Fatma Mohamed Abdualrazig Khalifa ISMAIL, Gözde GÜRELLİ

Xerolenta obvia (Pulmonata, Mollusca)’nın Dicrocoeliidae (Digenea) larval safhalarıyla doğal enfeksiyonunun Türkiye’den ilk raporu

Çalışmanın amacı: Bu çalışmada, Kastamonu’da dağılış gösteren kara salyangozu Xerolenta obvia (Menke, 1828)’daki Dicrocoeliid larval safhalarının yaygınlığının tespit edilmesi ve bu safhaların (sporokist ve serkarya) morfolojik özelliklerinin araştırılması amaçlanmıştır. Materyal ve Yöntem: X. obvia örnekleri 2016 yılının ilkbahar (Nisan ve Mayıs) ve sonbahar (Ekim ve Kasım) aylarında yağmurdan sonra Kastamonu ili çevresinden toplanmıştır. Canlı iken diseke edilip, hepatopankreasları çıkarılmış ve %0.6’lık NaCl solüsyonu içeren temiz küçük cam tüplere yerleştirilmiştir. Bir iğne kullanılarak hepatopankreasları diseke edilmiş ve parazitin canlı haldeki larval safhalarını araştırmak için sıvı bir lamın üzerine ince bir tabaka şeklinde yayılmıştır. Dicrocoeliid larval safhaları (sporokist ve serkarya) ışık mikroskobuyla gözlemlenerek %5’lik formalinle tespit edilmiş ve Semichon’s acetocarmine ile boyanmıştır. Örneklerin bir kısmı scanning elektron mikroskobu araştırmaları için hazırlanmıştır. Sonuçlar: X. obvia’nın Dicrocoeliidae familyasının yaşam döngüsüne ara konaklık yaptığı Türkiye’den ilk kez rapor edilmiştir. Kastamonu’da enfeksiyonun yaygınlığı %0.78’dir ve en yüksek olduğu ay Nisan’dır. Araştırma vurguları: Salyangozlar, özellikle otçul hayvanların otladığı köyler ve çiftliklerin civarındaki meralardan toplandığı için tespit edilen larval safhaların özellikle Dicrocoelium dendriticum’a ait olabileceği kanaatine varılmıştır. Meralardan toplanan salyangozlarda bu trematod parazitinin larval dönemlerinin varlığı, kesin konak hayvanlar için bir risk teşkil etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Xerolenta obvia, Dicrocoeliidae, Dicrocoelium dendriticum, Larval safhalar, Kastamonu, Türkiye

First report of natural infection of Xerolenta obvia (Pulmonata, Mollusca) by Dicrocoeliidae (Digenea) larval stages in Turkey

Aim of study: This study aimed to investigate the prevalence and morphological features of Dicrocoeliid larval stages (sporocysts and cercariae) in the terrestrial snail Xerolenta obvia (Menke, 1828) inhabiting Kastamonu. Material and Methods: X. obvia samples were gathered after rainfall in the surrounding areas of the Kastamonu province over the spring (i.e. April and May) and autumn (i.e. October and November) of 2016. The samples were dissected alive, and their hepatopancreata were removed and placed into glass tubes containing a 0.6% NaCl solution. The hepatopancreas was dissected using a needle and liquid was spread on a slide as a thin layer, to investigate the parasites' live larval stages. Dicrocoeliid larval stages (sporocysts and cercariae) were examined under a compound microscope, fixed in 5% formalin and stained with Semichon's acetocarmine. The samples were also prepared for observation under a scanning electron microscope. Main results: This was the first report of X. obvia as an intermediate host in the life cycle of the Dicrocoeliidae family in Turkey. In Kastamonu, the infection prevalence was 0.78%, with its highest occurrence in April. Research highlights: Since the snails were gathered mainly from pastures surrounding the villages and farms, where herbivorous animals graze, it was concluded that the larval stages found in the snails might belong to Dicrocoelium dendriticum. The presence of larval stages of this trematode parasite in the snails gathered from the pastures poses a risk to the definitive host animals.

Keywords:

Xerolenta obvia, Dicrocoeliidae, Dicrocoelium dendriticum, Larval stages, Kastamonu, Turkey,

PDF

___

Alunda, J.M. & Rojo-Vazquez, F.A. (1984). Some new molluscan hosts of Dicrocoelium dendriticum in Spain. Annales de Parasitologie Humaine et Comparee (Paris), 59, 57-62.
Cheng, T.C. (1986). General parasitology. Florida: Academic Press, Inc.
Ducháček, L. & Lamka, J. (2003). Dicrocoeliosis the present state of knowledge with respect to wildlife species. Acta Veterinaria Brno, 72, 613-626.
González-Lanza, C., Manga-González, M.Y., Campo, R. & Del-Pozo, M.P. (1997). Larval development of Dicrocoelium dendriticum in Cernuella (Xeromagna) cespitum arigonis under controlled laboratory conditions. Journal of Helminthology, 71, 311-317.
Gürelli, G. (2006). İzmir civarında dağılış gösteren bahçe salyangozu Helix aspersa Müller, 1774 (Mollusca: Pulmonata)’da karaciğer kelebeklerinin yaygınlığı. Ege Üniv. Fen. Bil. Enst. Yüksek lisans tezi, Bornova-İzmir.
Gürelli, G. (2017). Dicrocoeliosis epidemiyolojisinde kara salyangozlarının önemi. Türkiye Parazitoloji Dergisi, 41, 169-172.
Gürelli, G. & Alay, M. (2016). First record of the natural infection of Chondrus tournefortianus (Mollusca: Pulmonata) by Dicrocoeliidae (Digenea) larval stages in Kastamonu, Turkey. North-Western Journal of Zoology, 12, 188-191.
Gürelli, G., Alay, M. & Koymalı, S. (2014). Kastamonu civarında dağılış gösteren Helix lucorum Linnaeus, 1758 (Mollusca: Pulmonata)’da Dicrocoeliid (Trematoda: Digenea) larval safhalarının yaygınlığı. Türkiye Parazitoloji Dergisi, 38, 37-40.
Gürelli, G. & Göçmen, B. (2007). Natural infection of Helix aspersa (Mollusca: Pulmonata) by Dicrocoeliidae (Digenea) larval stages in İzmir, Turkey. Türkiye Parazitoloji Dergisi, 31, 150-153.
Imai, S., Tsutsumi, Y., Yumura, S. & Mulenga, A. (1992). Ciliate protozoa in the rumen of Kafue lechwe, Kobus leche kafuensis, in Zambia, with the description of four new species. Journal of Protozoology, 39, 564-572.
Kalkan, A. (1971). Dicrocoelium dendriticum (Rudolphi, 1819), Looss, 1899 in Turkey I. Field studies of intermediate and final hosts in the South Marmara Region. British Veterinary Journal, 127, 67-75.
Kartal, K., Köse, M. & Eser, M. (2015). Afyonkarahisar yöresi’nde birinci ara konak Helix lucorum Linnaeus, 1758 (Mollusca: Pulmonata)’da küçük karaciğer kelebeği Dicrocoelium dendriticum’un larval safhalarının yaygınlığı. Kocatepe Veterinary Journal, 8, 51-55.
Köse, M., Eser, M., Kartal, K. & Bozkurt, M.F. (2015). Infections of larval stages of Dicrocoelium dendriticum and Brachylaima sp. in brown garden snail, Helix aspersa, in Turkey. Korean Journal of Parasitology, 53, 647-651.
Krull, W.H. & Mapes, C.R. (1952). Studies on the biology of Dicrocoelium dendriticum (Rudolphi, 1819) Looss, 1899 (Trematoda: Dicrocoeliidae), including its relation to the intermediate host, Cionella lubrica (Müller). III. Observations on the slimeballs of Dicrocoelium dendriticum. Cornell Veterinarian, 42, 253-276.
Lazaridou, M. & Chatziioannou, M. (2005). Differences in the life histories of Xerolenta obvia (Menke, 1828) (Hygromiidae) in a coastal and a mountainous area of northern Greece. Journal of Molluscan Studies, 71, 247-252.
Manga-González, M.Y. (1987). Some aspects of the biology and helminthofauna of Helicella (Helicella) itala (Linnaeus, 1758) (Mollusca). Natural infection by Dicrocoeliidae (Trematoda). Revista Ibérica de Parasitologia, Extraordinario, 131-148.
Manga-González, M.Y., González-Lanza, C., Cabanas, E. & Campo, R. (2001). Contributions to and review of Dicrocoeliosis, with special reference to the intermediate host of Dicrocoelium dendriticum. Parasitology, 123, 91-114.
Murvanidze, L., Lomidze, T., Nikolaishvili, K., Gogebashvili, I., Arabuli, L. & Asatiani, K. (2010). The role of terrestrial mollusks in propagation of trematodes in urban environment. Bulletin of the Georgian National Academy of Sciences, 4, 92-95.
Olsen, O.W. (1974). Animal parasites. New York: Dover Publications, Inc.
Otranto, D. & Traversa, D. (2002). A review of dicrocoeliosis of ruminants including recent advances in the diagnosis and treatment. Veterinary Parasitology, 107, 317-335.
Schuster, R. (1993). Infection patterns in the first intermediate host of Dicrocoelium. Veterinary Parasitology, 47, 235-243.
Ünlü, A.H., Bilgiç, H.B., Eren, H. & Karagenç, T. (2017). Van İli civarında görülen Helix lucorum (Mollusca: Pulmonata)’da Dicrocoeliidae (Digenea) Larval Dönemlerinin Yaygınlığı. Türkiye Parazitoloji Dergisi, 41, 204-207.