Zenginleştirilmiş Öğrenci Kılavuzunun Birleştirilmiş Sınıflarda Öğrenim Gören Öğrencilerin “Maddeyi Tanıyalım” Konusuyla İlgili Kavramsal Anlamalarına Etkisi

Bu çalışmada amaç; “Maddeyi Tanıyalım” ünitesi kapsamında geliştirilen öğrenci kılavuzunun birleştirilmiş sınıflarda öğrenim gören öğrencilerin kavramsal anlamaları üzerine etkisini araştırmaktır. Çalışma kapsamında aksiyon araştırmasından yararlanılmıştır. Çalışmanın örneklem grubunu Erzurum ili Çat ilçesinde bulunan bir ilkokulun birleştirilmiş sınıfta öğrenim gören 3. (altı öğrenci) ve 4. sınıf (sekiz öğrenci) öğrencileri ile bu öğrencilerin sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak; yapılandırılmış grid, mülakat soruları ve araştırmacı günlüğünden yararlanılmıştır. Çalışmada “Maddeyi Tanıyalım” ünitesinden 3. ve 4. sınıf seviyesinde ortak konu başlıkları olan “Maddeyi Niteleyen Özellikler” ve “Maddenin Halleri” konu başlıkları seçilmiştir. Araştırmacı sorgulayıcı öğretim stratejisine uygun öğrenme ortamı dahilinde öğrencilerin hazırlanan etkinlikleri takip etmelerini kolaylaştıran kılavuzlarla ders işlenmiştir. Hazırlanan kılavuzlar çalışma yaprakları ve eğitsel oyunları içermektedir. Çalışma yaprağı içerisinde aktif öğretim tekniklerinden; vızıltı 22, hızlı tur ve kartopudan yararlanılmıştır. Çalışma yaprağının dikkat çekme bölümünde hızlı tur ve vızıltı 22, etkin uğraşı bölümünde öğrencilerin işbirliği içerisinde çalışmalarına katkıda bulunacak deneylere yer verilmiştir. Çalışma yaprağının son bölümünde ise kartopu tekniğinden yararlanılmıştır. Süreçte “Nesi var?”, “Monopoly” ve “Tombala” gibi eğitsel oyunlardan faydalanılmıştır. Geliştirilen kılavuzun birleştirilmiş sınıflarda üçüncü (z = 2,201, p<.05) ve dördüncü sınıf (z = 2,380, p<.05) seviyesinde öğrenim gören öğrencilerin kavramsal anlamaları üzerinde anlamlı etkide bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır. Birleştirilmiş sınıflarda öğretimin kalitesini artırmaya yönelik uygulamalı çalışma sayısının artırılması yönünde öneride bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

birleştirilmiş sınıflar, fen bilimleri, kavramsal anlama

The Effect of Enriched Guide Book on Multigrade Class Students’ Conceptual Understanding of “Get to Know the Matter” Sample

Purpose: The aim of this study was to investigate the effect of the enriched guidebook about "Let's Get to Know the Matter" unit on students’ conceptual understanding in the multigrade classroom. Design/Methodology/Approach: The action research method was used in this study. This method focuses on the teacher solving the problem by developing strategies for the solution of the problem (Çepni, 2010). The sample group of the study is consisted of 3rd (six students) and 4th (eight students) grade students in a multigrade classroom and their teacher in Çat district of Erzurum province. Structured grid, interview questions and researcher's diary were used for data collection.Findings: It can be observed that the enriched guided material significantly effects conceptual understanding of the students at third grade (z = 2,201, p <.05) and fourth grade (z = 2,380, p <.05) in the multigrade classrooms. It has been said that the active learning techniques and educational games used in the guidebook provide attention and facilitate learning by keeping students active.Highlights: When the current literature is examined, it is seen that the number of studies focus on science teaching in multigrade classroom in our country is quite insufficient (Saraçoğlu, Böyük, & Tanık, 2012; Uçar, 1997). The research was carried out to fill this gap in the literature.

Keywords:

Multigrade classes, Science, Conceptual understanding,

PDF

___

Abay, S. (2007). Birleştirilmiş sınıflarda sosyal bilgiler öğretimindeki sorunlar. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
Abraham, M. R., Gryzybowski, E. B., Renner, J. W., & Marek, A. E. (1992). Understanding and misunderstanding of eighth graders of five chemistry concepts found in textbooks. Journal of Research in Science Teaching, 29, 105-120.
Adanur, Z. (2011). Birleştirilmiş sınıflarda yapılandırmacı yaklaşımın uygulanabilirliğinin öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi: Trabzon ili örneği. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Alpaltun, K. (2012, Mayıs). Birleştirilmiş sınıflı okullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin öğretim materyalleri konusunda karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. 11. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu’nda sunulan bildiri, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Rize.
Altıntaş, S., & Sidekli, S. (2017). Çarpma işlemi öğretiminde Napier çubukları kullanımı: Birleştirilmiş sınıflar. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(2), 14-21.
Arslan, N., & Demirtaş, Z. (2015). Oyun destekli öğretimin 5. sınıf temel geometrik kavramlar ve çizimler kazanımlarının öğretiminde öğrenci başarısına etkisi. VII. Ulusal Lisansüstü Eğitim Sempozyumu’nda sunulan bildiri, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
Ayas, A., & Özmen, H. (2002). Lise kimya öğrencilerinin maddenin tanecikli yapısı kavramını anlama seviyelerine ilişkin bir çalışma. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 19(2), 45- 59.
Aycan, S., Türkoğuz, Ş., Arı, E., & Kaynar, Ü. (2002, Eylül). Periyodik cetvelin ve elementlerin tombala oyun tekniği ile öğretimi ve bellekte kalıcılığının saptanması. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi’nde sunulan bildiri, ODTÜ, Ankara.
Akkaya, R., & Durmuş, S. (2010). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin cebir öğrenme alanındaki kavram yanılgılarının giderilmesinde çalışma yapraklarının etkililiği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27, 7-26. Bağcan-Büyükturan, E., & Çıkrıkçı-Demirtaşlı, N., (2012). Çoktan seçmeli testler ile yapılandırılmış gridlerin psikometrik özellikleri bakımından karşılaştırılması. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 45(1), 395-415.
Bahar, M., Öztürk, E., & Ateş, S. (2002, Eylül). Yapılandırılmış grid metodu ile lise öğrencilerinin Newton'un hareket yasası, iş, güç ve enerji konusundaki anlama düzeyleri ve hatalı kavramların tespiti. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Kongresi’nde sunulan bildiri, ODTÜ, Ankara.
Bayat, S., Kılıçaslan, H., & Şentürk, Ş. (2014). Fen ve teknoloji dersinde eğitsel oyunların yedinci sınıf öğrencilerinin akademik başarısına etkisinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 204-216.
Chong, V. D., Salleh, S. M., & AiCheong, I. P. (2013). Using an activity worksheet to remediate students’ alternative conceptions of metallic bonding. American International Journal of Contemporary Research, 3(11), 39-52.
Coştu, B., Karataş, F. Ö., & Ayas, A. (2003). Kavram öğretiminde çalışma yapraklarını kullanılması (using worksheets in teaching concepts). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(14), 33-48.
Coşkun, H., Akarsu, B., & Kariper, İ. A. (2012). Bilim öyküleri içeren eğitsel oyunların fen ve teknoloji dersindeki öğrencilerin akademik başarılarına etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 93-109.
Çepni, S. (2010). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (5. baskı). Trabzon: Celepler Matbaacılık.
Dursun, F. (2006). Birleştirilmiş sınıflarda eğitim sorunları ve çözüm önerileri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2, 33-57.
Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metotlarına giriş: Nitel, nicel ve eleştirel kuram metodolojileri. Ankara: Anı Yayıncılık.
Erdem, A. R. (2004). Birleştirilmiş sınıflarda öğretim. Ankara: Anı Yayıncılık.
Ersoy, A. (2015). Doktora öğrencilerinin ilk nitel araştırma deneyimlerinin günlükler aracılığıyla incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5(5), 549-568.
Felder, R. M. and Brent, R. (1996). Navigating the bumpy road to student-centered instruction. College teaching, 44(2), 43-47.
Galili, S. (2014). Cooperative learning by teacher trainers as a tool for improving teacher training in heterogeneous elementary school track classes. American Journal of Educational Research, 2(8), 568-576.
Gelebek, M. S. (2011). Birleştirilmiş sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacılık temelli yeni ilköğretim programının birleştirilmiş sınıflarda uygulanmasına ilişkin görüşlerinin incelenmesi: Kilis ili örneği (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
Gözler, A. (2009). Birleştirilmiş sınıflı okullarda görev yapan öğretmenlerin yeni ilköğretim programına yönelik görüşleri. e-Journal of New World Sciences Academy, 4(3), 815-832.
Gredler, M. E. (2004). Games and simulations and their relationships to learning. In D. H. Jonassen (Ed.), Handbook of research on educational communications and technology (pp. 571-581). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Kalaycı, Ş. (Ed.). (2005). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şti.
Karataş, F. Ö., Cengiz, C., & Çalışkan, B. (2018). İşbirliğine dayalı ve çalışma yaprakları ile desteklenmiş öğrenme ortamında gerçekleştirilen öğretimin öğrencilerin akademik başarıları üzerine etkisi. Araştırma ve Deneyim Dergisi, 3(1), 1-16.
Karamustafaoğlu, O., & Kaya, M. (2017). Eğitsel oyunlarla “yansıma ve aynalar” konusunun öğretimi: Yansımalı koşu örneği. Journal of Inquiry Based Activities, 3(2), 41-49.
Kavasoğlu, B. E. (2010). İlköğretim 6, 7 ve 8. sınıf matematik dersinde olasılık konusunun oyuna dayalı öğretiminin öğrenci başarısına etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Kaya, S., & Elgün, A. (2015). Eğitsel oyunlar ile desteklenmiş fen öğretiminin ilkokul öğrencilerinin akademik başarısına etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(1), 329-342.
Kaya, K. (2005). Birleştirilmiş sınıflar ile bağımsız sınıflarda ilk okuma yazma öğretiminde karşılaşılan sorunların karşılaştırmalı incelemesi (Kayseri ili örneği). (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Kayseri Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
Kindon, S., & Elwood, S. (2009). Introduction: More than methods reflections on participatory action research in geographic teaching, learning and research. Journal of Geography in Higher Education, 33(1), 19-32.
Köksal, K. (2005). Birleştirilmiş sınıflarda öğretim. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Little, A. W. (2001). Multigrade teaching: Towards an international research and policy agenda. International Journal of Educational Development, 21, 481-497.
Lunenberg, M. L., & Volman, M. (1999). Active learning: Views and actions of students and teachers in basic education. Teaching and Teacher Education, 15(4), 431-445.
MEB (2018). Ankara il milli eğitim müdürlüğü. Eğitim istatistikleri. https://ankara.meb. gov.tr/www/egitim-istatistikleri/icerik/24 adresinden 5 Temmuz 2018 tarihinde edinilmiştir.
Nakhleh, M. B., & Samarapungaven, A. (1999). Elementary school children's beliefs about matter. Journal of Research in Science Teaching, 36(7), 777-805.
Novick, S. V., & Nussbaum, J. (1981). Pupils' understanding of the particulate nature of matter: A cross-age study. Science Education, 65(2),187-196.
Oran, T. (2003). Birleştirilmiş ve bağımsız sınıflarda öğrenim gören 5. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersi bilişsel hedeflerine ulaşma düzeyleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Özmen, H., & Kenan, O. (2007). Determination of the Turkish primary students’ views about the particulate nature of matter. Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 8(1), 1-15.
Öztürk, H. İ. (2005). Birleştirilmiş sınıflarda öğretim. İstanbul: Lisans Yayıncılık.
Öztürk, M., Akkan, Y., Yılmaz, G. K., & Kaplan, A. (2015). Birleştirilmiş sınıflı bir okulda drama yöntemiyle kesir öğretiminden yansımalar: Bayburt örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(31), 371-394.
Palavan, Ö. (2007). İlköğretim birinci kademe birleştirilmiş sınıflardaki 4.sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersinin kazanımlarına erişim düzeyleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
Sağ, R., Savaş, B., & Sezer, R. (2009). Burdur’daki birleştirilmiş sınıf öğretmenlerinin özellikleri, sorunları ve ihtiyaçları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 37-56.
Saraçoğlu, S., Böyük, U., & Tanık, N. (2012). Birleştirilmiş ve bağımsız sınıflarda öğrenim gören ilköğretim öğrencilerinin bilimsel süreç beceri düzeyleri. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(1), 83-100.
Songur, A. (2006). Harfli ifadeler ve denklemler konusunun oyun ve bulmacalarla öğrenilmesinin öğrencilerin matematik başarı düzeylerine etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Sınmaz, A. G. (2009). Birleştirilmiş sınıf öğretmenlerinin yeni ilköğretim programının uygulamasına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi (Düzce ili örneği) (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Sumak, S. M., Sumak, A. E. G., & Gelebek, M. S. (2011). Birleştirilmiş sınıflarda karşılaşılan sorunlar ve öğretmenlerin bakış açısından olası çözüm önerileri (Kilis Örneği). Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(3), 1221-1238.
Şahin, Ç. (2007). Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretim. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Şevki-Yıldız, S. (2009). 2005 Hayat bilgisi dersi öğretim programının birleştirilmiş sınıflarda uygulanabilirliğinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Nitel bir araştırma) (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
Uçar, G. (1997). Birleştirilmiş sınıflar fen bilgisi dersi ışık ünitesinde öğrenci başarısına öğrencilerin çalışma alışkanlıkları ve öğretmenlerin ders işleme yöntemlerinin etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Usta, N., Işık, A. D., Taş, F., Gülay, T., Şahan, G., Genç, S., …Küçük, K. (2018). Oyunlarla matematik öğretiminin ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin matematik başarısına etkisi. İlköğretim Online, 17(4), 1972-1987.
Varan, S., & Sulak, S. E. (2018). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin zihinsel sözlüğünü geliştirmede eğitsel oyunların etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(67), 1109-1119.
Veenman, S. (1996). Effects of multigrade and multi-age classes reconsidered. Review of Educational Research, 66(3), 323- 340.
Yılmaz, A. H. (2014). Türkçe dersi öğretim programının birleştirilmiş sınıflarda uygulanabilirliğinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
Yılmaz, M. (2011). 2005 sosyal bilgiler dersi öğretim programının birleştirilmiş sınıflarda uygulanabilirliğinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi: Nitel bir araştırma. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
Yıldırım, M. (2008). Birleştirilmiş sınıflı ilköğretim okullarında ses temelli cümle öğretimi yöntemi ile ilk okuma yazma öğretimi sırasında karşılaşılan güçlükler (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.