TERÖRLE MÜCADELE HUKUKUNDA İSTİHBARATIN YERİ

Soğuk Savaş döneminin sona ermesiyle iki kutuplu dünya düzenine hakim klasik güvenlik anlayışı yerini küreselleşmenin de etkisiyle yeni güvenlik sorunlarının ön plana çıktığı yeni bir döneme bırakmıştır. Bu sorunların başında terörizm gelmektedir. Terörizm şiddet araçları kullanarak, korku ortamı yaratmakta ve devletleri siyasi, askeri, ekonomik, toplumsal, dini ve kültürel olarak hedef almaktadır. Bu tehditle başa çıkmak için devletler istihbarat çalışmalarını yoğun bir şekilde kullanmaktadır. İstihbarat, terör örgütlerinin faaliyetlerinin takip edilmesi, planlarının öğrenilmesi, terör saldırılarının önlenmesi ve bunlara karşı devletlerin strateji geliştirmesi için vazgeçilmez bir araçtır. Ancak, terörle mücadelede istihbarat çalışmaları yapılırken insan haklarına saygı gösterilmesi de esastır. İnsan hakları, demokratik toplumun temel unsurlarından biridir ve bu haklara saygı gösterilmesi, hukukun üstünlüğünün korunması ve diğer demokratik değerlere bağlı kalınması hukuk devletinin temelini oluşturmaktadır. Terörle mücadelede faydalanılan istihbarat çalışmaları, hukuk devleti bağlamında güvenlik ile kişisel özgürlükler arasındaki dengeyi korumayı gerektirir. Bu dengenin korunması ise hakların kötüye kullanımını ve istismarını önleyerek terörle mücadelenin meşruiyetini sağlamaktadır. Bu makale terörle mücadelenin hukuki boyutunda istihbaratın yeri ve önemine ilişkin bir çerçeve sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

İstihbarat, Terörizm, Terörle Mücadele, Terörle Mücadele Kanunu, Özgürlükler Rejimi.

THE ROLE OF INTELLIGENCE IN COUNTERTERRORISM LAW

With the end of the Cold War era, the classical security concept that dominated the bipolar world order gave way to a new era characterized by the influence of globalization, bringing forward new security challenges. Among these challenges, terrorism takes a prominent place. Terrorism employs violent means to create an atmosphere of fear and targets states politically, militarily, economically, socially, religiously, and culturally. To address this threat, states heavily rely on intelligence efforts. Intelligence is an indispensable tool for monitoring the activities of terrorist organizations, learning about their plans, preventing terrorist attacks, and developing strategies against them. However, it is essential to respect human rights while conducting intelligence operations in counterterrorism. Human rights are a fundamental element of democratic society, and their respect constitutes the foundation of the rule of law and adherence to other democratic values. In the fight against terrorism, intelligence activities must maintain a balance between security and personal freedoms within the framework of the rule of law. Preserving this balance prevents the abuse and exploitation of rights, thereby ensuring the legitimacy of counterterrorism efforts. This article provides a framework regarding the role and importance of intelligence in the legal dimension of counterterrorism.

Keywords:

Intelligence, Terrorism, Fight Against Terrorism, Anti-Terror Law, Regime of Freedoms.,

PDF

___

Ajzenstadt, Mimi ve Ariel Barak. Terrorism and Risk Management: The Israeli Case. Punishment and Society, 10(4), 355-374, 2008.
Avcı, Gültekin. İstihbarat Oyunları. İstanbul: Birey Yayıncılık, 2007.
Aydın, Nurullah. İstihbarat ve istihbaratçı. İstanbul: Parola Yayınları, 2018.
Aytaç, Ömer ve Murat Sarı, Terör Nedeniyle Yaşanan Göç Olgusu ve Yarattığı Sorunlar: Mardin Örneği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31(2), 1017-1028, 2018.
Bal, İhsan. Alacakaranlıkta Terörle Mücadele ve Komplo Teorileri. İstanbul: Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu (USAK), 2006.
Başbuğ, İlker. Terör Örgütlerinin Sonu. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2014.
Benes, Libor. OSINT, “New Technologies, Education: Expanding Opportunities and Threats. A New Paradigm. Journal of Strategic Security, Supplement: Ninth Annual IAFIE Conference: Expanding the Frontiers of Intelligence Education, 6(3), 22-37, 2013.
Best, Steven ve Anthony Nocella, “Defining Terrorism”, Animal Liberation Philosophy and Policy Journal, 2/1 (2004), 1-18.
Beşe, Ertan ve Merve Seren. Stratejik İstihbarat Olgusunun Teorik Çerçevesi, Unsurları ve Terörle Mücadele Politikaları Açısından Rolü ve Önemi. Polis Bilimleri Dergisi, 13(3), 123-145, 2011.
Bozkurt, İhsan. “Dünyadaki Bazı İstihbarat Teşkilatlarının Kısa Tarihçesi”. Türk İstihbarat Tarihi. Der. İsmail Hakkı Demircioğlu, Ahmet Özcan, Namık Çencen ve Yücel Yiğit. İstanbul: Yeditepe Yayınevi, 2021.
Clark, Ransom. Intelligence and National Security: A Reference Handbook. New York: Praeger, 2007.
Crenshaw, Martha. The Causes of Terrorism. Comparative Politics, 13(4), 379-399, 1981.
Cronin, Audrey Kurth ve James Ludes. Attacking terrorism: Elements of a grand strategy. Washington: Georgetown University Press, 2004.
Cronin, Audrey Kurth. How Terrorism Ends: Understanding the Decline and the Demise of Terrorist Campaigns. Princeton & Oxford: Princeton University Press, 2006.
Çevik, İbrahim. Hasım İstihbarat ve Hibrit Savaş. Konya: Salon Yayınları, 2021.
Çınar, Yusuf. “Terörizmin Uluslararası Sistem ve Uluslararası Hukuk İlişkisinde Ortak Tanımlama Sorunu. Bilge Strateji Dergisi”, 9/17 (2017), 33-57.
Dearth, Douglas ve Thomas Goodden. Strategic intelligence: theory and application. US Army War College: Center for Strategic Leadership, 1995.
Demirel, Emin. Terör. İstanbul: IQ Kültür-Sanat Yayınları, 2001.
Düz, Sibel, “Odak: PKK’nın Lider Kadrolarının Tasfiyesi”, 2023, https://www.setav.org/odak-pkknin-lider-kadrolarinin-tasfiyesi/.
Europen Court of Human Rights. (2015). DataProtection and Retention Issues Relevant for the Internet. 04 24, 2023 tarihinde Case-law of the European Court of Human Rights: https://www.echr.coe.int/documents/research_report_internet_eng.pdf adresinden alındı
Fingar, Thomas. Reducing Uncertainty: Intelligence Analysis and National Security. California: Stanford University Press, 2011.
Gill, Petter, Stephen Marrin ve Mark Phythian. Intelligence Theory: Key questions and debate. New York: Routledge, 2008.
Gökmen, Derda, Uygulamada Terörle Mücadele Kanunu ve Devlet Sırlarına Karşı Suçlar, Adalet Yayınevi, 3. Baskı, Ankara, 2017.
Güzey, Emre, “Özel Hayatın Gizliliğine Saygı Hakkı Kapsamında İstihbarat Faaliyetlerinin İncelenmesi”, Milli Savunma Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İstihbarat Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2020.
Hacıtahiroğlu, Kürşad. Türkiye’deki Terörizmin İşsizlik Üzerine Etkileri. İstanbul: Buhara Yayınları, 2012.
Herman, Michael. Intelligence Services in the Information Age. New York: Frank Cass Publishers, 2001.
Herzberger, Eveline. Counter-Terrorism Intelligence Cooperation in the EU. New York: UNICRI, 2007.
Jenkins, Barin. “International Terrorism: A New Mode of Conflict”. International Terrorism and World Security. Der. David Carlton ve Carlo Schaerf, New York: Routledges, 1975.
Kahn, David. İstihbaratın tarihsel teorisi (Cilt 8). Ankara: Avrasya Bir Vakfı Yayınları, 2002.
Karaağaç, Yunus, “Terör ve Terörizmle Mücadelede İstihbaratın Önemi”, TERAM, 2020, https://www.teram.org/Icerik/teror-ve-terorizmle-mucadelede-istihbaratin-onemi-99#:~:text=Ter%C3%B6re%20kar%C5%9F%C4%B1%20koyma%20noktas%C4%B1nda%20takip,%C3%B6nem%20verdi%C4%9Fi%20bir%20faaliyet%20sahas%C4%B1d%C4%B1r.
Katoğlu, Tuğrul, “Özel Yetkili Mahkemelerde Özel Usuller”, TBB Panel, 2010.
Köseli, Mutlu. Terörle Mücadelede İstihbaratın Rolü. Polis Bilimleri Dergisi, 11(2), 51-80, 2009.
Kruglanski, Arie ve Shira Fishman, Psychological Factors in Terrorism and Counterterrorism: Individual, Group, and Organizational Levels of Analysis. Social Issues and Policy Review, 1-44, 2009.
KVKK. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Hakkında Sıkça Sorulan Sorular. Ankara: KVKK Yayınları, 2019.
Morag, Nadav. Comparative Homeland Security: Global Lessons. New York: John Wiley & Sons, 2011.
Olgunsoy, Feyzan, “Terörle Mücadelede İstihbarat Faaliyetlerinin Özgürlükler Rejimine Etkisi: Türkiye, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul, 2019.
Özer, Yusuf, “Terörizmle Mücadelede İstihbaratın Rolü: Kültürel İstihbarat Konsepti”, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), s. 51-80.
Pillar, Paul. Terrorism and U.S. Foreign Policy. Washington: Brookings Institution Press, 2003.
Prunckun, Hank. Methods of Inquıry for Intelligence Analysis. New York: The Rowman-Littefiled Publishing Gorup, 2010.
Robinson, Piers. Learning from the Chilcot Report: Propaganda, Deception and the 'War on Terror'. International Journal of Contemporary Iraqi Studies, 11(1-2), 47-73, 2016.
Sarı, Gökhan ve Cenker Korhan Demir, “Terörizm ve terörizmle mücadele”. Teoriden uygulamaya güvenlik üzerine, Der. Cenker Korhan Demir. Ankara: Gazi Kitabevi, 2018.
Schmid, Alex. Küresel Dünyada Terörizm Konsepti. Çev. Suat Doğan, İstanbul: EGM Basımevi TEMÜH Yayını, 2004.
Seren, Merve. Stratejik İstihbarat ve Ulusal Güvenlik. Ankara: Orion Kitabevi, 2017.
Sharber, Chelsea ve Glenn Schweitzer. Countering Urban Terrorism in Russia and the United States: Proceedings of a Workshop. New York: The National Academies Press, 2006.
Şen, Ersan, “İstihbarat Raporlarının Delil Değeri”, https://www.hukukihaber.net/istihbarat-raporlarinin-delil-degeri#:~:text=M%C4%B0T'in%20i%C5%9Fi%20adli%20kolluk,sa%C4%9Flamalar%C4%B1%20kayd%C4%B1yla%20delil%20olarak%20kullan%C4%B1labilir.
Taştan, Mehmet, Açıklamalı-İçtihatlı Terörle Mücadele Kanunu, Adalet Yayınevi, Ankara, 2009.
TBB, “Türkiye ve Terörizm”, Rapor, Türkiye Barolar Birliği, Ankara, 2006.
TBB. Türkiye ve Terörizm. Ankara: Türkiye Barolar Birliği Yayınları, 2006.
Thornton-Thomas, Perry. “Terror as a Weapon of Political Agitation”. Internal War: Problems and Approaches. Der. Harry Eckstein. New York: The Free Press, 1964.
Tilly, Charles. Terror, Terrorism, Terrorists. Sociological Theory, 22(1), 5-13, 2004.
Turinay, Faruk Y., “Terörle Mücadele Kanunu’na Göre Mutlak ve Nispi Terör”, İnsan & İnsan, 2019, 6(20), s. 337-350.
Türk, Hikmet Sami, Terörizmle Mücadelenin Hukuki Boyutları, Yetkin Yayınları, 2012.
Tzu, Sun. Savaş Sanatı. (Barış Satılmış, Çev.) İstanbul: İndigo Yayıncılık, 2020.
Warner, Michael. Wanted: A Definition of ‘Intelligence. 2002. 04 24, 2023 tarihinde Studies in Intelligence: https://www.cia.gov/static/72b2d4c0d01e4e05c60ff7d37fdd68b1/Wanted-Definition-of-Intel.pdf adresinden alındı
Webster, Noah. Webster’s new twentieth century dictionary of the english language. New York: The World Publishing Company, 1956.
Wilkinson, Paul. Terrorism versus Democracy: The Liberal State Response. Londra: Routledge, 2006.
Yıldırım, Zeki. Türk Hukukunda Terörizmin Finansmanı Suçu ve Malvarlıklarını Dondurma. Ankara: Adalet Yayınevi, 2013.
Yılmaz, Sait. Terör ve Türkiye. İstanbul: Kum Saati Yayınları, 2011.
Zedner, Lucia. Security. New York: Routledge, 2009.
Zegart, Amy B., “An Empirical Analysis of Failed Intelligence Reforms before September 11”, Political Science Quarterly, 121(1), 2006, s. 33-60.
“Başkanlığımız”, https://www.egm.gov.tr/istihbarat/baskanligimizgiris.
“Counter-terrorism”, 02 04, 2023, https://dpmc.govt.nz/our-programmes/national-security-andintelligence/counter-terrorism.
“Emniyetten Kritik Operasyon: DEAŞ’ın Kilit İsmi İstanbul’da Yakalandı”, 2023, https://www.cnnturk.com/turkiye/emniyetten-kritik-operasyon-deasin-kilit-ismi-istanbulda-yakalandi
“Görev Yetki ve Sorumluluklarımız”, https://www.egm.gov.tr/istihbarat/gorev-yetki-ve-sorumluluklarimiz.
“Güncel Türkçe Sözlük”, www.tdk.gov.tr.
“İstihbarat Başkanlığı”, https://www.jandarma.gov.tr/istihbarat-baskanligi.
“İstihbaratın Tarihçesi”, 16 03, 2013, http://www.mit.gov.tr/tarihce/giris.html.
“JOPER Tabur Komutanlıkları”, https://www.jandarma.gov.tr/joak/joper-tabur-komtanliklari
“MİT, PKK’nın Irak İstihbarat Sorumlusunu Etkisiz Hale Getirdi”, 2023, https://www.iha.com.tr/haber-mit-pkknin-irak-istihbarat-sorumlusunu-etkisiz-hale-getirdi-1182454.
“SİHA Destekli MİİT Operasyonları Terör Örgütlerine Darbe Vurdu”, 2023, https://www.trthaber.com/haber/gundem/siha-destekli-mit-operasyonlari-teror-orgutlerine-darbe-vurdu-767084.html.
“Terörle Mücadele”, 24 04, 2023, https://www.avrupa.info.tr/tr/terorle-mucadele.
“Türkiye’de OHAL sona erdi”, https://www.aa.com.tr/tr/gunun-basliklari/turkiyede-ohal-sona-erdi/1208010.
“Türkiye’nin Uluslararası Toplumun Terörle Mücadele Çabalarına Katkıları”, https://www.mfa.gov.tr/turkiye_nin-uluslararasi-toplumun-terorle-mucadele-cabalarina-katkilari.tr.mfa.
“Wanted: A Definition of ‘Intelligence”, 01 07, 2002, https://www.cia.gov/static/72b2d4c0d01e4e05c60ff7d37fdd68b1/Wanted-Definition-of-Intel.pdf.