BİNGÖL 112 ACİL SAĞLIK HİZMETLERİNİN DEĞELENDİRİLMESİ

Amaç: Bu çalışmada Bingöl’deki 112 Acil Sağlık Hizmetleri İstasyonları’nın 2019, 2020 ve 2021 yıllarında verdikleri hastane öncesi acil sağlık hizmetlerinin, vaka sayılarına, vakaların yerleşimine, cinsiyete, çağrı nedenlerine, ön tanılara, vakaların sonuçlanma biçimine göre dağılımlarını saptamak ve yıllara göre değişimini göstermek amaçlandı. Ayrıca elde edilen bulgular ile ulusal ve uluslararası karşılaştırmalar yapmak, pandeminin hastane öncesi acil sağlık hizmetlerine etkisini değerlendirmek amaçlandı. Yöntem: Bu çalışma retrospektif tanımlayıcı bir araştırmadır. Çalışma kapsamında Bingöl’deki 112 Acil Sağlık Hizmetleri İstasyonları’nın 2019, 2020 ve 2021 yıllarına ait verileri Acil Sağlık Otomasyon Sistemi (ASOS) üzerinden incelendi. İstasyonlara verilen çağrılar, çağrı nedenleri, cinsiyete ve aylara göre dağılımı, ön tanılar ve vakaların sonuçlanma durumu değerlendirildi. Bulgular: Bingöl’de 2020 yılındaki vaka sayısı 2019 yılına göre %41,8 artmış, 2021 yılındaki vaka sayısı 2020 yılına göre %7,0 azalmıştı. 2019 yılında acil çağrılar en sık 18-34 yaş grubunda (%25,2) gerçekleşmişken 2020 (%27,1) ve 2021 (25,8) yıllarında en sık 65 ve üstü yaş grubunda gerçekleşmiştir. 2019 yılında en sık görülen ön tanı kardiyovasküler hastalıklar (%12,84) iken 2020 (%28,4) ve 2021 (%21,5) yıllarında en sık Covid 19 ve ilişkili tanılar görülmüştür. Sonuç: Pandemi nedeniyle acil çağrı sayıları belirgin olarak artmıştır. Bingöl’de 112 istasyonu başına düşen nüfus Türkiye ortalamasının yarısı kadar iken istasyon başına düşen vaka sayısı Türkiye ortalamasının altındadır. Acil sağlık hizmetlerinde bölgesel farklılıkların ve nüfus yoğunluğunun dikkate alınması önemlidir.

Anahtar Kelimeler:

Acil Sağlık Hizmetleri, 112, Ambulans, Hastane Öncesi Acil Sağlık Hizmetleri

EVALUATION OF BINGOL 112 EMERGENCY HEALTH SERVICES

Objective: It is aimed to in this study, to determine the distribution of the pre-hospital emergency health services provided by 112 Emergency Health Services Stations in Bingöl in 2019, 2020 and 2021 according to the number of cases, location of the cases, gender, reasons for the call, pre-diagnosis, the way the cases were concluded and show the changes over the years. In addition, it was aimed to make national and international comparisons with the findings obtained and to evaluate the impact of the pandemic on pre-hospital emergency health services. Method: This study is a retrospective descriptive study. Within the scope of the study, the data of the 112 Emergency Health Services Stations in Bingöl for the years 2019, 2020 and 2021 were examined through the Emergency Health Automation System (ASOS). The calls given to the stations, the reasons for the call, the distribution according to gender and months, the preliminary diagnoses and the outcome of the cases were evaluated. Results: In Bingöl, the number of cases in 2020 increased by 41.8% compared to 2019, and the number of cases in 2021 decreased by 7.0% compared to 2020. In 2019, emergency calls were most common in the 18-34 age group (25.2%), while in 2020 (27.1%) and 2021 (25.8%), they were most common in the 65 and over age group. While the most common prediagnosis was cardiovascular diseases (12.84%) in 2019, Covid 19 and related diagnoses were the most common in 2020 (28.4%) and 2021 (21.5%). Conclusion: Due to the pandemic, the number of emergency calls has increased significantly. While the population per 112 station in Bingöl is half of the Turkey average, the number of cases per station is below the Turkey average. It is important to take into account regional differences and population density in emergency health services.

Keywords:

Emergency Health Services, 112, Ambulance, Pre-Hospital Emergency Health Services,

PDF

___

Öztek AZ. Halk sağlığı kuramlar ve uygulamalar. Sağlık ve Sosyal Yardım Vakfı, 2020.
Barnett AT, Segree W, Matthews A. The roles and responsibilities of physicians in Pre-Hospital Emergency Medical Services: A Caribbean perspective. West Indian Med J. 2006;55(1):52-55.
Acil Sağlık Hizmetleri Yönetmeliği, Sağlık bakanlığı, 2006. Access date: 19.04.2022.
Titiz G. KBRN tehditleri yönetimine hastane öncesi acil sağlık hizmetleri açısından bir değerlendirme: SWOT analizi. Yüksek Lisans Tezi. İskenderun Teknik Üniversitesi/Mühendislik ve Fen Bilimleri Enstitüsü/Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik, Nükleer Tehditler Yönetimi Ana Bilim Dalı, 2021.
Akgün T, Sivrikaya SK. Covid-19 Pandemisinin Hastane önesi Acil Sağlık Çalışanı üzerine etkisi, Hastane Öncesi Dergisi 2021;6(2):263-271.
World Health Organization (WHO). https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/the-top-10-causes-of-death Access date: 10.06.2022.
Durmuş S, Güden E, Ceylan A, Benli AR, Güden A. Kayseri İli 112 Acil Sağlık Hizmetleri Çağrılarının Değerlendirilmesi. Turkiye Klinikleri J Health Sci. 2020;5(2):183-90.
Rızalar S, Öztürk EA. Acil çağrı Merkezi 112’ye Başvuran Hasta/Yaralıların Özellikleri ve Sağlık Ekibi Gelinceye Kadar Yapılan ilk Yardım Girişimleri. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi. 2015;4(3):131-136.
Olave-Rojas D, Nickel S. Modeling a pre-hospital emergency medical service using hybrid simulation and a machine learning approach. Simulation Modelling Practice and Theory. 2021;109:102302.
Mehmood A, Rowther AA, Kobusingye O, Hyder AA. Assessment of pre-hospital emergency medical services in low-income settings using a health systems approach. International journal of emergency medicine. 2018;11(1):1-10.
Pulsiri N, Vatananan-Thesenvitz R, Sirisamutr T, Wachiradilok P. "Save Lives: A Review of Ambulance Technologies in Pre-Hospital Emergency Medical Services," 2019 Portland International Conference on Management of Engineering and Technology (PICMET). 2019:1-10.
Şimşek P, Günaydın M, Gündüz A. Hastane Öncesi Acil Sağlık Hizmetleri: Türkiye Örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2019;8(1):120-127.
Aslan Ş, Güzel AGŞ. Türkiye’deki Hastane Öncesi Acil Sağlık Hizmetleri Pre-Hospital Emergency Health Service in Turkey. Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR). 2018;5(31):4995-5002.
Zenginol, M. Gaziantep ili 112 acil ambulanslarının 3 yıllık çalışma sonuçları, Uzmanlık Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Tıp Fakültesi, 2018.
T.C. Sağlık Bakanlığı. https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/40564,saglik-istatistikleri-yilligi-2019pdf.pdf?0 Access date: 06.05.2022.
T.C. Sağlık Bakanlığı. https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/43399,siy2020-tur-26052022pdf.pdf?0 Access date: 06.05.2022.
Türkiye İstatistik Kurumu.https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2021-45500 Access date: 06.05.2022.
T.C. Sağlık Bakanlığı. https://sgb.saglik.gov.tr/Eklenti/42666/0/2021-faaliyet-raporupdf.pdf Access date:10.06.2022.
Durmuş C, Guner NG, Yurumez Y. Hastane Öncesi Acil Sağlık Hizmetleri ve COVID-19 Hasta Yönetimi. Phoenix Medical Journal. 2021;3(2):51-53.
Mutlu H, Sert ET, Kokulu K, Sarıtaş A. Anxiety Level in Pre-hospital Emergency Medical Services Personnel during Corona Virus Disease-2019 Pandemic. Eurasian J Emerg Med. 2021;20(1):43-48.
Kıdak L, Keskinoğlu P, Sofuoğlu T, Ölmezoğlu Z. İzmir İlinde 112 Acil Ambulans hizmetlerinin kullanımının değerlendirilmesi. Genel Tıp Dergisi. 2009;19(3).
Pittet V, Burnand B, Yersin B, Carron PN. Trends of pre-hospital emergency medical services activity over 10 years: a population-based registry analysis. BMC health services research. 2014;14(1):1-8.
Bostan S, Unal C. Issue experienced in provision of emergency services in pre-hospitalization period in Turkey. Electronic Turkish Studies. 2017;12(13):95-116.
Waseem H, Naseer R, Razzak JA. Establishing a successful pre-hospital emergency service in a developing country: experience from Rescue 1122 service in Pakistan. Emergency Medicine Journal. 2011;28(6):513-515.
Hegenberg K, Trentzsch H, Gross S, Prückner S. Use of pre-hospital emergency medical services in urban and rural municipalities over a 10 year period: an observational study based on routinely collected dispatch data. Scandinavian Journal of Trauma, Resuscitation and Emergency Medicine. 2019;27(1):1-9.
Yılmaz BK, Karakuş BY, Çevik E, Doğan H, Mehmet SAM, Kutur A. Metropolde 112 Acil Sağlik Hizmeti. Journal of Istanbul Faculty of Medicine. 2014;77(3):37-40.
Ünsal A, Arberk K, Tözün M. Eskişehir ilinin 2008 yılı 112 acil yardım ve kurtarma istasyonlarına yapılan çağrıların incelenmesi. Duzce Medical Journal. 2012;14(3):54-57.
Oktay İ, Kayışoğlu N. Tekirdağ ili 112 acil sağlık hizmetlerinin değerlendirilmesi. Sted Dergisi. 2005;14(2):35-37.
Van de Glind I, Berben S, Zeegers F, et al. A national research agenda for pre-hospital emergency medical services in the Netherlands: a Delphi-study. Scand J Trauma Resusc Emerg Med. 2016;24:2.