Nietzshe ve Adorno' da sanat ve hakikat ilişkisi üzerine bir inceleme

Bu yazıda, ilkin, Nietzsche’nin sanat ve hakikat ilişkisine değinilirken, özellikle onun müzik ve hakikat ilişkisi üzerine düşünceleri dile getirilmektedir. Bu bağlamda, Nietzsche’nin görüşlerini ortaya koyabilmek için başvurduğu Wagner ve Schopenhauer’in sanata ve müziğe dair düşünceleri ile onların Nietzsche üzerindeki etkilerine de değinilmektedir. İkinci olarak, Adorno’nun sanat ve hakikat üzerine düşünceleri üzerinde durulmakta ve onun müzik konusundaki görüşleri dile getirilmektedir. Sonuç olarak, Nietzsche ve Adorno’nun sanat ve hakikat görüşleri arasındaki ayrılıklar ve benzerlikler ortaya konmakta ve onların sanata verdikleri önem ile müziğe tanıdıkları ayrıcalık üzerinde durulmaktadır.

A study on relation truth and art in Nietzsche and Adorno

In this paper, firstly, while it is dealt with the relation of Nietzsche’s idea of art and idea of truth, particularly, it is mentioned the relation between his ideas about music and truth. In this context, for exposing Nietzsche’s views, it is examined Wagner’s and Shopenhauer’s opinions about art and music which are Nietzsche appliled them and their effects on Nietzsche’s opinions. Secondly, it is emphasized that Adorno’s opinions on art and truth and it is expressed his ideas on music. Finally, it is put forth the differences and the resemblances between Nietzsche’s and Adorno’s ideas of art and truth. And also it is emphasized the importance which they gave to the art and privilege to the music.

PDF

___

ADORNO Theodor W. (1970), Äesthetische Theorie, Erste Auflage, Suhrkamp verlag Frankfurt am Main.
ADORNO Theodor W. (1971) Zur Metakritik der Erkenntnistheorie und Drei Studien zu Hegel, ErsteAuflage, Suhrkamp verlag Frankfurt am Main.
ADORNO Theodor W. (1975a), Negative Dialektik, Erste Auflage, Suhrkamp Verlag Frankfurt am Main.
ADORNO Theodor W. (1975b) Philosophie der neuen Musik, Erste Auflage, Suhrkamp verlag Frankfurt am Main.
ADORNO Theodor W. (1977), Kulturkritik und Gesellschaft I, Erste Auflage, Suhrkamp verlag Frankfurt am Main.
ADORNO Theodor W. (1996) “Sanat, Toplum, Estetik”, (Çev.: Taylan Altuğ), Felsefe Tartışmaları 20. Kitap, Panorama, İstanbul.
ADORNO Theodor W (2003a) “Müzik ve Dil” (Çev.:Bülent O. Doğan), Cogito Sayı 36, ss. 320-4, YKY. İstanbul.
ADORNO Theodor W. (2003b), Minima Moralia, Suhrkamp Verlag Frankfurt am Main.
ADORNO Theodor W. (2005) Minima Moralia, (Çev.:Orhan Koçak-Ahmet Doğukan), Metis Yayınları, İstanbul (Dördüncü Basım).
ADORNO Theodor W. (2006), Eleştiri Toplum Üzerine Yazılar, (Çev.:Yılmaz Öner), Belge Yayınları, İstanbul. (2. Baskı)
ALFORD, C. Fred (2004), “Totalitenin Karşıtı: Levinas ve Frankfurt Okulu” (Çev.:)İdeolojiler 1, Doğu-Batı Yayınları Sayı 28, ss. 129-54.
BERNSTEIN, J. M. (2003), “Görünüşü Kurtarmak Niye? Metafizik Deneyim ve Etiğin Olabilirliği”, (Çev.: Kemal Atakay), Cogito, sayı 36, ss. 201-233, YKY.
DELLALOĞLU, Besim F. (2003), “Bir Giriş: Adorno Yüz Yaşında”, Cogito, sayı 36, ss.13-36, YKY.
HAMMER, Espen (2000), “The Touch of Art: Adorno and the Sublime”, Sats-Nordic Journal of Philosophy, vol. 1, No. 2, ss. 91-105, Philosophia Press.
JAY, Martin Diyalektik İmgelem, (Çev.: Ünsal Oskay), Ara Yayıncılık, İstanbul 1989.
JAY, Martin (2001), Adorno, (Çev.: Ünsal Oskay), Der Yayınları, İstanbul.
KUÇURADİ, İoanna (1997), Sanata Felsefeyle Bakmak, Ayraç Yayınevi, Ankara.
LIATSOS, Yianna (2001) “An Artist’s Choice, an Artist’s Commitment: Reconciling Myth and Modern History in Nietzsche and Adorno”, Dialectical Anthropology, Kluwer Academi Publishers, Printed in the Netherlands, No: 26, ss. 137-158.
LOHMAN, Hans-Martin (1999) “Adorno’nun Estetik Teorisi”, Adorno Bir Giriş, (Çev.:Mustafa Cemal), Belge Yayınları, İstanbul.
NIETZSCHE, Friedrich Will to Power, (Trans.: Walter Kaufmann&R. J. Hollingdale),Vintage Books, New York 1968 Der Wille zur Macht, Voltmedia GmbH, Paderbon(Tarihsiz).
NIETZSCHE, Friedrich (1992), Yunanlıların Trajik Çağında Felsefe, (Çev.: Nusret Hızır), KabalcıYayınevi, İstanbul.
NIETZSCHE, Friedrich. (1994), Nietzsche Wagner’e Karşı&Wagner Olayı, (Çev.: M. Osman Toklu), Gündoğan Yayınları, Ankara.
NIETZSCHE, Friedrich (İstanbul 2001), Ahlakın Soykütüğü Üstüne, (Çev.: Ahmet İnam),Yorum Yayınevi.
NIETZSCHE, Friedrich (2003), İnsanca, Pek İnsanca I, (Çev.: Mustafa Tüzel), İthaki Yayınevi, İstanbul.
NIETZSCHE, Friedrich (2005a), Putların Batışı, (Çev.: Mustafa Tüzel), İthaki Yayınevi,İstanbul.
NIETZSCHE, Friedrich (2005b), Tragedyanın Doğuşu, (Çev.: Mustafa Tüzel), İthaki Yayınevi, İstanbul.
NIETZSCHE, Friedrich (2006), Tarihin Yaşam İçin Yararı ve Sakıncası, (Çev.: Mustafa Tüzel), İthaki Yayınevi, İstanbul.
OSKAY, Ünsal (1982), Müzik ve Yabancılaşma, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.
SCHOPENHAUER, Arthur (2005), İsteme ve Tasarım Olarak Dünya, (Çev.: Levent Özşar), Biblos Kitabevi, Bursa.
SOYKAN, Ö. Naci (1991), Müziksel Dünya Ütopyasında Adorno İle Bir Yolculuk, Ara Yayıncılık, İstanbul.
STEINER, Rudolf (2004), Nietzsche Özgürlük Savaşçısı, (Çev.:Sevinç Çekli), Omega Yayınları, İstanbul.
ZEYTİNOĞLU, Emre (2003), “Theodor Adorno’nun Sanat Tanımı ve Protesto”, Cogito, YKY, İstanbul, sayı 36, ss. 244- 254,.