Ridvan KARABULUT, Ahmet KUCUR, Fatih YILDIZİLİ, Gürbüz ÇETİN, Sedat EROĞLU

19854

Akran zorbalığına maruz kalmış ortaokul öğrencilerinin akran zorbalığı ile baş etme yöntemlerinin incelenmesi

Çalışmanın amacı, akran zorbalığına maruz kalan ortaokul öğrencilerinin baş etme yöntemlerini incelemektir. Araştırmanın deseni fenomenolojidir. Araştırma için Kayseri Üniversitesi Etik Kurulundan ve çalışmaya katılan öğrencilerin velilerinden veli onay formu kullanılarak gerekli izinler alınmıştır. Çalışma grubu akran zorbalığına maruz kalmış ortaokul kademesinde öğrenim gören 11 öğrenciden oluşmaktadır. Katılımcıların belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme kullanılmıştır. Veri toplamak amacıyla Akran Zorbalığını Belirleme ölçeği ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Veriler betimsel analiz ve içerik analizi birlikte kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen veriler; öğrencilerin dalga geçme, alay etme, dışlama, eşyalarını zorla alma, küsme davranışlarıyla akran zorbalığına maruz kaldıklarını göstermektedir. Bu duruma karşı mağdur öğrencilerin, akran desteği, aile desteği, öğretmen desteği, alternatif arkadaşlıklar kurmak, çeşitli sportif ve sanatsal etkinlikler yaparak mağduriyetlerini giderdikleri kendilerini daha iyi hissettikleri sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilere akran arabuluculuğu eğitimleri, ailelere çocuklarıyla kaliteli zaman geçirmeye yönelik eğitimlerin verilmesinin gereklilikleri ortaya çıkmaktadır.
Anahtar Kelimeler:

Akran zorbalığı, Baş etme yöntemleri, Fenomenoloji

The aim of the study is to examine the coping methods of secondary school students who are exposed to peer bullying. The pattern of the research is phenomenology. For the research, necessary permissions were obtained from the Ethics Committee of Kayseri University and from the parents of the student

The aim of the study is to examine the coping methods of secondary school students who are exposed to peer bullying. The pattern of the research is phenomenology. For the research, necessary permissions were obtained from the Ethics Committee of Kayseri University and from the parents of the students participating in the study by using the parent consent form. The study group consists of 11 secondary school students who have been exposed to peer bullying. Criterion sampling, one of the purposive sampling methods, was used to determine the participants. The Peer Bullying scale and the semi-structured ınterview form were used to collect data. The data were analyzed using descriptive analysis and content analysis together. The data obtained show that students are exposed to peer bullying with their behaviors such as mocking, mocking, ostracizing, taking their belongings by force, and resentment. It was concluded that the aggrieved students felt better when they relieved their grievances by doing peer support, family support, teacher support, establishing alternative friendships, and doing various sports and artistic activities. The necessity of providing peer mediation trainings to students and trainings for families to spend quality time with their children emerges.
Keywords:

Peer Bullying, Coping Methods, Phenomenology,

PDF

___

  • Açıl, S. O. (2015). 7. ve 8. Sınıf öğrencilerinde akran zorbalığı (Sosyoekonomik açıdan farklı iki bölgede bulunan ortaöğretim 7. ve 8. Sınıf öğrencilerinin karşılaştığı akran zorbalığının karşılaştırılması) (Tez No: 385596) [Yüksek lisans tezi, Haliç Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
  • Ak, Ç. (2016). Ortaokul öğrencilerinin duygusal zekâları ve psikolojik sağlamlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Tez No: 447654) [Yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
  • Akdoğan, B. (2018). Lise öğrencilerinin psikolojik dayanıklılık ve çatışma çözme davranışlarının öznel iyi oluşlarını yordaması (Tez No: 481288) [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
  • Allen, L. R., & Hurtes, K. (1999). Making an Impact. Parks ve Recreation, 34(11), 68-77.
  • Aydın, B. (2010). Üniversite öğrencilerinin duygusal zeka ve umut düzeyleri ile psikolojik sağlamlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Tez No: 270930) [Yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
  • Bayraktar, F. (2009). Ergenlerin zorba ve kurban davranışlarında birey, aile, akran ve okula dair özelliklerin rolü: Bütüncül bir model önerisi (Tez No: 258414) [Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
  • Beauvais, F., & Oetting, E. R. (2002). Drug use, resilience, and the myth of the golden child. In Glantz, M.D., Johnson, J.L. (eds) Resilience and Development. Longitudinal Research in the Social and Behavioral Sciences (pp. 101-107), An Interdisciplinary Series, Springer, Boston, MA. https://doi.org/10.1007/0-306-47167-1_5
  • Benard, B. (1991). Fostering resiliency in kids: Protective factors in the family, school, and community. Portland, OR: Northwest Regional Educational Laboratory.
  • Benard, B. (1996). The foundations of the resiliency paradigm. Premier Issue.
  • Berger, K. S. (2007). Update on bullyin at school: Science forgotten? Developmental review, 27(1): 90-126. https://doi.org/10.1016/j.dr.2006.08.002
  • Bland, L., & Sowa, C. (1994). An overview of resilience in gifted children. Roeper Review, 17 (2), 77-74.
  • Bonds, M., & Stoker, S. (2000). Bully-proofing your school: A comprehensive approach for middle schools. Sopris West.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2021). Bilimsel araştırma yöntemi (30. Baskı). Pegem Yayınları.
  • Çınkır, S. (2006). Okullarda zorbalık: Türleri, etkileri ve önleme stratejileri. I. Şiddet ve Okul Sempozyumu, MEB ve Unicef İşbirliği, İstanbul.
  • Coloroso, B. (2003). The bully, the bullied, and the bystander breaking the cycle of violence. Srsd119.Ca.
  • Comprehensive Teaming to Assure Resiliency in Students (1996). Moving beyond risk to resiliency: the school’s role in supporting resiliency in children. Minneapolis, MN: Minneapolis Public School.
  • Corbin, J., & Strauss, A. (1990). Stuttgart Sosyoloji Dergisi, 19(6), F. Enke Yayınevi.
  • Crick, N. R., & Dodge, K. A. (1996). Social information‐processing mechanisms in reactive and proactive aggression. Child Development, 67(3), 993-1002.
  • Çankaya, İ. (2011). İlköğretimde akran zorbalığı. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 81-92.
  • Çetinkaya, A., & Bulut, S. S. (2019). Lise öğrencilerinde kendini toparlama gücünü oluşturma ve öznel iyi varoluşu azaltmanın incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 9 (55), 1053-1084.
  • Doğan, A. (2010). Ekolojik sistemler kuramı çerçevesinde akran zorbalığının incelenmesi. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 17(3), 149-162.
  • Durlak, J.A., & Wells, A.M. (1998). Çocuklar ve ergenler için belirtilen önleyici müdahale (ikincil önleme) akıl sağlığı programlarının değerlendirilmesi. Amerikan toplum psikolojisi dergisi, 26 (5), 775-802.
  • Ekşisu, M. (2009). Liseli öğrencilerin zorbalık düzeyleri ile aile İşlevleri ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişkinin incelenmesi (Tez No: 270114) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
  • Erling, A., & Hwang, C. P. (2004). Swedish 10-year-old children's perceptions and experiences of bullying. Journal of School Violence, 3(1), 33-43.
  • European Community European Social Fund. (2001), “Bullying: a reader for the diploma for connexions personal advisers”, www.Connexions.Gov.Uk, 1-77.
  • Garmezy, N. (1993). Children in Poverty: Resilience Despite Risk. Pediatry, 56, 217-136.
  • Gibson, W. A. (2003). Elementary and middle school teachers’ perceptions of bullying [Unpublished Doctoral Thesis], Atlanta: Georgia State University.
  • Gültekin, Z., & Sayıl, M. (2005) Akran zorbalığını belirleme ölçeği geliştirme çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 8(15), 47-61.
  • Gürsoy, E. C. (2010). Ergenlerde sosyodemografik özelliklere ve algılanan sosyal destek ile akran zorbalığına maruz kalmanın incelenmesi (Tez No: 278760) [Yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
  • Griffin, R. S., & Alan, M. G. 2004. Childhood bullying: Current empirical findings and future directions for research. Aggression and Violent Behavior, 9(4), 379-400.
  • Henderson, N., & Millstein, M. M. (1996). Resiliency in schools. Making it happen for students and educators. Corwin Press, Inc. A Sage Publication Company Thousand Oaks.
  • Heinemann, P. P. (1973). Mobbing. Gruppevold blant barn og voksne. Oslo: Gyldendal.
  • Hopson, L.M., & Lee, E. (2011). Aile yoksulluğunun akademik ve davranışsal sonuçlar üzerindeki etkisini azaltmak: Orta ve lise okul ikliminin rolü. Çocuk ve Gençlik Hizmetleri Değerlendirmesi, 33 (11), 2221-2229.
  • Howard, S., & Johnson, B. (2000). What makes the difference? Children and teachers talk about resilient outcomes for children 'at risk'. Educational Studies, 26(3), 321-337.
  • Jew, C., Green, K. E., & Kroger, J. (1999). Development and validation of a measure of resiliency. Measurement & Evaluation in Counseling & Development, 32 (2), 75-90.
  • Johnson, D. W., & Johnson, R. T. (1996d). Effectiveness of conflict managers in an inner-city elementary school. Journal of Educational Research, 89 (5): 280-287.
  • Kaya, Ö. S., & Demir, E. (2017). Kendini toparlama gücü ve stresle başa çıkma stratejilerinin mutluluk düzeyini yordama gücü. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (33), 18-33.
  • Kelley, R. C., Thornton, B., & Daugherty, R. (2005). Relationships between measures of leadership and school climate. Education and Science, 126(1), 17-26.
  • Kirby, L. D., & Fraser, M. W. (1997). Risk and resilience in childhood. (Ed: M. Fraser) NASW Press.
  • Koç, Z. (2006). Lise öğrencilerinin zorbalık düzeylerinin yordanması (Tez No: 187265) [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
  • Lester, S. (1999). An introduction to phenomenological research. Taunton UK: Stan Lester Developments.
  • Lynn Hawkins, D., Pepler, D. J., & Craig, W. M. (2001). Naturalistic observations of peer interventions in bullying. Social development, 10(4), 512-527.
  • Malak, K. (2011). Üniversite öğrencilerinin kendini toparlama gücü ile duygusal zekâ düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Tez No: 280622) [Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
  • Mangham, C., Mcgrath, P., Reıd, G., & Stewart, M. (1999). Resiliency: Relevance to Health Promotion Detailed Analysis. Dalhousie University: Atlantic Health Promotion Research Centre.
  • Martinek, T. J., & Hellison, D. R. (1997). Fostering resiliency in underserved youth through physical activity. Quest, 49, 34- 49.
  • Masten, A. S. (1994). Resilience in individual development: Successful adaptation despite risk and adversity. In M. C. Wang & E. W. Gordon (Eds.), Educational resilience in inner-city America: Challenges and prospects (pp. 3–25). Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
  • Masten, A. S. (2001). Resilience Processes in Development. American Psychologist, 56 (3), 227-238.
  • Mayring, P. (2011). Nitel sosyal araştirmalara giriş. Bilge Su Yayıncılık.
  • McMillan, J. H., & Reed, D. F. (1994). At risk students and resiliency: Factor contributing to academic success. The Clearing House, 67(3), 137-140.
  • Messing, J. K. (1993). Mediation: An intervention strategy for counselors. Journal of Counseling & Development, 72 (1): 67-73.
  • Murphy, L. B. (1987). Esneklik üzerine daha fazla yansıma. Dokunulmaz Çocuk, 84-105.
  • Mynard, H., & Joseph, S. (2000). Development of the multidimensional peer-victimization scale. Aggressive Behavior, 26, 169-178.
  • Olweus, D. (1978). Aggression in the schools: Bullies and whipping boys. Hemisphere.
  • Olweus, D. (1996). Bullying in mixed sex group of children. Educational Psychology, 16(4), 439-454.
  • Olweus, D. (2003). A profil of bullying at school. Educational Leadership, 60(6), 12-17.
  • Ögel, K., Tarı, I., & Eke, C. Y. (2006). Okullarda suç ve şiddeti önleme klavuzu. Yeniden Yayınları.
  • Öğülmüş, S. (2001). Bir kişilik özelliği olarak yılmazlık. I. Ulusal Çocuk ve Suç Sempozyumu: Nedenler ve Önleme Çalışmaları, Ankara (29-30 Mart).
  • Patten, P., & Robertson, A. S. (2001). Enfoque en las horas despues del dia en escuela para la prevencion de violencia (Focus on After-School Time for Violence Prevention). ERIC Digest.
  • Perren, S. (2000). Kindergarten children involved in bullying: Social behavior, peer relationships, and social status [Doctoral dissertation], University of Berne.
  • Pişkin, M. 2002. Okul zorbalığı: Tanımı, türleri, ilişkili olduğu faktörler ve alınabilecek önlemler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 533-551.
  • Pişkin, M. (2003). Okullarımızda yaygın bir sorun: Akran zorbalığı. VII. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi Bildiri Özetleri, Cantekin Mat.125-126.
  • Rak, C. F., & Patterson, L. E. (1996). Promoting Resilience in At-Risk Children. Journal of Counseling & Development, 74 (4), 368-374.
  • Roland, E. (2002). Aggression, depression and bullying others. Aggressive Behavior: Official Journal of the International Society for Research on Aggression, 28(3), 198-206.
  • Rutter, M. (1987). Parental mental disorder as a psychiatric risk factor. American Psychiatric Association Annual Review, 6, 647-663.
  • Terzi, Ş. (2008). Üniversite öğrencilerinde kendini toparlama gücü’nün içsel koruyucu faktörlerle ilişkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(35), 297-306.
  • Totan, T., & Yöndem, Z. D. (2007). Ergenlerde zorbalığın anne baba ve akran ilişkileri açısından incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 8(2), 53-68.
  • Türnüklü, A. (2017). Öğrenciler arasındaki çatışmaların çözümünde problem çözme ve arabuluculuk. Pegem Atıf İndeksi, 194-231.
  • Vasquez, G. (2000). Resiliency: Juvenile Offenders Recognize Their Strengths to Change Their Lives.Corrections Today, 62(3), 106-111.
  • Yaban, E. H., Sayil, M., & Tepe, Y. K. (2013). Erkek ergenlerde anne babadan algidanan destek ile akran zorbaligi arasindaki iliskide arkadaslik niteliginin rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 28(71), 20-32.
  • Yaman, E., Eroğlu, Y., & Peker, A. (2011). Başa çıkma stratejileri ile okul zorbalığı ve siber zorbalık. Kaknüs Yayınları.
  • Yavuzer, Y. (2011). Okullarda saldırganlik/şiddet: Okul ve öğretmenle ilgili risk faktörleri ve önleme stratejileri. Milli Eğitim Dergisi, 41(192), 43-61.
  • Yıldırım, A., & Simsek, H. (1999). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Baskı: 1999-2018), Seçkin Yayınevi.
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Baskı), Seçkin Yayınevi.
Kayseri Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi-Cover
  • ISSN: 2687-5772
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2019
  • Yayıncı: Kayseri Üniversitesi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Makine Öğrenmesi İle Eksik Veri Tamamlama Yöntemlerinin Sınıflandırma Performansına Etkileri

Şemsettin ERKEN, Levent ŞENYAY

Osman İbni Monla Ahmed’in Mecalis isimli eserinde "ısar" gelecek zaman eki üzerine notlar

Abdulkadir BAYRAM

Asya resim sanatında mürekkep tekniklerine dair bir seçki

Aysun CANÇAT

Akran zorbalığına maruz kalmış ortaokul öğrencilerinin akran zorbalığı ile baş etme yöntemlerinin incelenmesi

Ridvan KARABULUT, Ahmet KUCUR, Fatih YILDIZİLİ, Gürbüz ÇETİN, Sedat EROĞLU

Deprem nedeniyle nakil gelen öğrencilerin sınıflarına kabul durumlarının belirlenmesi

Enver TÜRKSOY, Ridvan KARABULUT, Melike GÜRBÜZ