Said Nursî’nin Zühd Hayatı ve Zühde Bakışı

Tasavvuf literatüründe zühdün temel referansları Kur’ân-ı Kerîm ve Hz. Peygamber’in (s.a.v) sünneti olmuştur. Zühd kelimesi Kur’ân-ı Kerîm’de sadece bir yerde geçmiş ve “değer vermeme” manasında kullanılmıştır. Hadîs-i şeriflerde ise genişçe yer almış ve genellikle dünya hayatının geçiciliği, ona aldanmanın doğuracağı olumsuz sonuçlar ekseninde ele alınmıştır. Rivayetlerin bütünü esas alındığında zühd kavramından dünya hayatının ihmal edilmesi anlamının anlaşılamayacağı görülmüştür. Sûfîlere göre zühdün esası, dünyaya ait bir şeyin elde bulundurulmaması değil, kişiyi Allah’tan uzaklaştıran ne varsa gönülden çıkarılmasıdır. Bu çerçevede son devrin önemli âlim ve mütefekkirlerinden Said Nursî’nin zühdî hayatı dikkat çekicidir. İfade etmek gerekir ki, kendini toplumu bilinçlendirmeye adayan ve sade bir yaşamı tercih eden Said Nursî, ölçülü bir zühd düşüncesine sahip olmuştur. Said Nursî’nin, “dünyayı kesben değil, kalben terk etmek lâzımdır” sözü, dünya ve âhiret dengesinin gözetilmesi hususundaki düşüncesini açıkça ortaya koymaktadır. Bu çalışmada Said Nursî’nin hayatı incelenmiş ve özellikle Risâle-i Nûr adlı eserinden hareketle zühd hayatı ve zühde bakışı ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Tasavvuf, Said Nursî, Zühd, Sûfî, Risâle-i Nûr

Asceticism in the Life of Said Nursi

The main references of asceticism in Sufism have been the Qur’an and the Sunnah. In the Qur'an, the word “zuhd” was used only in one place and was used in the sense of "not giving value". In the hadiths, the word “zuhd” is widely used and generally deals with the temporary nature of worldly life and the negative consequences of being deceivedby it. However, when we look at all then arrations, it has been seen that the concept of zuhd cannot be understood as neglecting the worldly life. According to the Sufis, the basis of zuhd is not the absence of worldly possessions, but rather there moval from the heart of any thing that distances a person from Allah. In this context, the ascetic life of Said Nursi, who is one of the most important scholars recently, draws attention. It should be stated that Said Nursi, who devoted himself to raising the awareness of the society and preferred a simple life, had a balanced ascetict hought. Said Nursi's words: “Works hould not be abandoned in the world, the world should be abandoned with the heart” clearly reveals his opinion that the balance of the world and the here after should be preserved. In this study, Said Nursi’s life was examined and his understanding of asceticism was tried to be revealed, especially based on his work named Risalah Noor.

Keywords:

Tasawwuf, Said Nursi, Asceticism, Sufi, Risalah Noor,

PDF

___

Aclûnî, İsmaîl b. Muhammed. Keşfü’l-hafâ ve müzîlü’l-ilbâs. Kahire: Mektebetu’l-Kudsî, 1351/1932.
Açıkgenç, Alparslan. “Said Nursi”. Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi. 35/565-572. Ankara: TDV Yayınları, 2018.
Beki, Melahat. Said Nursi’nin Tasavvufî Görüşleri. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2007.
Buhârî, el-İmâm el-Hâfız Ebu Abdillah Muhammed b. İsmail el-. Sâhîhu’l-Buhârî, thk. Ebu Suheyb el-Kermî. Riyad: Beytu’l-Efkâr ed-Devliyye, 1998.
Ca’fer, Muhammed Kemâl İbrahim. et-Tasavvufu tarîkan ve tecribeten ve mezheben. Kahire: Dâru’l-Kutubi’l-Camiiyye. 1970.
Cürcânî, es-Seyyid eş-Şerîf el-. Mu’cemu’t-ta’rîfât. thk. Muhammed Sıddîk el-Minşâvî. Kahire: Dâru’l-Fadîle ts.
Efe, Adem. “Sebîlürreşâd” Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 36/251-253. İstanbul: TDV Yayınları. 2009.
Hanbel, İmâm Ahmed b. Muhammed b. ez-Zühd Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1403/1983.
İbn Mace, Ebu Abdullah Muhammed b. Yezid. Sünenü İbn Mace. thk. Muhammed Fuad Abdülbaki. Kahire: İsa el-Babi el-Halebi 1972.
İbn Manzûr, Cemaluddin Muhammed b. Mukerrem, Lisanu’l-‘Arab, thk. Abdullah Ali el-Kebir vd. Kahire: Dâru’l-Meârif, ts.
İbn Sa’d, Ebû Abdillâh Muhammed. et-Tabakâtü’l-kübrâ, thk. Ali Muhammed Ömer 11Cilt. Kahire: Mektebetu’l-Hâncî, 1421/2001.
Kâşânî, Abdürrezzak. Mu’cem istilâhâti’s-sûfîyye. thk. Abdülal Şahin. Kahire: Dârü’l-Menâr, 1992.
Kuşeyrî, İmam Abdülkerîm el-. er-Risâletu’l-Kuşeyriyye. thk. Ahmed Hâşim es-Sülemî. Beyrut: Dâru’l-Kutubü’l-İlmiyye. 5. Basım. 1434/2013.
Mekkî, Ebû Tâlib el-. Kûtü’l-kulûb. thk. Mahmûd İbrahim Muhammed er-Rıdvânî. Kahire: Mektebetu Dâru Turâs. 2001.
Muhammed Murtazâ ez-Zebîdî, Tâcu’l-ʿarûs, thk. ʿAbdülazi Matar, 40 Cilt. Kuveyt: Maṭbaʿatu Hukûmeti’l-Kuveyt, 2. Basım, 1972.
Nursî Bediüzzaman Said. Mesnevî-i Nuriye. İstanbul: Envâr Neşriyat, 2003.
Nûrsî, Bediüzzaman Said Tarihçe-i Hayat. İstanbul: Envâr Neşriyat, 2. Basım. 2003.
Nûrsî, Bediüzzaman Said. Emirdağ Lâhikası I. İstanbul: Envâr Neşriyat, 2. Basım. 2003.
Nûrsî, Bediüzzaman Said. Emirdağ Lâhikası II. İstanbul: Envâr Neşriyat, 2. Basım. 2003.
Nûrsî, Bediüzzaman Said. Kastamonu Lâhikası. İstanbul: Envâr Neşriyat, 2. Basım. 2003.
Nûrsî, Bediüzzaman Said. Mektubat. İstanbul: Envâr Neşriyat, 2. Basım. 2003.
Nûrsî, Bediüzzaman Said. Şualar. İstanbul: Envâr Neşriyat, 2. Basım. 2003.
Özköse, Kadir. “Zühd ve Sûfîlerin Zühde Yükledikleri Anlam”. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 6/1 (Haziran 2002), 175-194.
Sallâbî, Ali Muhammed. Hz. Ömer (RA) Hayatı, Şahsiyeti ve Dönemi, İstanbul: Ravza Yayınları, 5. Basım, 2016.
Şahiner, Necmeddin. Bilinmeyen Taraflarıyla Bediüzzaman Said Nursî. İstanbul: Nesil Yayınları. 1998.
Şahiner, Necmeddin. Son Şahitler Bediüzzaman Said Nûrsî’yi Anlatıyor. İstanbul: Nesil Yayınları, 2005.
Şimşek, Ümit (ed.). Birinci Said. İstanbul: İmak Ofset, 2017.
Tirmizî, Ebu İsa Muhammed b. İsa b. Sevre. es-Sünen. Amman: Beytu’l-Efkâr ed-Devliyye li’n-Neşri ve’t-Tevzî’, ts.
Uludağ, Süleyman. Tasavvuf Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Kabalcı Yayıncılık, 2. Basım, 2016.