1916

Cahiliye Döneminin Meşhur Üç Medîh Şairi En-Nâbiğa, Zuheyr ve El-‘Aşâ

An-Nâbighâ, Zuhayr and Al-‘Aşâ are accepted among the leading poets in the Jahiliyyah Period. These poets are three well-known poets who have made a great contribution to the development and progress of the genre of eulogy-themed poetry in the period of Jahiliyyah. They have influenced the poets interested in the poetry of the Classical Arabic Literature and even the ones writing poems on the neo-classical movement having occurred at the beginning of the Arabic Literature. Three of the poets earned income by versifying poems based on eulogy-themed poems, and they prepared the ground for the eulogy being praised by other poets and becoming widespread. They have chosen the ones living and having the authority of the government in the Jahiliyyah Period as the praised. Among these three poets, only el-‘Aşâ despite being nonmuslim he has versified eulogy for the prophet Muhammed (pbuh) because of being one of the poets having seen both the Jahiliyyah and Islamic Periods. The common features of the three poets’ eulogies are that their styles are extremely simple and fluent.

Anahtar Kelimeler:

Classical Arabic Poetry, Jahiliyyah Period, Eulogy, the Praised

Cahiliye Döneminin Meşhur Üç Medîh Şairi en-Nâbiğa, Zuheyr ve el-‘Aşâ

en-Nâbiğa ez-Zubyânî, Zuheyr b. Ebî Sulmâ ve Meymûn b. Ḳays el-‘Aşâ klasik Arap edebiyatında cahiliye dönemi şiirinin önde gelen şairleri arasında kabul edilmektedirler. Adı geçen şairler, cahiliye devrinde methiye temalı şiir türünün gelişmesinde ve ilerlemesinde oldukça büyük katkı sağlamış olan üç meşhur şair olarak gösterilmektedirler. Bu şairler klasik Arap edebiyatında şiir nazmetmiş olan çoğu şairi ve hatta modern Arap edebiyatının başlarında ortaya çıkan neo-klasik akımda şiirler kaleme alan bazı şairleri etkileri altına almışlardır. Üç şair de medîh temalı şiirler nazmetmek suretiyle gelir elde ederek methiyenin diğer şairler tarafından daha çok tutulmasına ve yayılmasına zemin hazırlamışlardır. Bu şairler medîh temalı şiirlerinde genellikle cahiliye döneminde yaşayan ve yönetimi ellerinde bulunduran şahısları kendilerine memdûh olarak seçmişlerdir. Bu üç şairden sadece el-‘Aşâ Müslüman olmamasına rağmen, İslamiyet’i gören muhadram şair olması sebebiyle Hz. Peygamber (صلى الله عليه وسلم)’e methiye nazmetmiştir. Konu edinilen üç şairin medih temalı şiirlerinin ortak özellikleri, üsluplarının son derece yalın ve akıcı olmasıdır.

Keywords:

Klasik Arap şiiri, Cahiliye dönemi, Methiye, Memdûh,

PDF

___

Ayyıldız, Esat. (2017). “El-Ahtal’ın Emevilere Methiyeleri”. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi (57/2): 936-960.
Brockelmann, Carl. (1959). Târîḫu’l-Edebi’l-‘Arabî, (Çeviren: Abdulhalîm en-Neccâr), Kahire, Dâru’l-Me‘ârif.
Castel, W. (1986). “el-A‘shâ”, The Encyclopaedia of Islam, E. J. Brill, Leiden.
Ḍayf, Şevḳî. (1960). Târîḫu’l-Edebi’l-‘Arabî el-‘Aṣru’l-Câhilî, Kahire, Dâru’l-Me‘ârif.
Doğru, İhsan. (2019). Emîru’ş-Şu‘arâ Ahmet Şevkî ve Şevkiyyât’ında Toplum ve Siyaset, Konya, Palet Yayınları.
Eichhorn, Johann Gottfried. (1775). Monumenta Antiquissimae Historiae Arabum, Gothae (Gotha-Almanya), Caroli Gvilhelmi Ettingerl.
el-A‘şâ, Meymûn b. Ḳays. (Basım Tarihi Yok). Dîvânu’l-A‘şâ el-Kebîr, (Tahkik eden: Muhammed Huseyn), Kahire, el-Maṭba‘atu’n-Numûzeciyye.
el-Bağdâdî, Abdulkâdir b. Ömer. (1997). Ḫizaânetu’l-Edeb ve Lubbu Lubâbi Lisâni’l-‘Arab, (Tahkik eden: Abdusselâm Muhammed Harun), Kahire, Mektebetu’l-Ḫancî.
el-Fâḫûrî, Ḥanna. (1985). el-Câmi‘u fî Târîḫi’l-Edebi’l-‘Arabî el-Edebu’l-Ḳadîm, Beyrut, Dâru’l-Cîl.
el-İṣfehânî, Ebû’l-Ferec Alî b. Huseyn. (2008). Kitâbu’l-Eğânî, (Tahkik eden: İhsan Abbas, İbrahim es-Se‘âfîn ve Bekir Abbas), Beyrut, Dâru Ṣâdır.
el-Ḳayravânî, İbn Reşîḳ. (2000). el-‘Umde fî Ṣınâ‘ati’ş-Şi‘ri ve Naḳdihi, (tahkik eden: Abdulvâhid Şa‘lân), Kahire, Mektebetu’l-Ḫancî.
el-Ḳuraşî, Ebû Zeyd b. Muhammed b. Ebî’l-Ḫaṭṭâb. (Basım Tarihi Yok). Cemheretu Eş‘âri’l-‘Arab fî’l-Câhiliyye ve’l-İslâm, (Tahkik eden: Ali Muhammed el-Buḥârî), Mısır, Maṭba‘atu Nahḍati Mıṣr.
ez-Ziriklî, Ḫayreddîn. (2002). el-A‘lâm Ḳâmûsu Terâcim li-Eşheri’r-Ricâli ve’n-Nisâi min’el-‘Arab ve’l-Musta‘ribîn ve’l-Musteşriḳîn, Beyrut, Dâru’l-‘İlm li’l-Melâyîn.
ez-Zubyânî, en-Nâbiğa. (1996). Dîvânu en-Nâbiğa ez-Zubyânî, (Şerh eden: Abbas ‘Abdussettâr), Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye.
İbn Ḳuteybe. (1958). eş-Şi‘r ve’ş-Şu‘arâ’, (Tahkik eden: Ahmed Muhammed Şâkir), Kahire, Dâru’l-Me‘ârif.
Jacobi, R. (1998). “al-Nabigha al-Dhubyânî”, Encyclopedia of Arabic Literature, (Editör: Julie Scott Meisami, Paul Starkey), Londra-New York, Routledge.
Muhammed, Sirâcu’d-Dîn. (Basım Tarihi Yok). el-Medîḥ fî’ş-Şi‘ri’l’Arabî, Beyrut, Dâru’r-Râtıbi’l-Câmi‘iyye.
Nâṣîf, İmîl. (1992). Erva‘u Mâ Ḳîle fî’l-Medîḥ, Beyrut, Dâru’l-Cîl.
Olçun, Muhammed Mahmut. (2022). Hilâfet Dönemi Endülüs Şiirinde Methiye, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Sezgin, Fuat. (1991). Târîḫu’t-Turâsi’l-‘Arabî, (çeviren: Mahmud Fehmi Mecâzî), Suudi Arabistan, İdâratu’s-Seḳâfe ve’n-Neşr bi’l-Câmi‘a.
Tülücü, Süleyman. (2013). “Züheyr b. Ebû Sülmâ”, Diyanet Ansiklopedisi, İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
Ürün, Ahmet Kazım. (2015). Klasik Arap Edebiyatı, Konya, Çizgi Kitabevi.
Zeydân, Corcî. (Basım Tarihi Yok). Târîḫu Âdâbi’l-Luğati’l-‘Arabiyye, Kahire, Dâru’l-Hilâl.
Zuheyr b. Ebî Sulmâ. (1988). Dîvânu Zuheyr b. Ebî Sulmâ, (şerh eden: Ali Hasan Fâ‘ûr), Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye.