Nergiz SARUHAN, Zehra GÜLSÜNOĞLU KONUŞKAN

ÖDÜL İLİŞKİLİ YEME ÖLÇEĞİ RED-13’ÜN TÜRKÇE GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİK ÇALIŞMASI

Amaç: Bu çalışmanın amacı Ödül İlişkili Yeme Ölçeği RED-13’ü (Reward Related Eating RRE) Türkçeye çevirerek, Türk toplumundaki geçerliliğini ve güvenilirliğini incelemekti. Yöntem: Çalışma, Ocak-Aralık 2020 tarihleri arasında İstanbul’da online olarak Google Forms aracılığıyla, 18-65 yaş arası 400 katılımcı ile yürütüldü. Veri toplama sürecinde Sosyodemografik Bilgi Formu ve Ödül İlişkili Yeme Ölçeği Red-13’ün Türkçe sorularının bulunduğu tek form kullanıldı ve e-posta aracılığıyla veriler elde edildi. Verilerin istatistiksel analizlerinde IBM SPSS Statistics for Windows (Version 25.0) ve Amos (Version 23.0) programları kullanıldı. Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 33,18 ± 8,31 yıl idi. Ölçeğin Cronbach alfa (α) güvenilirlik katsayısı 0.909 olarak hesaplandı. Ölçeğin test-tekrar teste ait korelasyon değeri r=0.771 olarak tespit edildi ve farklı zamanlarda yapılan bu iki uygulama arasında yüksek düzeyde pozitif yönlü anlamlı bir ilişki saptandı (p<0.001). Ölçekten herhangi bir madde çıkarılmadı ve açıklayıcı faktör analizi sonucunda toplam varyansın %72.77’sini açıklayan 3 faktörlü yapı elde edildi ve faktör yüklerinin uygun aralıkta olduğu (0.601-0.822) belirlendi. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda, elde edilen modelde genel model uyumu (x2/sd= 2.57, RMSEA=0.024, RMR=0.039) sağlandı. Ölçeğin orijinalinde olan ‘Yeme Üzerinde Kontrol Kaybı’, ‘Tokluk Eksikliği’ ve ‘Yiyecekle Meşgul Olma’ adında üç faktörlü yapının geçerli olduğu ve herhangi bir modifikasyona gerek duyulmadığı belirlendi. Sonuç: Türkçe’ye uyarlanan Ödül İlişkili Yeme Ölçeği Red-13’ün kabul edilebilir düzeyde geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu tespit edildi.

Anahtar Kelimeler:

Gıda Bağımlılığı, Obezite, Geçerlilik ve Güvenilirlik

A VALIDITY AND RELIABILITY STUDY OF REWARD-RELATED EATING SCALE RED-13 INTO TURKISH

Objective: The aim of this study was to translate the Reward Related Eating RED-13 (RRE) Scale into Turkish and to evaluate its validity and reliability in Turkish society. Method: The study was carried out using Google Forms between January-December 2020 in Istanbul with 400 participants aged between 18-65 years. During the data collection process, a form containing the "Sociodemographic Information Form" and the Turkish version of the "Reward-Related Eating Scale RED-13" was used and data was obtained via e-mail. IBM SPSS Statistics for Windows (Version 25.0) and Amos (Version 23.0) programs were used for statistical analysis of the data. Results: The mean age of the participants was 33.18 ± 8.31 years. The Cronbach's alpha (α) reliability coefficient of the scale was calculated as 0.909. The test-retest correlation value of the scale was determined as r=0.771, and a high positive significant relation was found between these two practices performed at different times (p<0.001). No item was removed from the survey and as a result of the exploratory factor analysis, a 3-factor structure was obtained, which explained 72.77% of the total variance and factor loads were found to be in the appropriate range (0.601-0.822). General model fit (x2/sd=2.57, RMSEA=0.024, RMR=0.039) was achieved in the model obtained as a result of confirmatory factor analysis. It was determined that the three-factor structure of the original scale, namely 'Loss of Control Over Eating', 'Lack of Satiety' and 'Preoccupation with Food' was valid and no modification was required. Conclusion: The “Reward-Related Eating Scale Red-13” adapted to the Turkish was determined as an acceptably valid and reliable measurement tool.

Keywords:

Food Addiction, Obesity, Validity and Reliability,

PDF

___

Adams RC, Sedgmond J, Maizey L, Chambers CD, Lawrence NS. Food addiction: Implications for the diagnosis and treatment of overeating. Nutrients. 2019;11(9):2086.
Cummins S, Macintyre S. Food environments and obesity neighbourhood or nation? International Journal of Epidemiology. 2005;35(1):100-104.
Lowe MR. Self-regulation of energy intake in the prevention and treatment of obesity: Is it feasible? Obesity Resource. 2003;11(10):44-59.
Fredrickson BL. The role of positive emotions in positive psychology. Am Psychol. 2001;56(3):218-26.
Epel ES, Tomiyama AJ, Mason AE, et al. The reward-based eating drive scale: A Self-report index of reward-based eating. PLOS ONE. 2014;9(6):e101350.
Aksayan S, Gözüm S. Kültürlerarası ölçek uyarlaması için rehber I: Ölçek uyarlama aşamaları ve dil uyarlaması. Hemşirelik Araştırma Dergisi. 2002;4(1):9-14.
Cohen J. Statistical Power analysis for the behavioral sciences. 2th ed. New York: Routledge; 2013.
Mason AE, Vainik U, Acree M. et al. Improving assessment of the spectrum of reward-related eating: The RED-13. Frontiers in Psychology. 2017;8:795.
Davis LL. Instrument review: Getting the most from a panel of experts. Applied Nursing Research. 1992;5(4):194-197.
Hinton, P. R., Brownlow, C., McMurray, I., and Cozens, B. SPSS Explained. 1st ed. New York, Routledge; 2004.
Costello AB, Osborno J. Best practices in exploratory factor analysis: four recommendations for getting the most from your analysis. Practical Assessment, Research and Evaluation. 2005;10(7):1-9.
Büyüköztürk Ş. Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. 7.baskı. Ankara: Pegem A Yayıncılık; 2008.
Çokluk Ö, Şekercioğlu G, Büyüköztürk Ş. Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. 6.baskı. Ankara: Pegem Akademi; 2012.
Tabachnick, B. G, Fidell, L. S. Using Multivariate Statistics. 5th Ed. Boston: Pearson: 2007.
Byrne, B. M. Structural Equation Modelling with AMOS: Basic Concepts, Applications, and Programming. 3rd ed. New York, Routledge; 2016.
Nunnally, J.C, Bernstein, I.H. The Assessment of Reliability. Psychometric Theory. 1994;3:248-292.
Grant JS, Davis LL. Selection an duse of content experts for instrument development. Research in Nursing & Health. 1997;20(3):269-274.
Sümer N. Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları. 2000;3:49-73.
Kılıç S. Cronbach’s alpha reliability coefficient. Journal of Mood Disorders. 2016;6(1):47.
Acemoğlu H, Aktürk Z. Tıbbi araştırmalarda güvenilirlik ve geçerlilik. Dicle Tıp Dergisi. 2012;39(2):316-319.
Ercan İ, Kan İ. Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2004;30(3):211-216.