İdealizm ve kant’ın uzam görüşü

Modern felsefenin temel çıkmazlarından bir tanesi, bilen öznenin kendisinden bağımsız nesnel bir dünyayı haklılandırma çabası sürecinde ortaya çıkar. Descartes’tan başlayarak öznenin bilinç içeriğinden hareket eden modern felsefe kendisini çoğunlukla, Hume ve Berkeley’in de göstermiş olduğu gibi, idealizm ve solipsizm “batağına” saplanmış bulur. Kant, ortaya koymuş olduğu fenomen ve kendinde-şey arasındaki ayrım ile modern felsefenin çıkmazına bir çözüm üretme iddiasındadır. Ne var ki, temelde modern felsefenin varsayımlarından kurtulamayan Kant’ın kuramı da bu sebeple idealizm ve solipsizm tehlikesiyle karşı karşıya kalmaktadır. Bu makalenin amacı Kant’ın uzam görüşünden hareketle, onun idealizm karşısındaki konumunu değerlendirmektir.

İdealism and kant’s conception of space

One of the basic deadlocks of modern philosophy emerges during the attempt of the knowing subject who tries to justify an objective world which is independent of him. Starting with Descartes, modern philosophy which moves from the content of subject’s consciousness finds itself generally, as shown by Berkeley and Hume, stuck “in the marsh” of solipsism and idealism. With the distinction between the phenomenon and the thing-in-itself, Kant claims to produce a solution for the deadlock of modern philosophy. But, Kant’s theory which fundamentally can not escape the conjectures of modern philosophy, for this reason finds itself encountering with the danger of solipsism and idealism. The purpose of this paper is to evaluate Kant’s position against idealism, by means of his conception of space.

PDF

___

BURNHAM, D. and YOUNG, H. (2007) Kant’s Critique of Pure Reason, Edinburgh: Edinburgh University Press.
HATFIELD, G. (2006) “Kant on The Perception of Space (and time)” The Cambridge Companion to Kant and Modern Philosophy, ed. Paul Guyer, Cambridge: Cambridge University Press.
HEIMSOETH, H. (2007) Kant’ın Felsefesi, çev. Takiyettin Mengüşoğlu, Ankara: Doğu Batı Yayınları.
JANIAK, A. (2009) “Kant’s View On Space and Time”, Stanford Encyclopedia of Philosophy, http://plato.stanford.edu/entries/kant-spacetime/
KANT, I. (1992a) Critique of Pure Reason, trans. by Norman Kemp Smith, London: MacMillan Press.
KANT, I. (1992b) “On The Form and Principles of The Sensible and The Intelligible World (Inaugural Dissertation)”, Theoretical Philosophy 1755-1770, trans. and edited by David Walford and Ralf Meerbote, Cambridge: Cambridge University Press.
KANT, I. (1995) Gelecekte Bilim Olarak Ortaya Çıkabilecek Her Metafiziğe Prolegomena, çev. İonna Kuçuradi-Yusuf Örnek, Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
SCHOPENHAUER, A. (1969) The World as Will and Representation, Volume I-II, trans. by E.F.J. Payne, New York: Dover Publication.
SCHOPENHAUER, A. (2000) Parerga and Paralipomena, Volume I-II, trans. by E.F.J. Payne, Oxford: Clarendon Press.
TURBAYNE, C. M. (1955) “Kant’s Refutation of Dogmatic Idealism”, The Philosophical Quarterly, Vol. 5, No. 20, pp. 225-244. Blackwell Publishing.
WICKS, R. (2007) “Arthur Schopenhauer”, Stanford Encyclopedia of Philosophy, http://plato.stanford.edu/entries/schopenhauer/#3