Ortaokul Matematik Öğretmenleri Ölçme-Değerlendirmeyi Nasıl Yapıyor? Bir Durum Çalışması

Bu araştırmanın amacı, ortaokul matematik öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşım çerçevesinde ölçme ve değerlendirme sürecini nasıl yaşadıklarını ve kullandıkları alternatif değerlendirme yöntemlerine olan farkındalıklarını incelemektir. Yapılandırmacı yaklaşım geleneksel ölçme-değerlendirmenin yerine alternatif ölçme-değerlendirme yaklaşımına vurgu yapmaktadır. Geleneksel ölçme-değerlendirme sürecinde öğrenci performansları anlık olarak değerlendirilir ve üst düzey hedef davranışları ölçmede yetersizdir (Şaşmaz Ören, Ormancı ve Evrekli, 2011). Öğrencilerin yeteneklerini ve bireysel performanslarını değerlendirmek için alternatif ölçme-değerlendirme yaklaşımlarına yönelmek gerekmektedir (Watt, 2005). Araştırma bir çoklu durum çalışması olup maksimum çeşitlilik örneklemi aracılığıyla beş ortaokul matematik öğretmeni belirlenmiştir. Temel veri toplama araçları görüşme, gözlem notları ve dokümanlardır. Durumlar karşılıklı analiz edildiğinde verinin üç ana başlık altında toplanabileceği görülmüştür. Bu başlıklar öğretmenlerin değerlendirme yapmaktaki amaçları, öğretmenlerin kendilerini ölçme-değerlendirme etkinliklerini yapma zorunluluğunda hissetmeleri ve tüm değerlendirme etkinlikleri sonunda öğrenciye verilecek nihai notu nasıl belirledikleri olmuştur. Araştırmanın bulgularına göre öğretmenlerin değerlendirme yapmalarının temel amaçları arasında öğrencilerin öğrenme eksiklerini belirlemek, öğretim sürecinin etkililiği hakkında bilgi edinmek ve velileri öğrenci hakkında bilgilendirmek olduğu görülmektedir. Katılımcıların tüm değerlendirme etkinlikleri sonunda öğrencilerin nihai notunu belirlerken yazılılar ve projelerden ders ve etkinliklere katılım puanlarından yararlandıkları görülmüştür. Öğretmenlerin yapılandırmacı yaklaşımı benimsediklerini, alternatif değerlendirme yöntemlerini hazırlama ve uygulamada zorlanmasa da değerlendirme aşamasında sınıf, okul, öğrenci ve veli profili gibi etkenlerden dolayı daha çok geleneksel ölçme-değerlendirme yöntemlerini kullandıkları görülmüştür. Alternatif değerlendirme yöntemlerini puanlama aşamasında sıkıntı çektikleri için bu konuda bilgilerinin yetersiz olduğu sonucuna varılmıştır. Yapılan görüşmelerde katılımcıların ölçme-değerlendirme yöntemleri konusunda açılacak seminer ve hizmet-içi eğitimlere istekli olmaları, bu alanda yapılacak araştırmalar için göz önünde bulundurulmalıdır.

How middle school mathematics teachers do measurement and assessment? A Case Study

The aim of this study is to examine how middle school mathematics teachers experience the measurement and assessment process within the framework of the constructivist approach and their awareness of the alternative assessment methods they use. According to the general qualifications of teaching profession published by Ministry of National Education in 2017, the teacher should use process-oriented approach throughout the assessment process, prepare the assessment tools in accordance with the developmental characteristics of the students and rearrange the educational environment with the feedback obtained from their results. The study was a multiple case study and five middle school mathematics teachers were determined to be diverse in terms of age, gender, professional experience, and the central district where they work. Fundamental data collection tools are interview, observation notes and documents. The findings were analyzed through common themes and codes. Although the teachers adopt constructivist approach, it is observed that they use traditional methods of assessment because of the factors such as class, school, student and parent profiles in the assessment process, although they are not having difficulty to prepare and implement alternative assessment methods. It is concluded that their knowledge on this issue is insufficient because they have difficulty in scoring alternative assessment methods. In the interviews, the participants' willingness to attend seminars and in-service trainings on measurement and assessment methods should be considered for the research to be conducted in this area.

___

  • Bal, A. P. ve Doğanay, A. (2010). İlköğretim beşinci sınıf matematik öğretiminde ölçme-değerlendirme sürecinde yaşanan sorunların analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 16(3), 373-398.
  • Benzer, A. ve Eldem, E. (2013). Türkçe ve edebiyat öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme araçları hakkında bilgi düzeyleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 649-664.
  • Büyüktokatlı, N. ve Bayraktar, Ş. (2014). Fen eğitiminde alternatif ölçme-değerlendirme uygulamaları [Alternative Assessment Practices in Science]. Pegem Journal of Education & Instruction, 4(1), 103-106. DOI: 10.14527/pegegog.2014.006
  • Creswell, J. W. (2018). Nitel araştırma yöntemleri. (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Duru, A. ve Korkmaz, H. (2010). Öğretmenlerin yeni matematik programı hakkındaki görüşleri ve program değişim sürecinde karşılaşılan zorluklar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(38), 67-81.
  • Fetterman, D. M. (2010). Ethnography: Step by step (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Fourie, I., ve Van Niekerk, D. (2001). Follow-up on the use of portfolio assessment for a module in research information skills: An analysis of its value. Education for information, 19(2), 107-126.
  • Gelbal, S. ve Kelecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme-değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 135-145.
  • Göktaş, Ö. ve Arıbaş, S. (2014). Ortaokul matematik dersi öğretmenlerinin hizmet içi eğitime ve alternatif ölçme-değerlendirmeye yönelik hizmet içi eğitim ihtiyaçlarına ilişkin görüşleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(16), 17-42. DOI: 10.14520/adyusbd.589
  • Güven, S. (2001). Sınıf öğretmenlerin Ölçme ve Değerlendirmede Kullandıkları Yöntem ve Tekniklerin Belirlenmesi. X. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi (Haziran 2001) Bildiri Kitabı, (ss. 413-423), Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
  • Karamustafaoğlu, S., Çağlak, A. ve Meşeci, B. (2012). Alternatif ölçme-değerlendirme araçlarına ilişkin sınıf öğretmenlerinin öz yeterlilikleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 167-179.
  • Kuran, K. ve Kanatlı, F. (2009). Alternatif ölçme-değerlendirme teknikleri konusunda sınıf öğretmenlerinin görüşlerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(12), 209-234.
  • Malatyalı, E. ve Yılmaz, K. (2010). Yapılandırmacı öğrenme sürecinde kavramlar ve önemi: Kavramların pedagojik açıdan incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(14), 320-332.
  • McAlister, B. (2000). The authenticity of authentic assessment: What the research says… and doesn't say. R. Custer (Ed.). Using authentic assessment in vocational education. (ERIC Information Series No. 381, pp. 19-31). Columbus, OH: ERIC Clearinghouse on Adult, Career, and Vocational Education.
  • Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: A sourcebook of new methods (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Milli Eğitim Bakanlığı. (2014). Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği.
  • Milli Eğitim Bakanlığı. (2017). Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlilikleri. https://oygm.meb.gov.tr/www/ogretmenlik-meslegi-genel-yeterlikleri/icerik/39 adresinden 15.11.2018 tarihinde erişilmiştir.
  • Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Matematik Dersi Öğretim Programı. Ankara: MEB Yayınları.
  • Mintah, J. K. (2003). Authentic assessment in physical education: Prevalence of use and perceived impact on students' self-concept, motivation, and skill achievement. Measurement in physical education and exercise science, 7(3), 161-174.
  • Nazlıçiçek, N. ve Akarsu, F. (2008). Fizik, kimya ve matematik öğretmenlerinin değerlendirme araçlarıyla ilgili yaklaşımları ve uygulamaları. Eğitim ve Bilim, 33(149), 18-29.
  • Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev.). Ankara: Pegem Akademi.
  • Peker, M. ve Gülle, M. (2014). Matematik öğretmenlerinin yeni matematik öğretim programında yer alan ölçme araçları hakkındaki bilgi düzeyleri ve bu ölçme araçlarını kullanma sıklıkları. İlköğretim Online, 10(2), 703-716.
  • Şaşmaz Ören, F., Ormancı, Ü. ve Evrekli, E. (2011). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının alternatif ölçme-değerlendirme yaklaşımlarına yönelik öz-yeterlilik düzeyleri ve görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(3), 1675-1698.
  • Turgut, P. (2011). Ülkemizde Ölçme ve Değerlendirmenin Dünü – Bugünü ve Yarını - Dünü. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 2(0).
  • Van de Walle, J. A. (2007). Elementary and Middle School Mathematics: Teaching Developmentally (Sixth edition). Boston: Pearson
  • Watt, H. G. M. (2005). Attitudes to the use of alternative assessment methods in mathematics: A study with secondary mathematics teachers in Sydney, Australia. Educational Studies in Mathematics, 58(1), 21-44.
  • Yazıcı, F. ve Sözbilir, M. (2016). İlköğretim 6-8. sınıf öğretmenlerinin ölçme-değerlendirme yöntemlerine bakış açıları, kullanım kriterleri ve karşılaştıkları problemler: Erzurum örneklemi. MSKU Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 75-93.
  • Yenice, N., Özden, B. ve Alpak Tunç, G. (2017). Öğretmen adaylarının alternatif ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarını kullanmaya yönelik öz yeterliklerinin incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 367-397.
  • Yin, R. K. (2017). Durum çalışması araştırması uygulamaları. (İ. Günbayı, Çev.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Kastamonu Eğitim Dergisi-Cover
  • ISSN: 1300-8811
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 1992
  • Yayıncı: -