OSMAN CEMAL KAYGILI’NIN “ÇİNGENELER” ROMANINDA ÇİNGENELERİN ART ZAMANLI OLARAK TOPLUM DİLBİLİMSEL DURUMLARI

Romanlar yazıldıkları dönemin sosyal, kültürel, dilsel özelliklerini taşıyan önemli edebi eserlerdir. Yazar anlattığı olay çerçevesinde, yaşadığı dönemin bir ferdi olarak bize sadece dönemin kültüründen, toplumsal yapısından bilgi parçacıkları sunmakla kalmaz, kullanılan dil ile ilgili ipuçları da vermektedir. Çalışmamızda, Osman Cemal Kaygılı’nın yazmış olduğu ve 1938 yılında basılan “Çingeneler” adlı eseri temel alınarak o dönemdeki Çingenelerin toplum dilbilimsel durumları hakkında çıkarımlar sunulmaktadır. Bu çalışma art zamanlı bir dil bilimi çalışmasıdır. Kaygılı’nın yazdığı romana göre aşağıdaki sorunsallara cevap aranmaktadır; 1- Cemal Kaygılı’nın romanından art zamanlı olarak Romanların toplum dilbilimsel durumunu tespit etmek mümkün mü? 2- Eserde Romanların konuştuğu Türkçe hangi diyalekte uymaktadır? 3-Eserde kahramanların konuşmalarında kullanılan Romanes Çingenece hangi Romanes diyalektler ile uyum göstermektedir? 4-Göçebe Romanların konuşma diliyle yerleşik Romanların konuşma dili arasında farklılıklar ve benzerlikler var mı? 5-Gizli dil yapıları kelime, cümle gibi , konuşmalarda var mı? Bu yapıları kimler kullanıyor? 6-Roman dayanak kabul edilerek Çingenelerde dil edinimi hakkında bilgiler var mı? 7-Düzenek kaydırma ve düzenek karıştırma eserde var mı ve hangi durumda gözlemlenmektedir? Osman Cemal Kaygılı’nın eseri kaynak kabul edilerek çalışmanın sonuç bölümünde Romanların dilsel durumu hakkında genel bir değerlendirme yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Romanlar, Dil Durumu, Osman Cemal Kaygılı, Düzenek Kaydırma, Düzenek Karıştırma, Gizili Dil, Dil Teması

DIACHRONIC GYPSIES SOCIOLINGUISTICS SITUATIONS NOVEL IN “ÇINGENELER” BY OSMAN CEMAL KAYGILI

The study examines diachronic Gypsies language situations in novel “Çingeneler” by Osman Cemal Kaygılı. Author published this novel in 1938 year . Gypsies speak two languages in this novel. This article answers the following questions; 1-Which Turkish dialect Gypsies talk in Kaygılı’s novel? 2- Which Gypsy dialect Gypsies talk in Kaygılı’s novel? 3-Are there similarities and differences in speech of nomadic Gypsies and established Gypsies 4- Do it have in the novel Çingeneler code-switching and Code-mixing 5- How many languages Gypsies are talking in this novel? 6- Is in the novel information about language acquisition in the Gypsies?

Keywords:

Gypsies, Language Situation, Osman Cemal Kaygılı, Code Switching, Language Contact,

PDF

___

Belikof, B. İ., & Krisin, L. P. (2006). Sosiyolingvistika. Moskva: Yürat.
Bondaletof, B. D. (1987). Sosiyalnaya Lingvistika . Moskva: Prosveşteniye Yayaınevi.
Cebeci, İ. (2010). Deli Orman Türk Ağızı Sözlüğü. Ankar: Türk Dil Kurumu.
Demiray, F. (2015). İki dillilik bağlamında Düzenek Değiştirme Olgusu Temel Dil Çerçeve Modeline Göre İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , 26-39.
Günşen, A. (2012). Balkan Türk Ağızlarının Tasnifi Üzerine Bir Değrlemdirme. Turkish Studies- Periodical For The Languages, Literatureand History of TurkishorTurkic , 111-129.
İmer, K., Kocaman, A., & Özsoy, A. S. (2011). Dilbilimi Sözlüğü . İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
Johanson, L. (2014). Türkçe Dil İlişkilerinde Yapısal Etkenler. Ankara: Türk Dil Kurumu.
Karağaç, G. (2013). Dil Bilimi Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayaınları.
Kaygılı, O. C. (2011). Çingeneler. İstanbul: Destek Yayaınevi.
Korkmaz, Z. (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu.
Mangır, M. (2011). Osman Cemal Kaygılı'nın Söz varlığında Argo. TÜBAR-XXX , 233-252.
Mayers- Scotton, C. (1993). Dueling Laguage. Oxford: Clarendon Press.
Paspati, A. G. (1861). Languaage of the Gypsıes as now used the Turksh Empire. İstanbul: Journa lof the America Orıental Society Vol, VII 1861.
Prosenko, E. A. (2004). Problema Preklüçenov Koda v zarubejnaya Lingvistika . Vesnik VGU,Seriya Lingvistika i Mejdukulturnaya Komunikatsiya , 123-127.
Vardar, B. (2007). Açıklamalı Dil Bilimi Terimleri. İstanbul: Multilingual.
Wardhaugh, R. (2006). An İntroduction to Sociolingustics . Malden USA: Blackwell.
Yıldırım, F. (2011). Abdal Gizli Dili. Adana: Karahan Kitabevi. Raporlar