, Jülide Sedef GÖÇMEN, Altan AKSOY, Teoman Zafer APAN, Demet KARNAK, Oya KAYACAN

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Tüberküloz Laboratuvarında 2001-2006 yılları Arasında İzole Edilmiş Mycobacterium Tuberculosis Suşlarında İlaç Direnci

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tüberküloz hastalığının yıllık insidansı 100,000’de 25’den az olan ülkeleri düşük, 25-100 arası olanları orta ve 100’den fazla olan ülkeleri yüksek tüberküloz insidanslı olarak kabul etmektedir. Bu değerlendirmeye göre ülkemiz 1999-2001 yılları arasında ortalama 30/100,000 insidansla orta riskli ülkeler grubunda yer almıştır. Tüberküloz hastalığının kontrolünde tedavi başarısı oldukça önemli bir faktördür. Tedavi başarısını etkileyen birçok faktör bulunmasına rağmen en önemli faktörlerden biri hastanın tedaviye uyumudur. Tedaviye uyumu belirleyen en önemli DSÖ kriteri ise kazanılmış ilaç direnç oranıdır. Çalışmamızda 2001-2006 yıllarında izole edilmiş olan ve -70°C’de saklanan 125 Mycobacterium suşundan 94’ü tekrar üretilebilmiş, klasik yöntemlerle tiplendirilmiş ve izoniazid, rifampisin, etambutol ve streptomisine direnç oranları belirlenmiştir. 94 suşun tiplendirilmesinde Mycobacterium tuberculosis oldukları saptanmış, duyarlılık testi sonucunda 2/94 izoniyazid, 1/94 etambutol, 3/94 izoniyazid+rifampisin, 1/94 izoniyazid+etambutol dirençli M.tuberculosis suşu belirlenmiştir. Direnç oranlarının Türkiye’de yapılmış olan diğer saptamalardan daha düşük olması kısmen pozitif olgu sayısındaki azlığa, kısmen de olguların yeni tanı konulmuş taze tüberküloz olgusu olmalarına bağlanmıştır

Anahtar Kelimeler:

ilaç direnci, in-vitro duyarlılık, Mycobacterium tuberculosis, tiplendirme

Pages 18-21

Keywords:

-,

PDF

___

Alangaden GJ, Kreiswirt BN, Aouad A et al: Mechanism of resistance to amikacin and kanamycin in Mycobacterium tuberculosis, Antimicrob Agents Chemother 1998;42(5):1295-7.
Bengisun JS, Karnak D, Palabıyıkoğlu İ, Saygun N: Mycobacterium tuberculosis drug resistance in Turkey, 1976-97, Scand J Infect Dis 2000;32(5):507-10.
Bilgiç H: Tüberküloz epidemiyolojisi, “Kocabaş A (derleyen): Tüberküloz Kliniği ve Kontrolü” s.401-37, Emel Matbaası, Ankara (1991).
Dannerberg A, Joseph E: Pathogenesis of pulmonary tuberculosis, “Fishman A, Elias J, Fishman J et al (eds): Fishman’s Pulmonary Diseases and Disorders” kitabında s.2447-71, McGraw-Hill Co., New York (1998).
Gangadharam PRJ , Candler ER: In vitro antimycobacterial activity of some new aminoglycoside antibiotics, Tubercle 1997;58:35-8.
Güneri S, Ünsal I, Öztop A ve ark: Mycobacterium tuberculosis suşlarının antitüberküloz ilaçlara direnç oranları: Ege bölgesine ait iki yıllık verilerin değerlendirilmesi, Mikrobiyol Bült2004;38(3):203-12.
İşitez M, Çetinkaya Z, Altındiş M, Çiftçi İH: Afyon bölgesinde Löwenstein-Jensen, Bactec ve TK Medium yöntemleri ile izole edilen Mycobacterium tuberculosis suşlarının dört major ilaca karşı dirençlerinin belirlenmesi, Kocatepe Tıp Derg 2004;5:45-8.
Karagöz T, Arda H, Erboğan T, Kılıçarslan Z, Çağlar E, Erem R: İstanbul dispanserleri çalışmalarının yeni akciğer tüberkülozlu olguların tanı-tedavi ve takip işlemleri açısından değerlendirilmesi, Tüberküloz Toraks Derg 2000;48(2):128-35.
Kılıçaslan Z: Dünyada tüberküloz kontrolü: Türkiyedeki durum, “Uzun M, Erturan Z (eds): IV. Ulusal Mikobakteri Simpozyumu” kitabında s.69-72, Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti, İstanbul (2002).
Koşar F, Ayereci C, Altın S: Tüberkülozda direnç sorunu, Tüberküloz Toraks Derg 1996;44(2):54-9.
Oğul E, Gür E, Özdemir ve ark: Yedikule Göğüs Hastalıkları Hastanesinde 1995-1997 yılları arasında yatan tüberküloz olgularında primer ve sekonder direnç oranları, Solunum Hastalıkları 1999;10:238-44.
Ökten F, Ertürk A, Mutlu A ve ark: Mycobacterium tuberculosis’in streptomisin, kanamisin ve amikasine karşı in vitro duyarlılığı ve bu ilaçlar arasındaki çapraz direnç ilişkisi, Tüberküloz Toraks Derg 2002;50(1):45-7.
Özkara Ş, Kılıçarslan Z, Öztürk F ve ark: Bölge verileriyle Türkiye’de tüberküloz, Toraks Derg 2002;3(2):178-87.
Raviglione MC, Snider DE Jr, Kochi A: Global epidemiology of tuberculosis, JAMA 1995;273(3):220-6.
Sevim T, Ataç G, Hatipoğlu T ve ark: 1993-1995 yıllarında hastanemizde yatan 2161 akciğer tüberkülozlu olgunun primer ve sekonder ilaç direnci oranları, Solunum Hastalıkları 1999;10:231-8.
Şipit YT, Çalışır HC: Tüberkülozda ilaç direnci ve Türkiye, Tüberküloz Toraks Derg 1998;46:4-11.
Uçan ES: Türkiye’de antitüberkülo ilaçlara direnç sorunu, Tüberküloz Toraks Derg 1994;42(3):219-30.
World Health Organization: Guidelines for Survaillance of Drug Resistance in Tuberculosis, Second ed., WHO, Geneva (2003).
www.euro.who.int/document/CSR/CDnews30.pdf
www.who.int/emc-documents/antimicrobial_resistance/whocdstb 2000278c.html