Dîvân Şiirinde Teknolojik Bir Alet: Usturlâb

Türk şiir geleneği içerisinde divan şiiri ayrı bir merhaledir. Kimi araştırmacılar bu şiiri, sosyal yaşamdan bağımsız hayalî bir şiir olarak tasavvur etmişlerdir. Oysa dikkatli bir incelemeye tabi tutulduğunda böyle bir hüküm vermenin hatalı olacağı aşikârdır. Divan şiirinde, sosyal hayata ait olan her şeyi görmemiz mümkündür. Çalışmamızda, Osmanlı sosyal hayatının düzenlenmesinde etkili bir rol oynayan ilk teleskop sayabileceğimiz usturlabın divan şairine nasıl ilham kaynağı olduğunu, çeşitli unsurlara teşbih ve mecaz konusu yapılan usturlabın divan şiirindeki kullanımını ve yerini belirlemeye çalışacağız

Anahtar Kelimeler:

Teknoloji, Usturlab, Divan şiiri, Güneş, Müneccim

Divan Poetry Technological Device: Astrolabe

A separate stage in the tradition of poetry in Turkish divan poetry. Some researchers in this poem, regardless of social life have imagined, conceived as a poem. However, when subjected to careful scrutiny is obvious that such a provision would be wrong to give. Ottoman poetry is possible to see everything in social life. In this study, an effective role in the regulation of the Ottoman social life of the poet of the first telescope, how we can inspire the astrolabe is a sofa, a variety of factors, and the use of simile and metaphor in poetry, the astrolabe sofa will try to locate

Keywords:

Technology, astrolabe, Divan poetry, Sun, Astrologer,

PDF

___

Akkuş, Metin (1993), Nef’i Dîvânı, Ankara: Akçağ Yay.
Avşar, Ziya (2000), Revânî Dîvânı Tenkitli Metin, Niğde: Altınsoy Yay.
Bayram, Ali Kaya (1996), Azmîzâde Hâletî’nin Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri ve Dîvânı’nın Tenkitli Metni, Edirne: Basılmamış Doktora Tezi, Trakya Ünv.
Burmalioğlu, H.Bilen(1989), Bursalı Lami’î Çelebi Dîvânı’ndan Seçmeler, Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.
Çavuşoğlu, Mehmet (1979), Amrî Dîvân Tenkitli Basım, İstanbul: İstanbul Üni. Edebiyat Fak. Yay.
Devellioğlu, Ferit (2007), Osmanlıca – Türkçe Ansiklopedik Lügat, Ankara: Aydın Kitabevi Yay.
Ergin, Muharrem, Kadı Burhanettin Dîvânı (1980), İstanbul: İstanbul Ünv. Edebiyat Fak. Yay.
ErünsaL, E. İsmail (1983), The Life and Works Of Tâcî- zâde Cafer Çelebi with Critikal Edition of His Dîvân, İstanbul: İstanbul Ünv. Edebiyat Fak. Yay.
Güfta, Hüseyin (1992), Hazık Mehmet Efendi’nin hayatı, edebi şahsiyeti, eserleri ve Dîvânı’nın tenkitli metni, Erzurum: Yüksek Lisas Tezi, Atatürk Ünv.
Gürbüz, Mehmet (2005), Rezmî Dîvânı, Ankara: Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Ünv.
İnce. Adnan (1994), Mîrzâ-zâde Mehmet Salim Dîvânı, Ankara: YÖK Matbaası
İpekten, Haluk (1990), Nâilî-i Kadîm Dîvânı, Ankara: Akçağ Yay.
İsen, Mustafa (1990), Usûlî Dîvânı, Ankara: Akçağ Yay.
Karaköse, Saadet (1994), Nev’îzâde Atâyî Dîvânı, Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.
Koç-İlknur, Neslihan (2005), 17.yy Dîvân Şairi Nehci : Hayatı, Eseri, Edebi Kişiliği ve Dîvânı’nın Tenkitli Metni, Ankara: Yüksek Lisans Tezi, Gazi Ünv.
Kurtoğlu, Orhan (2004), Lebib Dîvânı, Ankara: SBE Doktora Tezi, Hacettepe Ünv.
Mengi, Mine (1995), Mesihî Dîvânı, Ankara: AKM Yay.
Mermer, Ahmet (1997), Karamanlı Aynî ve Dîvânı, Ankara: Akçağ Yay.
Morrison, James(2006), The Astrolabe, İnternet Boks, Virginia
Onay, Ahmet Talat (2000), Eski Türk Edebiyatında Mazmûnlar ve İzahı, Ankara: Akçağ Yay.
Özdemir, Mehmet (1999), Neccârzâde Rıza Dîvânı’nın Edisyon Kritiği, Afyon: Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocatepe Ünv.
Pala, İskender (2010), Ansiklopedik Dîvân Şiiri Sözlüğü, İstanbul: Kapı Yay.
----------------- (2010), Aşina Güzeller, İstanbul:Kapı Yay.
Saraç, Yekta (2004), Emrî Dîvânı, İstanbul: Eren Yay.
Sefercioğlu, Nejat (2002), Dîvan Şiirinin Gerçek Hayatla Bağlantısı, Türkler, Yeni Türkiye Yayınları, C. 11,S. 11 s. 664-681.
Tarlan, Ali Nihat (1992), Ahmet Paşa Dîvânı, Ankara: Akçağ Yay.
Turan, Lokman (1998), Yenişehirli Avnî Bey Dîvânı’nın Tahlili (Tenkitli Metin) 1.Cild, Erzurum: Doktora Tezi, Atatürk Ünv.
Tağman, S. Ertan (2007), Mustafa İbn el-Muvakit’in Usturlab Risalesi, Ankara: Basılmamış Yüksek Lisans Tezi Ankara Ünv.
Ulucan, Mehmet (2005), Müvvakit-zâde Mehmed Pertev- Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri, Dîvânı’nın Tenkitli Metni ve Tahlili, Elazığ: Doktora Tezi, Fırat Ünv.