Avukatlık Ücretlerinin Vergilendirilmesinde Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri

Bu çalışma avukatlık faaliyetinden elde edilen kazançların nasıl vergilendirilebileceğini ve belge düzeninde dikkat edilmesi gereken hususları göstermek üzere hazırlanmıştır. Avukatlık faaliyetinden elde edilecek kazançlarının tabi olabileceği gelir unsurları gösterildikten sonra özellikle avukatlığın serbest meslek olarak ifa edilmesi durumunda karşılaşılan sorunlar üzerinde durulmuştur. Vergi idaresinin uzun zamandır uygulamaya yön veren görüşünü değiştirmesinin etkilerinin neler olabileceği tartışılmıştır. Vergi kanunlarındaki farklı hükümler sebebiyle avukatlık kazancının serbest meslek olarak yürütülmesi sonucu ortaya çıkabilecek sorunlar gösterilmiş, bu sonuçların hukuki analizi yapılmıştır. Avukatlık vekalet ücretlerinin çeşitleri ve hukuki mahiyetinin anlatımı yapıldıktan sonra, hala tartışılan bir konu olan karşı taraf vekalet ücretinin kimin adına hükmedilmesi gerektiği, bu ücretin vekilin mi yoksa müvekkilin mi hakkı olduğu sorusuna cevap aranmıştır. Uygulamada yeni olan karşı taraf kanuni vekalet ücretinde belge düzeni ve Katma Değer Vergisi’nde tevkifat uygulamasının aydınlatılması amacıyla kanun ve tebliğde yer alan düzenlemeler gösterilmiştir. Son olarak çalışmada, avukatlık vekalet ücretlerinin vergilendirilmesine yönelik bir takım çözüm önerilerine yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

avukatlık, mali hukuk, vergi

Problems Encountered in Practice in Taxation of Attorney's Fees and Suggestions for Solutions

This study was prepared to demonstrate how the proceeds from the legal practice can be taxed and what needs to be considered in the document layout. The income elements to which the earnings to be obtained from the attorneyship activity may be subject are explained and the problems encountered especially in the case of the practice of attorneyship as a self-employment are emphasized. The effects of changing the view of the tax administration, which has been guiding the practice for a long time, were discussed. Due to different provisions in tax laws, the problems that may arise as a result of carrying out the attorney's earnings as a self-employed were shown, and a legal analysis of these results was made. After explaining the types and legal nature of attorney's attorney fees, an answer has been sought to the question of who should be awarded the other party attorney's fee, which is still a controversial issue, and whether this fee is the right of the attorney or the client. The regulations in the law and communiqué are shown in order to clarify the document order in the counterparty legal attorney fee and the application of withholding in Value Added Tax, which is new in practice. Finally, in the study, some solution proposals for the taxation of attorney's attorney fees are included.

Keywords:

taxation, lawyer, tax law,

PDF

___

Anayasa Mahkemesi, 03.03.2004 tarih ve E:2004/8 K:2004/28 sayılı kararı, (https://normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/ND/2004/28?EsasNo=2004%2F8). Erişim Tarihi : 10.06.2021.
Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru No: 2013 / 849 ve 15.04.2014 tarihli karar https://kararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/BB/2013/849 , Erişim Tarihi: 10.06.2021.
Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı (2015), 38418978-120[94-15/11]-786 sayılı özelge, (https://www.gib.gov.tr). Erişim Tarihi : 01.04.2021.
Antalya Vergi Dairesi Başkanlığı (2017), 49327596-120.04[GVK.ÖZ.2016.34] – 181943 sayılı Özelge, (https://www.gib.gov.tr). Erişim Tarihi : 01.04.2021.
Aydın, M. (2010) Avukatlık Ücreti, genşl. 5. bs., Seçkin Yayıncılık, Ankara, s.283,284.
Barlass, İ. (2011) Türk Vergi Hukukunda Değersiz, Şüpheli Ve Vazgeçilen Alacaklar, Oniki Levha Yayıncılık
Buyrukoğlu, S. & Bozdoğan, D. (2015) Danıştay İçtihatlarında Vergilendirmede Kanunilik, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, Yaz., s.270, 271.
Gündüz, N. (2014) Serbest Meslek Kazançlarının Vergilendirilmesi ve Beyanı,Vergi Raporu Dergisi, S.174, Mart
Denizli Vergi Dairesi Başkanlığı (2011), 20.07.2011 tarih B.07.1.Gib.4.20.15.01-30-Muk-2010-54-203 sayılı özelge. (https://www.gib.gov.tr). Erişim Tarihi : 07.03.2021.
Denizli Vergi Dairesi Başkanlığı (2015). 05.03.2015 tarih 51421814-120[65-2015-38]-45sayılı özelge. (https://www.gib.gov.tr). Erişim Tarihi : 07.03.2021
Gelir İdaresi Başkanlığı. 27.05.2021 tarih ve E-49459651-105[236-382]-65017 sayılı özelge.. (https://www.gib.gov.tr). Erişim Tarihi : 28.05.2021
Hesap Uzmanları Derneği (2018) Gelir Vergisi Kanunu Beyanname Düzenleme Kılavuzu , Bilnet Matbaacılık ve Yayıncılık A.Ş., İstanbul, s. 219-221.
İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı (2011) 19.08.2011 tarih ve GVK 94-1349 sayılı özelgesi, (www.gib.gov.tr). Erişim tarihi: 01.04.2020
Istanbul Vergi Dairesi Başkanlığı (2019) 10.01.2019 tarih ve 62030549-120[65-2017/198]-29406 sayılı özelge, (www. gib.gov.tr) 01.04.2020
İstanbul 6. Vergi Mahkemesi (2012), E:2011/1985 ve K:2012/1304 sayılı karar, https://www.vergidegundem.com/blog?blogid=1560742
İstanbul YMMO (2019), Aynı Konuda Farklı Özelge Verilmesinin V.U.K 369 ve 413’ncü Maddeleri Karşısında Durumu, http://istanbulymmo.org.tr/Data/PlatformYazi/2019_01ocak/201901-1%20_ayn%C4%B1%20konuda%20farkl%C4%B1%20%C3%B6zelge%20verilmesinin%20v.u.k%20369%20ve%20413%E2%80%99nc%C3%BC%20maddeleri%20kar%C5%9F%C4%B1s%C4%B1nda%20durumu.pdf
İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı ( 2017), 21152195-130[99-2017-198]-5483 sayılı özelge https://www.adanaymmo.org.tr/ozelgeler/139-sayi-dergi-ozelge-ucret-alinmayan-serbest-meslek-faaliyeti-hk.pdf, Erişim Tarihi: 07.03.2021
Kızıltoprak, Ö. (2020) Vekalet Ücretlerinin Vergilendirilmesine Eleştirel Bir Yaklaşım, Vergi Sorunları Dergisi, S.382, Temmuz , s.114.
Kocakaya, U. ( 2018) İcra Vekalet Ücretlerinin Vergilendirilmesi, Vergi Raporu Dergisi, S.224 , Mayıs 2018., s.68.
Özbek, H. C. &,Arslan,M. (2016) Serbest Meslek Kazançlarında Vergilendirme Esasları İle Doktor ve Avukatlara İlişkin Özellikli Hususlar”, Vergi Sorunları Dergisi, S.330, Mart. s.36, 37.
Uçan, R. (2017) Karşı Taraf Vekalet Ücretinin Vergilendirilmesi, Vergi Raporu Dergisi, S.216, Eylül., s.60
Saban, N. (2020) Vergi Hukuku, 9.bs., Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul, s. 47.
Sayıştay 2. Dairesi (2008), 20.11.2008 tarih ve 34117 sayılı kararı (https://www.sayistay.gov.tr/tr/kararlar/dk/?krr=30243), Erişim Tarihi: 13.03.2021.
Sayıştay 5. Daire (2019), 09.07.2019 tarihli ve 384 Karar/215 İlam Numaralı Kararı. (https://www.sayistay.gov.tr/tr/kararlar/dk/?krr=30243). Erişim Tarihi: 15.05.2021.
Tekin, E. (2018) Arabuluculuk Müessesinin Vergi Kanunları Açısından Değerlendirilmesi, Vergi Raporu Dergisi, S.231, Aralık, s.13.
Türkay, İ (2016) Serbest Meslek Kazançlarında KDV ve Gelir Vergisi Açısından Vergiyi Doğuran Olay, Vergi Sorunları Dergisi, S.329, Şubat. , s. 170.
TBB Vergi Hukuku Komisyonu, https://d.barobirlik.org.tr/2021/Belge508954_2.pdf Erişim Tarihi: 20.04.2022.
Vergi Müfettişleri Derneği (2020), Gelir Vergisi Kanunu Beyanname Düzenleme Rehberi 1. Cilt. EpamatBasın Yayın Ltd. Ankara, s. 302.
Yargıtay Ceza Genel Kurulu (2004), https://karararama.yargitay.gov.tr/YargitayBilgiBankasiIstemciWeb , Erişim Tarihi: 20.05.2021