John Locke'un Doğuştancılık Eleştirisi

İlkçağdan günümüze epistemolojinin öncelikli problemlerinden biri olan ‘doğuştan ideler’ doktrini, John Locke’un felsefesini kurarken hesaplaştığı temel konulardan biridir. İnsan zihninin doğuştan getirdiği birtakım idelerin ya da özsözlerin veyahut da ahlâkî ilkelerin bulunduğu tezi, Locke’a göre, ideolojik bir vehim ve belirli ideolojilerin sorgulanmaksızın kabulüne zemin hazırlamak bakımından tehlikelidir. Bu makale de, söz konusu doktrinin temellendirileme-yeceğini iddia eden Locke’un, kurgusal idelerin/özsözlerin ve ahlâkî ilkelerin doğuştan getirilemeyeceğine yönelik doğuştancılık eleştirisi ele alınacaktır.

Locke's Criticism on Innateness

The concept of ‘Innate ideas’ which is the main questions of epistemology throughout the history of philosophy is one of the basic points of which John Locke deals with while he is developing his own philosophy. The thesis that some ideas or moral principles are innate in human mind is dangerous acccording to Locke for it may cause to admit without any examination some ideological anxieties or certain ideologies. The point which is discussed in this study is therefore the critique of innatism in the sense that speculative ideas or moral principles are not innate developed by Locke who asserts also that the relevant concept cannot be grounded properly.

PDF

___

GÖKBERK, Macit, Felsefe Tarihi, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1991.
THİLLY, Frank, “Locke’s Relation to Descartes”, The Philosophical Review, by Cornell Univ., Vol. 9, No.6. (Nov., 1900), pp. 597-612.
GREENLEE, Douglas, “Locke and Controversy Over Innate Ideas”, Journal of the History of Ideas, Vol. 33, No.2. (Apr.-Jun., 1972), pp. 251-264.
LOCKE, John, İnsan Anlığı Üzerine Bir Deneme (Çev. Vehbi HACIKADİROĞLU), Kabalcı Yay. İkinci Basım, İstanbul, 1996.
LOCKE, John, Tabiat Kanunu Üzerine Denemeler (Çev. İsmail ÇETİN), Paradigma Yay., İst. Aralık 1999.
RESCHER, Nicholas, “A New Look at the Problem of Innate Ideas”, The British Journal for the Philosophy of Science, Oxford Univ. Press, Vol. 17, No.3. (Nov., 1966), pp. 205-218.
MAGEE, Bryan, Büyük Filozoflar: Platon’dan Wittgenstein’a Batı Felsefesi (Türkçesi: Ahmet CEVİZCİ), Paradigma Yay., İst., Kasım 2000.
PLATON, Menon (Çev. ve Yorum Ahmet CEVİZCİ), Sentez Yay., İst., Şubat 2007.
LAMPRECHT Sterling P., “Locke’s Attack Upon Innate Ideas”, The Philosophical Review, by Cornell Univ., Vol. 36, No. 2. (Mar., 1927), pp. 145-165.