Fizik Dersi Akademik Özgüven Ölçeği Geliştirme Çalışması

Bu araştırmanın amacı; ortaöğretim öğrencilerinin fizik dersine yönelik akademik özgüvenlerini belirlemeye yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir. Çalışma grubunda 2015-2016 öğretim yılında Ankara ilindeki MEB’e bağlı devlet Anadolu liselerinde öğrenim gören 515 dokuzuncu sınıf öğrencisi yer almaktadır. Ölçeğin deneme formu ilk aşamada üç farklı Anadolu lisesinde öğrenim gören 274, ikinci aşamada 271 dokuzuncu sınıf öğrencisine uygulanmıştır. Verilerin analizinde ölçeğin yapı geçerliğini belirlemek amacıyla açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi tekniklerinden yararlanılmıştır. Ölçekten elde edilen verilerin güvenirliğini belirlemek amacıyla Cronbach Alpha katsayısı hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda ortaöğretim öğrencilerinin fizik dersine yönelik akademik özgüvenlerini belirlemeye yönelik, olumlu ve olumsuz akademik özgüven olmak üzere iki alt boyuttan oluşan 12 maddelik Fizik Dersi Akademik Özgüven Ölçeği geliştirilmiştir. Ölçekten elde edilen verilerin Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı 0.82 ve açıkladığı toplam varyans %48,15’tir. DFA sonucunda ulaşılan ki-kare/serbestlik derecesi oranı 1.71 olup ölçeğin yapısı mükemmel uyum göstermektedir. RMSEA değeri 0.052 olup bu değere göre ölçeğin yapısının modele uyumu iyi düzeydedir. Diğer uyum indeksleri birlikte incelendiğinde geliştirilen ölçeğin 12 maddelik iki boyutlu bir yapıda olduğu doğrulanmıştır. Açıklayıcı faktör analizi sonunda iki boyutun ilişkisinin anlamlı olduğu (r=0.496, p<.01), doğrulayıcı faktör analizi sonunda boyutlar arasında pozitif yönde ve yüksek düzeyde (r=0.66) ilişki olduğu belirlenmiştir. Geliştirilen ölçeğin psikometrik özelliklerinin yeterli olduğu bulgularla ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Akademik özgüven, Fizik dersi, Ölçek geliştirme

Development of Academic Self-Concept Scale for Physics Course

The aim of this research is to develop a valid and reliable assessment instrument to determine the academic self-concept of secondary school students for physics course. Study group of this research consists of 515 9th grade students from the Anatolian High Schools of the Ministry of National Education in Ankara. The testing form of the scale was firstly applied to 274 9th grade students and was secondly applied to 271 9th grade students who study in 3 different Anatolian High Schools. Explanatory and confirmatory factor analysis technique were used to determine the validity of the scale to analyze the data. Cronbach Alpha parameter was calculated to determine the reliability of the data which obtained from the scale. At the end of the research, a 12-item academic self-concept scale including two sub-dimensions which named positive and negative academic self-concept was developed to determine secondary school students’ academic self-concept. The Cronbach Alpha reliability parameter of the data obtained from the scale was 0.82 and the explained total variance was %48,15. The ratio of chi-square/freedom degrees obtained via DFA was 1.71 and the structure of the scale is perfectly compatible. The RMSEA value is 0.052 and according to this value, the structure of the scale is well adapted to the model. When the other fit indexes are investigated, it is confirmed that the developed scale is a two-dimensional structure with 12 items. At the end of the explanatory factor analysis, it is determined that the relationship between the two dimensions is significant (r=0.496, p<.01), and at the end of the confirmatory factor analysis, it is determined that there is a positive and high correlation between the dimensions (r=0.66). It is demonstrated by findings that the psychometric features of the scale were sufficient.

Keywords:

Academic self-concept, Physics course, Scale development,

PDF

___

Akbulut, Ö.E. (2013). Dokuzuncu sınıf kuvvet ve hareket ünitesine yönelik bilgisayar destekli bağlam temelli öğretim etkinliklerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi), Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Balcı, A. (2013). Sosyal bilimlerde araştırma. Ankara: Pegem.
Bloom, B.S. (1976). Human characteristics and school learning. McGraw-Hill.
Brookover, W.B., Thomas, S., & Paterson, A. (1964). Self-concept of ability and school achievement. Sociology of education, 271-278.
Büyükkara, S. (2011). İlköğretim 8. sınıf fen ve teknoloji dersi ses ünitesinin bilgisayar simülasyonları ve animasyonları ile öğretiminin öğrenci başarısı ve tutumu üzerine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 8(4), 470-483.
Byrne, B.M. (1984). The general/academic self-concept nomological network: A review of construct validation research. Review of educational research, 54(3), 427-456.
Conway, J. M. ve Huffcutt, A. I. (2003). A review and evaluation of exploratory factor analysis practices in organizational research. Organizational research methods, 6(2), 147-168.
Demircioğlu, S. (2014). Örnek olaya dayalı öğrenme yönteminin lise öğrencilerinin fizik dersinde kavramsal anlamaları ve özyeterlik inançları üzerindeki etkileri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Götz, T., Cronjäger, H., Frenzel, A.C., Lüdtke, O., & Hall, N.C. (2010). Academic self-concept and emotion relations: Domain specificity and age effects. Contemporary Educational Psychology, 35(1), 44-58.
Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
Kline, T. (2005). Psychological testing: A practical approach to design and evaluation. California: Sage.
Lawrenz, F., Wood, N.B., Kirchhoff, A. Kim, N.K., & Eisenkraft, A. (2009) Variables Affecting Physics Achievement. Journal of Research in Science Teaching. 46(9). 961-976.
Marsh, H.W. ve Richards, G.E. (1988). Tennessee Self Concept Scale: Reliability, internal structure, and construct validity. Journal of Personality and Social Psychology, 55(4), 612-624.
Marsh, H.W. (1986). Verbal and math self-concepts: An internal/external frame of reference model. American Educational Research Journal, 23(1), 129-149.
Marsh, H.W. (1990). Causal ordering of academic self-concept and academic achievement: A multiwave, longitudinal panel analysis. Journal of Educational Psychology, 82(4), 646-656.
Marsh, H.W., Byrne, B.M. ve Shavelson, R.J. (1988). A multifaceted academic self-concept: Its hierarchical structure and its relation to academic achievement. Journal of educational psychology, 80(3), 366.
Marsh, H.W., Byrne, B.M. ve Yeung, A.S. (1999). Causal ordering of academic self-concept and achievement: Reanalysis of a pioneering study and revised recommendations. Educational psychologist, 34(3), 155-167.
MEB. (2014). Eğitim İstatistikleri. http://ankara.meb.gov.tr/www/egitim-istatistikleri/icerik/24 adresinden erişildi.
Özçelik, D.A. (2012). İnsan nitelikleri ve okulda öğrenme (2.baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Senemoğlu, N. (1987). Tam öğrenme modeli-yararları ve sınırlılıkları. Eğitim ve Bilim Dergisi, 2(66), 28-33.
Senemoğlu, N. (1989). Öğrenci giriş nitelikleri ile öğretme-öğrenme süreci özelliklerinin matematik derslerindeki öğrenme düzeyini yordama gücü. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Bölümü.
Senemoğlu, N. (2018). Gelişim öğrenme ve öğretim (25.baskı). Ankara: Anı.
Tabachnick, B.G. ve Fidell, L.S. (2007). Using multivariate statistics. USA: Pearson Education, Inc.
Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel.
Tezbaşaran, A. (1996). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. Ankara: Psikologlar Derneği.
TÜİK. (2014). Eğitim İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1018 adresinden erişildi.
Uz, H. ve Eryılmaz, A. (1999). Effects of socioeconomic status, locus of control, prior achievement, cumulative gpa, future occupation and achievement in mathematics on students' attitudes toward physics. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16-17, 105-112.
Yeşildal, G.N. (2012). Fizik proje çalışmalarına katılan lise öğrencilerinin fizik dersine karşı tutumlarındaki gelişmeler. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.