İstanbul’un tarihi ve kültürel bölgelerini içine alan kentsel dönüşüm / soylulaştırma projelerinde, kontrol, düzenleme ve sosyo-kültürel dinamikler bakımından kültürel yönetimin ele alınması bu çalışmanın hareket noktasını oluşturmaktadır. Tarihi semtlerde yürütülen saha çalışmalarında ‘soylulaştıran’ aktör ve soylulaşma geçiren bölge sakinlerinin nasıl pozisyon aldığı incelenirken doğrudan gözlem, katılımcı gözlem ve derinlemesine görüşmeler yapılmış ve katılımcılara açık uçlu sorular sorulmuştur. Araştırmada, ampirik tutum ve düşünümsel yöntem benimsenerek, araçsal vaka çalışması gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada, soylulaştırma sürecinin sosyo-mekansal etkileri ile birlikte kültürel irdelenebilmesi için tarihi-kültürel örüntüsüyle Dünya Miras Listesi’ne dahil edilmiş olan iki semt olarak Süleymaniye ve Fener-Balat seçilmiştir. Görülen o ki, kentsel yapılanmada Yeni-Osmanlıcılık türünden yaklaşımlarla yaratılan sosyal etos denetimsiz işlemektedir. Bu nedenle, kimlik ve mekan kurgusu bakımından kolektif hafızayı meydana getiren tarihi ve kültürel kimliğe özgü temsillerin yaşatılması meselesinde iktidar aygıtları üzerinde durmak gerekmektedir. İncelenen kentsel dönüşüm dinamiklerinin, tarihselliğe dayalı kolektif bilinci de dönüştürdüğü düşünülmektedir. Bu bağlamda, küresel kentleşmeyle girift halde bulunan kolektif hafıza yönetiminin süreçle birlikte nasıl ele alındığına bakılırken, kentsel yabancılaşma, anlamı haritalayamama, belleklerin boşaltılması ve kültürel köksüzleştirme gibi kavramlar çalışmanın teorik perspektifini genişletmiştir.Merkezi siyasetin kurumsallaşmasıyla kentlerin araçsallaştırıldığına ve kentsel dönüşüm anlayışında yörüngenin temeline piyasa odaklı bir modelin oturtulduğuna, hatta başka bir deneyime yer bırakılmadığına tanık oluyoruz. Ayrıca, kültürel mirasın temellerini oluşturan sembolik sermaye ve kolektif hafıza arasındaki ilişki kopuk gözükmektedir. Nihai olarak, kentsel dönüşüm/soylulaştırma pratiğinde insanı merkez alan, demokratik, farklılıkların iç içe geçebildiği ve günümüzün çok sesli kültürel bileşenlerini içine alan bir toplum idealinin yadsınması riskiyle karşılaşılmıştır. Neoliberal kentleşme paradigmasıyla kentsel mekanın ve yerin tasarlanması, kültürün dolayımlanması ve kolektif hafıza meselesine işaret eden yeni bir olgu daha ortaya çıkmıştır; paketlenmiş sosyo-mekansal pratikler ve duygulara uygun olarak tasarlanmış bir tüketim diliyle, artık ‘duyguötesi’ (postemotional) bir toplumsallaşma evresine geçildiği düşünülmektedir.

The aim of this study to scrutinize cultural management in terms of control, regulations and sociocultural dynamics in the projects of urban transformation/gentrification including the historical and cultural areas in İstanbul. This is because, the urbanscape has become both the subject de facto and the object of the urban transformation process. Since the 1980s, particularly with the fact that public lands have been increasingly urbanized as fragments, it became vital to explore the traces of collective memory embodying historical-cultural identity. Analyzing how the ‘gentrifying’ actors and the residents who are undergoing gentrification are positioned in the historical neighbourhoods, fieldwork for this study was carried out using direct observation, participant observation, and in-depth interviews as the data collection methods. Study participants have been asked open-ended questions. The instrumental case study design was followed for the study employing empirical approach and reflexive method. To analyze the cultural politics of urban transformation, along with the socio-spatial impacts of the process of gentrification, Süleymaniye and Fener-Balat have been chosen as two districts that were included in World Heritage List due to the historical-cultural patterns they display. Evidently, the social ethos, created through Neo-Ottomanist approaches in urban renewal processes, is unregulated. Thus, it is necessary to examine the apparatuses of power in the matter of sustaining the representations of historical and cultural identity, which make up collective memory in terms of identity and space construction. It is assumed that the dynamics of urban transformation have also been transforming collective consciousness based on historicity. In this context, concepts such as urban alienation, mental unmappability, the emptying of minds and cultural uprooting, have enriched the theoretical construction of the study in analyzing the management of collective memory that is intricately tied to the process of global urbanization. With the institutionalization of centralized politics we are witnessing the instrumentalization of urban space and the placement of urban transformation on a strictly market-based trajectory with no room for an alternative path. Moreover, the relationship between symbolic capital and collective memory as the basis of cultural heritage seems to have been ruptured. Ultimately, what is at risk is the ideal of a human-centered, democratic community, encompassing contrapuntal ensembles and polyphonic cultural constituents. Along with the paradigm of neoliberal urbanization came the new phenomenon of urban space design, mediatization of culture and collective memory. Expressed in the language of consumption, designed to fit packaged sociospatial practices and emotions, it is argued that we now entered a postemotional socialization stage.