Günnur ERDOĞAN, FEHİME SEVİL YALÇIN, SİBEL TELLİ

Ortaokul Öğrencileri Elektromanyetik Kirliliği Tanıyor Mu?

Bu çalışmada, öğrencilerin günlük yaşamda sık kullandıkları elektrikli ve elektronik cihazların oluşturduğu elektromanyetik alanı ve oluşan elektromanyetik kirliliği (elektrosmog) ne kadar tanıdıklarını belirlemek amacıyla 2014-2015 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde, Çanakkale ilinde bir ortaokulda 5.,6.,7. Sınıf seviyesinde öğrenim gören 67 kız ve 43 erkek öğrenciden oluşan toplam 110 ortaokul öğrencisine elektromanyetik alan (EMA) ve elektromanyetik alanın sağlık üzerine etkileriyle ilgili görüşleri alınmıştır. Öğrencilerin verdikleri cevaplardan elektromanyetik alanın sağlık üzerinde etkileri hakkında farkındalıkları olmasına rağmen, öğrencilerin kendilerini elektromanyetik alanla ilgili bilgili kabul etmedikleri belirlenmiştir. Çalışma elektrokirliliğin (elektrosmog) arttığı günümüzde öğrenci görüşlerinden yola çıkarak, gençlerin sağlıklarını korumak için mevcut farkındalıklarının bilgiyle desteklenmesi gerektiğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Çevre eğitimi, elektrosmog, fen bilgisi eğitimi, ortaöğretim

Do Middle School Students Know Electromagnetic Pollution?

This study aims to determine how well the students know the electromagnetic pollution (electrosmog) formed by electrical and electronic devices that they use in their daily life. In the spring semester of 2014-2015 academic year, in a mid-school in Çanakkale, total number of 110 students (67 girls and 43 boys) at 5th, 6th, 7th Grades were asked about their opinions for the effects of electromagnetic field (EMA) and its effects on health. Results showed that students do not consider themselves to be knowledgeable about the electromagnetic field, although they are aware of the health effects of the electrosmog. This study is important to point the young people’ awareness to protect their health needs to be supported with knowledge.

Keywords:

Environment education, elektrosmog, science education, mid-school,

PDF

___

AEEE (Atık Elektrikli Elektronik Atıklar) Getirme Merkezi (2019). Kadıköy Belediyesi. 04 Nisan 2019 tarihinde http://cevre.kadikoy.bel.tr/icerik/elektronik-atiklar sayfasından erişilmiştir.
Ahlbom, A., & Feychting, M. (2003). Electromagnetic radiation: Environmental pollution and health. British Medical Bulletin, 68(1), 157-165. 04 Nisan 2019 tarihinde https://academic.oup.com/bmb/article/68/1/157/421256 sayfasından erişilmiştir.
Akça, B. & Coşkun, Ö. (2016). Bir Elektrik Dağıtım Firması Çalışanları Üzerindeki Elektromanyetik Alanların Olası Etkilerinin İstatistiksel Olarak Değerlendirilmesi [The Statistical Evaluation of the Possible Effects of Electromanyetic Fields om an Electric Distri-bution Company Employers]. Journal of Engineering Sciences and Design, Vol.4 (3), p.203-214. 04 Nisan 2019 tarihinde http://dergipark.gov.tr/download/article-file/303457 sayfasından erişilmiştir.
BAB (Bağlan ama bağlı olma), (2019). 04 Nisan 2019 tarihinde https://www.yesilay.org.tr/tr/bagimlilik/teknoloji-bagimliligi sayfasın-dan alınmıştır. Bilgi ve Teknoloji Kurumu (2019). 04 Nisan 2019 tarihinde https://www.turkiye.gov.tr/baz-istasyonlari adresinden erişilmiştir.
Cohen, A., & von Saal, F. S. (Eds.). (2017). Integrative Environmental Medicine. Oxford University Press.
Çankaya A. B, Erdem M. A, Okhan O., Yaltırık M., Kasapoğlu Ç., & Oral C. K. (2007). Elektromanyetik Alanın (EMA) kemik defekt-leri üzerine etkileri [Effects of Electromanyetic Fields (EMF) on Healing of the Bone Deffects. Journal of Istanbul University Fa-culty of Dentistry Vol.41(3), p.17-23. 04 Nisan 2019 tarihinde http://dergipark.gov.tr/jiufd/issue/8844/110469 adresinden alın-mıştır.
Çerezci O, Kartal Z, Pala K, & Türkkan A., (2012). Elektromanyetik Alan ve Sağlık Etkileri, Bursa Nilüfer Belediyesi yayını. 04 Nisan 2019 tarihinde http://www.nilufer.bel.tr/dosya_yoneticisi/icerik/EMAKitap.pdf adresinden alınmıştır.
Çerezci O , Şeker S, & Pala K.(2011). İlköğretim ve Ana Okullarında Dış Kaynaklı Elektromanyetik Alan Maruziyetinin Niteliksel Analizi. Elektromanyetik Alanlar ve Etkileri Sempozyumu Panel ve Bildiriler, 7 – 8 Ekim 2011. (p.196-199.) 04 Nisan 2019 tari-hinde http://www.emo.org.tr/ekler/8594dedae717edd_ek.pdf adresinden alınmıştır.
Çerezci, O., Yener, Ş. Ç., & Çerezci, F. (2017). Çerezcı, O., Yener, Ş. Ç., & Çerezcı, F. (2017, April). Electromagnetic radiation inte-raction and pollution measurements. In Electric Electronics, Computer Science, Biomedical Engineerings' Meeting (EBBT), 2017 (pp. 1-4). IEEE.
Dolu, G., & Ürek, H. (2015). Lisansüstü Öğrenciler “Çevre Kirliliği ve Elektromanyetik Kirlilik” Konusunda Yeterince Bilinçli mi? [Are Graduate Students Sufficiently Aware of “Environmental and Electromagnetic Pollution”?] Necatibey Faculty of Education Electronic Journal of Science and Mathematics Education, 9 (1), 165-183. DOI: 10.17522/nefefmed.36630 04 Nisan 2019 tarihinde http://dergipark.gov.tr/download/article-file/39916 adresinden alınmıştır.
Ebrahim, S., Azab E.A., Albasha M.O., & Albishti N.,(2016) The Biological Effects of Electromagnetıc Fields on Human and Experi-mental Animals, International Research Journal of Natural and Applied Sciences (IRJNAS), Vol. 3 (10),pp.106-121
Feychting, M., Jonsson, F., Pedersen, N. L., & Ahlbom, A., (2003). Occupational magnetic field exposure and neurodegenerative disease. Epidemiology,Vol. 14(4), p. 413-419. Güçlü, G. G. (2011). 50 Hz Elektromanyetik Alanlar ve Biyolojik Etkileri. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, Enerji Enstitüsü.
HDEA (Hurda Değil Elektronik Atık) (2019). 04 Nisan 2019 tarihinde http://www.atasehir.bel.tr/haber/hurda-degil-elektronik-atik sayfasından erişilmiştir.
Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
Michaelis, J., Schüz, J., Meinert, R., Menger, M., Grigat, J. P., Kaatsch, P., & Kärner, H. (1997). Childhood Leukemia and Electro-magnetic Fields: Results of a Population-Based Case-Control Study in Germany. Cancer Causes and Control Vol. 8 (2), p.167-174).
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı (2006). İlköğretim Fen ve Teknoloji Ders (6, 7, 8. Sınıflar) Kitabı. MEB, Ankara
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı (2011). Ortaöğretim Fizik Ders Kitabı. MEB, Ankara.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı (2011). Ortaöğretim Biyoloji Ders Kitabı. MEB, Ankara.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı (2013). İlköğretim Fen ve Teknoloji Ders (6, 7, 8. Sınıflar) Kitabı. MEB, Ankara.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Eğitim Yapıları Asgari Tasarım Standartları Kılavuzu (2015). 04 Nisan 2019 tarihide (http://iedb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_08/17032245_2015asgaritasarmklavuzu.pdf) adresinden alınmıştır.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Ödül ve Disiplin Yönetmeliği Cep Telefonu İle İlgili Maddeler (2015). 04 Nisan 2019 tarihinde (http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/09/12/127585/dosyalar/2015_09/28101622_okuldaceptelefonu.pdf) adresinden alınmıştır.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı (2017). İlkokul ve Ortaokul Fen Bilimleri Dersi (4, 5, 6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı. MEB, Ankara. 04 Nisan 2019 tarihinde (http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=325) adresinden alınmıştır.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı (2017). Ortaöğretim Biyoloji Dersi Öğretim Programı. MEB, Ankara. 04 Nisan 2019 tarihinde (http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=361) adresinden alınmıştır.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı (2017). Ortaöğretim Fizik Dersi Öğretim Programı. MEB, Ankara. 04 Nisan 2019 tarihinde (http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=351) adresinden alınmıştır.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı (2017). Ortaöğretim Sağlık Bilgisi ve Trafik Kültürü Dersi Öğretim Programı. MEB, Ankara. 04 Nisan 2019 tarihinde (http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=348) adresinden alınmış-tır.
Otto, M., & von Mühlendahl, K. E. (2007). Electromagnetic fields (EMF): Do they play a role in children's environmental health (CEH)?. International journal of hygiene and environmental health,Vol. 210 (5), p. 635-644.
Sarıgöz, O., Karakuş, A., & İrak, K. (2012). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin elektromanyetik kirlilik ile ilgili görüşlerinin değerlen-dirilmesi.[ An Evaluation of the Views of the Vocational School Students about Electromagnetic Pollution] Ejovoc (Electronic Jo-urnal of Vocational Colleges), Vol.2 (2). 04 Nisan 2019 tarihinde http://dergipark.gov.tr/download/article-file/62593 adresinden alınmıştır
Şeker, S., & Çerezci, O., (1997). Çevremizdeki Radyasyon ve Korunma Yöntemleri, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
Şeker, S., & Çerezci, O. (2000). Şeker, S., & Çerezci, O. (2000). Radyasyon Kuşatması: Elektriğin ve nükleer enerjinin sağlığımıza etkileri. Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
Şeker, S., & Korkut, A. (2005). Tehlikeli oyuncak. Hayykitap.
Şeker, S (2010). Cep Tehlikesi. İstanbul. Hayykitap Yayınevi.Türkiye Bağımlılıkla Mücadele Eğitim Platformu, (2017). 04 Nisan 2019 tarihinde http://ilkokul.tbm.org.tr/ adresinden erişilmiştir. TBM ( Türkiye Bağımlılıkla Mücadele Programı) (2019) 04 Nisan 2019 tarihinde https://www.yesilay.org.tr/tr/projeler/detay/tbm-turkiye-bagimlilikla-mucadele-egitim-programi adresinden alındı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2013). 06-15 Yaş Grubu Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanımı ve Medya. 04 Nisan 2019 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=15866 adresinden alındı.
Tüysüz M. Z.,& Canseven A. G.(2011). Çocuklarda Yüksek Dielektrik Özelliklerin 900 MHz Frekanslı Cep Telefonu SAR Değerleri-ne Etkisi. Elektromanyetik Alanlar ve Etkileri Sempozyumu. 7 – 8 Ekim 2011, p.225-226.
Türkkan, A., & Pala, K . (2009). Çok Düşük Frekanslı Elektromanyetik Radyasyon ve Sağlık Etkileri.[ Extremely Low Frequency Electromagnetic Radiation and Health Effects]. Uludağ University Journal of The Faculty of Engineering,14 (2). 04 Nisan 2019 tarihinde (http://dergipark.gov.tr/uumfd/issue/21677/233298) adresinden alınmıştır.
Vaizoğlu, S., Sevencan, F., Abakay, M., Tümer, M., Erkıran, S., Abdulayev, R., Aydın, İ., Güler, Ç.. (2011). Bir Baz İstasyonu Yakı-nında Yaşayanlarda Elektromanyetik Hipersensitivite Semptomları. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, Vol. 72 (3). 04 Nisan 2019 ta-rihinde (http://dergipark.gov.tr/iuitfd/issue/9270/115919) adresinden alınmıştır.
Yakıncı, Z. D., (2016). Elektromanyetik Alanın İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkileri [Effects of Electromagnetıc Field on Human Health[. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi. Vol. 4 (2), 44-54. 04 Nisan 2019 tarihinde http://dergipark.gov.tr/inonusaglik/issue/26768/410420 adresinden alınmıştır.
Yalçın, S. & Okur, E. (2014). Ekopedagojik yaklaşım ile uygulanmış elektromanyetik alan (EMA) eğitiminin EMA farkındalığı üzerine etkisi.[The Effects of Electromagnetic Field (EMF) Education within Ecopedagogy on EMF Awareness], Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Vol. 35 (1), pp. 143-156. 04 Nisan 2019 tarihinde http://acikerisim.pau.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11499/8/d001584.pdf?sequence=1 adresinden alınmıştır.
Yalçın, A., & Saygın, M. (2016). Elektromanyetik Alanların Üreme Sistemi Üzerine Etkileri [Effects on Reproductive System of Elect-romanyetic Fields]. Journal of Engineering Sciences and Design, Vol. 4(2), 105-124. 04 Nisan 2019 tarihinde http://dergipark.gov.tr/download/article-file/227717 adresinden alınmıştır.
YEAGK (Yıldırım’da Elektronik Atıklar Geri Kazanılıyor) (2019). 12 Şubat 2019 tarihinde http://www.yildirim.bel.tr/tr/haberler/yildirimda-elektronik-atiklar-geri-kazaniliyor-295 sayfasından erişilmiştir.
Yeşilay (2018) Teknoloji Bağımlılığı. 04 Nisan 2019 tarihinde http://www.yesilay.org.tr/tr/bagimlilik/teknoloji-bagimliligi adresinden erişilmiştir.
Yılmaz Karaoğlan F.G., (2016). Lise Öğrencilerinin Tablet Bilgisayar Kabul Durumlarının İncelenmesi, 10th International Computer and Instructional Technologies Symposium (ICITS), 16-18 Mayıs 2016 , p.78-89, Rize, Türkiye.