Ömer Müftî Kilîsî’nin Sigaranın Hükmü Hakkındaki Görüşünün Değerlendirilmesi -Risâletü’d-Dühân Bağlamında-

Ömer Müftî Kilîsî, XIX. yüzyılda yaşayan Hanefî mezhebi fakihlerindendir. Kilîsî, sigaranın hükmü ile ilgili yazdığı risalesinde sigara içmenin ve satmanın caiz olmadığı görüşünü savunmuştur. O, yaşadığı dönemde kabul gören, sigarada sarhoş edicilik vasfının bulunduğu yönündeki malûmattan hareketle, sigarayı şarap ile kıyaslayarak bu kanaate varmıştır. Sigaranın sarhoşluk verdiği iddiası, günümüz tıp verilerince doğrulanmadığından Ömer Müftî’nin bu çıkarımı isabetli görünmemektedir. Ancak o, sigaranın şer’î hükmü hakkındaki görüşünü güçlendirmek üzere, kıyas işlemi dışında, sigaranın zararları etrafında şekillenen birtakım argümanlar da kullanmıştır. Bu çerçeveden olmak üzere, sigara içmenin sağlığa ve çevreye etkisi ile israf boyutunu dile getirip, sigaranın, İslâm’ın sakındırdığı maddeler sınıfına girdiğini ifade etmiştir. Kilîsî’nin bu gerekçeleri, sigara kullanımı ve satışının hükmü hakkındaki görüşünün isabetli olduğunu destekler niteliktedir

ANALYSING OF OMAR MÜFTÎ KİLÎSÎ’S IDEAS ON SMOKING CIGARETTE, IN CASE OF RISALA AL-DUKHAN

Omar Müftî Kilîsî is one of the scholars of Hanafi sect, who has lived in the XIX. century. In his treatises on provision of cigarette, Kilîsî asserts that smoking and selling of cigarette is not permitted in Islam. He reached his decision by comparing cigarette with alcohol starting from the fact that cigarette has intoxicating feature which is a common perspective in his time. Medical studies show that cigarette has not got an intoxicating effect. Therefore, Omar Müftî’s argument seems inaccurate. However, apart from kıyas, he uses arguments on the harms of smoking to support his sharia based opinion. From this perspective, he claims that the cigarette is one of the forbidden substances in Islam by discussing harms of smoking, environmental effects and waste. Reasons of Kilisî show that his opinion on smoking and selling of cigarette is accurate.