sicistânî. Sünenu Ebî Dâvûd. Dımeşk: Daru’r-Risâleti’l-âlemiyye, 2009.
Ebû Ya‘lâ, Ahmed b. Ali b. el-Müsennâ, Müsned-ü Ebî Ya‘lâ, thk. Hüseyin Selim Esed, Şam, Dâru’l-Me’mûn li’t-Turâs, 1984.
el-Azîm Abâdî, Muhammed Eşref b. Emir, Avnu’l-Ma‘bûd Şerh-i Sünen-i Ebî Dâvud, 2. Baskı, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1994.
El-Buhari, Muhammed bin İsmail El-Ca’fi, Sahihu’l-Buhari, Beyrut, Daru tuq alnaja,2001.
el-Cürcânî, Ali b. Muhammed, et-Ta‘rîfât, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l İlmiyye, 1983.
el-Ferâhîdî, Halil b. Ahmed, el-Ayn, Beyrut, Dâr-u Mektebeti’l-Hilâl, t.y.
el-Hâkim, Muhammed b. Abdullah en-Neysâbûrî, el-Müstedrek alâ es-Sahîheyn, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l İlmiyye, 1990.
el-Herevî, el-Kâsım b. Selâm, Garîbu’l-Hadis, Haydarabad, Matbaat-u Dâiretü’l-Meârifi’l-Osmaniyye, 1964.
Elmanawi, zayn aldiyn muhamad almadeui bieabd alruwuwf bin taj alearifin, fayd alqadir, Mısır, almuktabat altijariat alkubraa, 1937m.
el-Mübârekfûrî, Muhammed Abdurrahman b. Abdirrahim, Tuhfetu’l-Ahvezî Şerh-i Câmi‘i’t-Tirmizî, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, t.y.
el-Uteybî, Abdullah b. Sevdân, Ahkâm ve Zevâbitu’t-Teftîş-i fî’ş-Şerîati’l-İslamiyye (Doktora Tezi), Mekke, Câmiat-u Ümmi’l Kurâ.
en-Nevevî, Yahya b. Şeref, el-Mecmû‘u Şerhi’l-Mezheb, Beyrut, Dâru’l-Fikr, t.y.
es-Suyûtî Abdurrahman b. Ebî Bekr, Tevşîh-u Şerh-il-Câmi‘i’s-Sahîh, Riyad, Mektebetü’r-Rüşd, 1998.
Hattâbî, Ebû SüleymanHamd b. Muhammed el-Bistî. Mealimu’s-Sünen Şerhu Süneni Ebî Dâvûd. Haleb: el-Mataabatu’l-İlmiyye, 1351/1932.
İbn .kurkûl, İbrahim b. Yusuf b. Edhem, Metâlîu’l-Envâr alâ Sahîhi’l Âsâr, Katar, Vizâretü’l-Evkâf ve’Şuûni’l-İslamiyye, 2012.
İbn Battâl, Alî b. Halef el-Kurtubî. Şerhu Sahîhi’l-Buhârî. Riyâd: Mektebetu'r-Ruşd, 1423/2003.
İbn Düreyd, Muhammed b. el-Hasan el-Ezdî, Cemheretü’l-Luğa, Beyrut, Dâru’l-İlm li’l-Melâyîn.
İbn Fâres, Ahmad b. Fâres b. Zekeriyya. Muʿcemü Makayisi’l-luğâti. Beyrut: Daru’l-Cîl, 1411/ 1991.
İbn hacer, 'ahmad bin eali bin muhamad alesqlany, Takrîbü’t-Tehzîb, Şam, dar alrashid, 1986m.
İbn hacer, 'ahmad bin eali bin muhamad alesqlany. Fethu’l-Bârî şerhu Sahîhi’l-Buhârî. Beyrût: Dâru’l-ma‘rife, 1379.
İbn Hübeyre, Yahya b. Hübeyre, el-İfsâh an Meâni’s-Sihâh, Riyad, Dâru’l-Vatan, 1996.
İbn Mâce, Ebû ‘Abdillâh Muḥammed b. Yezîd Mâce el-Ḳazvînî. es-Sünen. Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
İbn Manzoor, Muhammed bin Makram bin Al, lisan alearab, 3. Baskı byrut: dar sadir, 1993.
İbn Müberred, Yusuf b. Hasan, ed-Dâru’n-Nakî fî Şerh-i Elfâzi’l-Herakî, Cidde, Dâru’l-Muctemi‘ li’n-Neşr ve’t-Tevzî‘, 1991.
İbn Recep, Abdurrahman b. Ahmed, Fetu’l-Bârî Şerh-i Sahîhi’l-Buhârî, Medine, Mektebetü’l-Gurabâ el-Eseriyye.
İbn Sa’d, Muhammed b. Sa’d b. Muni’ Ebu Abdillah el-Basri el-Haşimi. et-Tabakâtu’l-kübrâ. Beyrut: Daru’l-Kitabi’l-İlmiyye, 1990.
Kalʿaci, Muhammad Ravvas- Kunaybi, Hâmed Sâdek. Muʿcemü Luğati’l-Fukaha’. Dâru'n-Nefa’es,1988.
Kastalânî, Ahmad b. Muhammad. İrşadu’s-Sari Şarhu Sahihi’l- Buhâri. Mısır: el-Matbaatul’kübra el’Emiriyye, 1905.
Kurtubî, Ahmed b. Ömer, el-Müfhem limâ Eşkele min Telhîs-i Kitâb-i Müslim, Şam, Dâr-ı İbn Keîr, 1996.
Mecmeu’l-Luğati’l-Arabiyye, el-Mu‘cemu’l-Vasît, Kahire, Dâru’d-Da‘ve, t.y.
Müslim, Müslim b. Haccac. Sahîhu Müslim. Thk. Muhammed Fuâd Abdulbâkî. Beyrût: Dâru ihyâi’t-turâsi’l-Arabî, 1954.
Nesâî, Ahmed b. Şu‘ayb b. Alî. es-Sünen, thk. Nâsıruddîn el-Elbânî. Riyad, Mektebetü’l-Meârif. ts. Nesâî, Ahmed b. Şu‘ayb b. Alî. es-Sünenü’l-Kübrâ, Beyrut, Müessesetü’r-Risâle 1421/2001.
Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Muhyiddin Yahyâ b. Eşref. el-Minhâç şerhu Sahîhi Müslim. 2. Baskı. Beyrût: Dâru İhyâi’t-turâs, 1972.
Seraḫsî, Muḥammed b. Aḥmed b. Ebî Sehl Şemsü’l-ʾEimme. el-Mebsûṭ. nşr. Ḫalîl Muḥyiddîn el-Meyyis. Beyrut: Dârü’l-Ma’rife, 2. Basım, 1993.
Şevkânî, Muhammed b. Ali b. Muhammed. Fethu’l-kadîr el-câmi‘u beyne fenneyi’r-rivâyeti ve’d-dirâyeti min ‘ilmi’t-tefsir. Şam: Dar Ibn Kesir, 1993.
Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr. Câmi‘u’l-beyân ‘an te’vîli âyi’l-Kurân, Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2000.
Tirmizi, Muhammed b. Îsâ b. Sevre (Yezîd). İlelü’t-Tirmizî el-Kebîr. Haz. Ebû Tâlib el-Kâdî,. Beyrut, Âlemü’l-Kütüb 1989.